Pekmez

Pekmez bazı bitkilerin tatlı meyvelerinin veya şekere dönüşebilecek meyvelerinin kaynatılmasıyla elde edilen sağlıklı ve enerji verici bir yiyecektir. Özellikle soğuk havalarda vücudun acil enerji ihtiyacını karşılar. En çok pekmezi yapılan bitkiler arasında üzüm, dut, karadut, keçiboynuzu (harnup), ardıç (andız), şeker pancarı, hurma, incir ve şeker kamışı sayılabilir. Doğrudan, tahinle karıştırılarak ya da diğer gıdaların içine katılarak tüketilmektedir.

Pekmez Hakkında Bilgiler

Pekmez İsminin Anlamı ve Kaynağı: Eski Türkçe'de koyultulmuş üzüm şurubu anlamında kullanılan bekmes kelimesinden pekmeze dönüşmüştür.

Pekmezin Diğer İsimleri: Bulama, ağda, zile, çalma, masara (katı ve tatlı pekmez); nardenk, cıvık (sıvı ve ekşi pekmez); ravenda (katı ve ekşi pekmez); gün balı (kaynatılmak yerine güneşte koyulaştırılan pekmez).

Pekmezin İngilizcesi: Pekmez; Molasses (daha çok kaynatılmış meyve suyu anlamında kullanılır)

Pekmezin Dünyada Üretildiği Yerler: Daha çok Anadolu topraklarında, Arap ülkelerinde ve Balkanlarda pekmez üretimi yapılır. Balkan ülkelerinde daha çok erikten marmelat kıvamında, Arap ülkelerinde ise hurma, keçiboynuzu, üzüm ve nardan yapılır.

Pekmezin Türkiye'de Üretildiği Yerler: Ülkemizin hemen hemen her bölgesinde pekmez üretilmekle beraber Tokat, Amasya, Kırşehir, Kastamonu, Eskişehir, Balıkesir, Kayseri, Afyonkarahisar, Kahramanmaraş, Gaziantep ve Hatay bölgeleri pekmezlerinin kalitesiyle öne çıkmaktadır..

Pekmez Türleri: Pekmezler 4 özellik açısından sınıflandırılabilir:

1. Tat açısından: Her pekmezin kendine has tadı vardır. Üzüm pekmezi tatlı, dut pekmezi ise acımsı tada sahiptir.
2. Kıvam açısından: Pekmez şıraya maya katma vb. gibi yöntemlerle katı ya da sıvı veya koyu kıvamlı üretilebilir.
3. Yöntem açısından: Elde edilen meyve şırası pekmez toprağı katılarak kaynatılmaya devam edilebilir, güneşte kurutulabilir (günbalı pekmezi gibi) ya da tahta kaşık ya da sopayla dövülebilir.
4. İçerik açısından: Sadece tek bir meyve kullanılarak pekmez yapılabileceği gibi birkaç meyvenin pekmezi birlikte yapılabilir ya da pekmeze belli oranlarda eski pekmez, petekli bal-yumurta akı karışımı, sadece yumurta akı, kuru çöğen otuyoğurt karışımı, süt içerisinde yumurta karışımı veya öğütülmüş hardal katılabilir.

Pekmez Helal midir: Pekmezin tüketilmesinde dini açıdan bir sakınca yoktur. Ancak bozulan pekmezi tüketmekten sakınılmalıdır.

Pekmez Hakkında Ayet ve Hadisler:

Pekmezin Faydaları

• Pekmez yoğun karbonhidrat (şeker) içeriği sayesinde kana kolay karıştığından özellikle soğuk havalarda acil enerji ihtiyacını karşılar. Bu açıdan, büyüme çağındaki çocuklar, spor yapanlar, hamile ve emziren anneler ile ağır iş yapanlar için benzersiz bir gıda maddesidir.
• İçine katılan pekmez toprağı sayesinde mineral içeriği kuvvetlidir.
• Demir içeriği kansızlığı azaltma açısından, kalsiyum içeriği ise kemikler açısından faydalıdır.
• Pekmez hangi meyveden yapılmış ve içine hangi besin maddeleri katılmışsa onların faydalarını içerir.

Pekmezin Zararları ve Pekmezin Yan Etkisi

• Pekmezin güneşe ya da yüksek ısıya uzun süreli maruz kalması durumunda içindeki HMF adını taşıyan kanserojen madde miktarı artar. Ekşiyen, koyulşan veya üzerinde küf oluşan pekmezler tüketilmemelidir.
• Pekmeze pekmez toprağı yerine kalsiyum karbonat veya mermer tozu katılırsa topraktaki diğer bileşenlerin üzüm pekmezine bulaşması engellenmiş olur.
• Dumping sendromu olanlar pekmez tüketmekten kaçınmalıdır
• Şeker hastalığı olanlar, şişman kimseler ve hareketsiz yaşam sürenler pekmezi tüketirken dikkatli olmalıdır.

Pekmezin Besin Değeri

100 gram sıvı pekmezin içindekiler:

Besin Öğesi	Miktar
Enerji	293 kcal
Karbonhidrat	70 gr
Yağ	0,1 gr
Protein	0,6 gr
Vitamin	Az miktarda
Mineral	Kalsiyum, demir

Pekmez Nasıl Yapılır

Pekmezin üretimi: Pekmez üretiminde çok değişik yöntemler kullanılmakla beraber klasik pekmez üretimi şu şekildedir: Pekmezi yapılacak meyveler ezilir, suyu posasından ayrılır, kaynatılır, ekşiliğinin giderilmesi, mayalanmasının önlenmesi ve çökelti oluşumu sağlanması için içine pekmez toprağı, odun külü ya da karbonat katılır, dinlendirilir, süzülür ve meyve şırası elde edilir. Daha sonra bu şıra yeniden kaynatılarak, güneşte kurutularak ya da maya katılıp katılaştırılarak değişik türde pekmezler elde edilir.

İlgili Maddeler

• Üzüm
• Dut
• Karadut
• Keçiboynuzu
• Ardıç
• Şeker Pancarı
• Şeker Kamışı
• Hurma
• İncir
• Tahin

Halisinden.com'da Pekmez

Sağlıklı gıdaları sofranıza getiren Halisinden.com’da Üzümün en lezzetli halini satın alabilirsiniz:

Şeker Kamışı Pekmezi: Türkiye'de yetiştirilen şeker kamışından odun ateşinde hazırlanan şeker kamışı pekmezi. Şeker kullanılan her yerde (süt, kek, kurabiye vb.) şeker yerine tüketilebilir.	Karadut Pekmezi: Geleneksel yöntemle %100 karadut meyvesinden mevsiminde üretilen, vücut direncini artıran, kan yapıcı ve enerji verici özelliği sahip lezzetli ve şifalı karadut pekmezi.
Üzüm Pekmezi: Vücut direncini artıran, kan yapıcı ve enerji verici özelliği sahip %100 tatlı üzümden üretilen ve glikoz şurubu içermeyen eşsiz lezzete sahip pekmez.