Dut
Dut (Morus Alba) dutgiller familyasından anavatanı Kuzey Çin olan bir ağaç türü ve bu ağacın meyvesidir. Yaprakları ipek böceği yetiştiriciliğinde çok önemli olduğundan dut ağacı ticari ipek üretiminde ipek böceklerinin beslenmesi için yetiştirilir. Dut meyvesi 1-2,5 cm uzunluğunda, yumuşak dokulu, sulu ve tatlı olup; taze olarak ya da kurutulduktan sonra tüketilir. Tüketildiğinde sindirim sistemine olumlu etkileri olan dut, aç karnına yendiğinde bağırsak parazitlerini düşürücü etki göstermektedir.
İçindekiler
Dut Hakkında Bilgiler
Dut İsminin Anlamı ve Kaynağı: Dilimize Arapça’da aynı meyveyi isimlendirmekte kullanılan “tut” sözcüğünden geçmiştir.
Dutun Diğer İsimleri:
Dutun Latince (bilimsel) İsmi: Morus alba
Dutun İngilizcesi: Mullberry
Dutun Dünyada Yetiştiği Yerler: Dut ılıman iklimden subtropik iklime kadar geniş ekolojik şartlara uyum sağlayabilen bir ağaç olup, dünyada bol güneş alan tüm bölgelerde yetiştirilebilir. Dünyada dut üretimi en fazla Çin’de yapılmaktadır. Ayrıca ABD, Meksika, Avustralya, Kırgızistan, Arjantin, Türkiye ve İran önemli dut üreticisi ülkelerdir.
Dutun Türkiye'de Yetiştiği Yerler: Ağacının iklim şartları bakımından seçici olmaması nedeniyle ülkemizin her bölgesinde dut yetiştirilmektedir. Dut ülkemizde genellikle ticari amaçla üretilmese de son yıllarda ticari olarak planlanan dut bahçelerinin sayısı artmaktadır. Dutun en fazla üretildiği iller Malatya, Ankara ve Erzincan’dır. [1]
Dut Çeşitleri: Ülkemizde yetiştirilen beyaz dut çeşitleri arasında öne çıkanlar Bal dut, Tortum dutu, Yediveren’dir.
Dutun Mevsimi: Dut mevsimi yetiştirildiği bölgeye bağlı olarak değişmektedir. Dut Batı Anadolu’da Haziran, Doğu Anadolu Bölgesinde ise Ağustos ayında hasat olgunluğuna gelir. Dut ağaçlarının meyve verme süreci 15-20 gün arasında değişmektedir.
Dut Hakkında Ayet ve Hadisler:
Dutun Faydaları
- Dut içerdiği polifenolik bileşiklerle mükemmel bir antioksidan kaynağıdır. Dut gibi antioksidan bileşiklerce zengin gıdaların tüketimi vücutta kanser vb. kronik hastalıkların meydana gelme riskini azaltır. Ayrıca dutta bulunan antioksidan bileşikler özellikle egzersiz yapıldıktan sonra ortaya çıkan yorgunluk hissinin azalmasına yardımcı olur.
- Yapılan çalışmalar dut tüketiminin toplam kolesterol, LDL kolesterol (kötü kolesterol) trigliserit gibi kan yağ seviyelerinde bir düşüş sağladığını ortaya koymuştur. Bu nedenle dut yemek kalp sağlığı açısından fayda sağlar. [2]
- Bağırsak parazit problemi olanların aç karnına dut tüketmesi tavsiye edilmektedir. Aç karnına dut yenilmesi bağırsakların hareketini hızlandırarak bağırsak parazitlerinin vücuttan atılmasına yardım eder. <ref>https://www.acil.net/dutun-faydalari/<ref>
- Dut kurusu önemli bir diyet lifi kaynağıdır. 100 gram dut kurusu tüketimi günlük ihtiyacımız olan diyet lifinin %35'ini sağlamaktadır. Diyet lifleri sindirim sistemi sağlığı açısından çok faydalı olduğu için dut kurusu tatlı bir atıştırmalık olarak tercih edilebilir.
Dutun Zararları ve Dutun Yan Etkisi
- Aşırı dut tüketimi ishal ve karın ağrısına sebep olabilir.
- Olgunlaşmamış dut tüketimi halüsinasyon görmeye yol açabilir.
- Dut tüketimi kandaki glukoz seviyesini düşürücü etki gösterdiğinden özellikle hipoglisemi hastalarının fazla miktarda dut tüketmesi uygun değildir.
- Hassas bünyeli kişilerde dut tüketimi alerjik rahatsızlıkların ortaya çıkmasına neden olabilir.
Dut Besin Değeri
100 gram Dutun içindekiler:
| Besin Öğesi | Miktar |
|---|---|
| Enerji | 43 kcal |
| Karbonhidrat | 9,80 gr |
| Yağ | 0,39 gr |
| Protein | 1,44 gr |
| Diyet Lifi | 1,70 gr |
| Vitamin | C, B2 |
| Mineral | Demir |
Dut Nasıl Kullanılır
Dutun kullanımı: Dut sofralık meyve olarak tüketilmesinin yanında gıda sanayinde pekmez, reçel, marmelat, cevizli sucuk ve pestil üretiminde kullanılır. Taze olgun dutun raf ömrü çok kısa olduğundan toplandıktan sonra kısa sürede tüketilmelidir. Bu nedenle pazarlarda yaygın satılabilen bir meyve değildir. Dut ayrıca kurutulduktan sonra çerez olarak kullanılmaktadır.
Dut Nasıl Pişirilir
Dut Yemekleri
Dut Resimleri
İlgili Maddeler
Halisinden.com'da Dut
Sağlıklı ve katkısız gıdaları sofranıza getiren halisinden.com'da en lezzetli ve sağlıklı Dut ürünleri için lütfen tıklayın:
Kaynakça
- ↑ Dut Yetiştiriciliği, http://www.megep.meb.gov.tr/mte_program_modul/moduller_pdf/Dut%20Yetiştiriciliği.pdf
- ↑ H.Zhang, Z.F. Ma, X Luo, X. Li. Effects of Mulberry Fruit (Morus alba L.) Consumption on Health Outcomes: A Mini-Review, Antioxidants, 2018 May; 7(5): 69.
