Teff

Halisinden Gıda Ansiklopedisi sitesinden
Gezinti kısmına atla Arama kısmına atla
Teff-bitkisi.jpg

Teff (Eragrostis tef) buğdaygiller familyasından anavatanı Etiyopya ve Eritre olan tek yıllık otsu bir bitki ve bu bitkinin tahıl olarak kullanılan küçük tohumlardır. Zayıf saçak köklere sahip teff bitkisi kuraklık ve aşırı yağışlar dahil her türlü iklim ve toprak şartlarına adaptasyon gösterir. Çok küçük boyutlu ve oval şekilli teff tohumları kavuzsuzdur ve süt beyazından koyu kahverengiye kadar değişen kabuk rengine sahiptir. Ekimden 90-100 gün sonra hasat olgunluğuna gelen teff ikinci ürün olarak da değerlendirilen alternatif bir tarla bitkisidir. Kültüre alınan en eski tahıllardan olan teff Etiyopya gibi bazı ülkelerde ekmek yapımında da kullanılan temel gıda maddesidir. Gluten içermemesi nedeniyle son yıllarda özellikle gelişmiş ülkelerde popülerliği artan bir tahıl olan teff; protein, diyet lifi, çeşitli mineral ve vitaminler bakımından zengin bir kaynaktır. Teff tüketimi doygunluk sağlayarak kilo korunumuna destek olur, sindirimi düzenler ve kan şeker seviyesini düzenler.

Teff Hakkında Bilgiler

Teff İsminin Anlamı ve Kaynağı: Teff kelimesinin Etiyopya’da kullanılan Amharica dilinde kayıp manasına gelen teffa kelimesinden türetildiği ve bitkinin tohumları çok küçük olduğu için bu isim verildiği düşünülmektedir. Ülkemizde yakın zamanda tanınmaya başlayan bir tahıl çeşidi olduğu için teff kelimesi değişmeden Türkçe’ye geçerek kullanılmaya başlanmıştır.

Teffin Diğer İsimleri: Tef

Teffin Latince (bilimsel) İsmi: Eragrostis tef

Teffin İngilizcesi: Teff

Teffin Dünyada Yetiştiği Yerler: Dünyada en fazla teff üretimi bitkinin anavatanı da olan Etiyopya'da yapılmaktadır.[1] Ayrıca Eritre, Güney Afrika, ABD, Hollanda,İspanya ve Kenya gibi ülkelerde teff gıda ve yem bitkisi olarak yetiştirilmektedir.

Teffin Türkiye'de Yetiştiği Yerler: Ülkemizde teff yeni tanınmaya başlayan bir tahıl türüdür ve yetiştiriciliği ile ilgili deneme çalışmalarına son bir kaç yılda başlanmıştır. Eskişehir’de 2018 yılında yapılan çok küçük çaplı teff yetiştiriciliğinde 50 dönümden yaklaşık 8 ton ürün alınmıştır. [2]

Teffin Çeşitleri: Çok eski bir kültür bitkisi olan teffin anavatanı Etiyopya’da 4000’den fazla çeşidi bulunmaktadır. Çeşitler kabuk rengine göre beyaz ve kahverengi teff olmak üzere iki gruba ayrılır. Ayrıca tanesi ve otu için yetiştirilen farklı çeşitler mevcuttur. Tanesi için yetiştirilenler tahıl olarak genellikle insan beslenmesinde; otu için yetiştirilenler ise hayvan yemi eldesinde kullanılır.

Teffin Mevsimi: Teff ikinci ürün olarak genellikle erken ilkbaharda ekilir ve üç ay içinde hasat olgunluğuna ulaşır.

Teff Helal midir: Teffin tüketilmesinde dini açıdan bir sakınca yoktur. Ancak teffden elde edilen alkollü içeceklerin içilmesi haramdır.

Teff Hakkında Ayet ve Hadisler:

Teffin Faydaları

  • Teff diyet lifleri, elzem aminoasitleri içeren protein, B6, B1 vitaminleri ve fosfor, demir, magnezyum, çinko mineralleri bakımından çok zengin bir tahıldır.
  • Tokluk sağlayan teff kilo verme/koruma için hazırlanan diyet listelerine dahil edilen bir yiyecektir.
  • Teff yüksek demir içeriği ile kansızlığa; fosfor ve kalsiyum içeriği ile kemik sağlığına çok faydalıdır.
  • Gluten içermeyen teff çölyak hastaları için alternatif bir tahıl seçeneğidir.
  • Dirençli nişasta gibi çözünür liflerin iyi bir kaynağı olan teffin düzenli tüketimi kan şeker seviyesinde ani değişimleri engeller. Ayrıca teffte bulunan diyet lifleri kabızlık gibi sindirim rahatsızlıklarını önleyici etki gösterir.
  • Teff damar sağlığı açısından önemli bir vitamin olan B6 vitaminin mükemmel bir kaynağıdır. 100 gram teff günlük ihtiyacımız olan B6 vitaminin yarısından fazlasını sağlar.

Teffin Zararları ve Teffin Yan Etkisi

  • Teff normal gıda miktarında tüketildiğinde güvenilir bir gıdadır; ancak aşırı tüketiminde olumsuz bazı yan etkiler gözlenebilir. Diyet lifi içeriği yüksek diğer gıdalarda olduğu gibi teff fazla miktarda tüketilirse gaz ve şişkinlik gibi sindirim rahatsızlıkları ortaya çıkabilir.
  • Teff vücutta mineral absorpsiyonunu azaltan fitatları içerdiğinden, özellikle mineral eksikliği olanların fazla miktarda teff tüketmesi önerilmez.
  • Diğer tahıllara göre daha az B1 vitamini içerdiğinden temel gıda olarak teff kullananların B1 vitamini içeren gıda takviyesi almaları tavsiye edilir.[3]

Teffin Besin Değeri

100 gram teff (çiğ) içindekiler:

Besin Öğesi Miktar
Enerji 367 kcal
Karbonhidrat 73,13 gr
Yağ 2,38 gr
Protein 13,30 gr
Diyet Lifi 8,00 gr
Vitamin B6, B1, B2
Mineral Fosfor, Demir, Magnezyum, Çinko

100 gram teff (pişmiş) içindekiler:

Besin Öğesi Miktar
Enerji 101 kcal
Karbonhidrat 19,86 gr
Yağ 0,65 gr
Protein 3,87 gr
Diyet Lifi 2,80 gr
Vitamin B1
Mineral Manganez, Fosfor

Teff Nasıl Kullanılır

Teffin kullanımı: Öğütülmesi ile elde edilen teff un tek başına ya da diğer tahıl unları ile birlikte çeşitli fırıncılık ürünlerinin elde edilmesinde kullanılır. Teff unundan en yaygın olarak ekmek yapımında faydalanılır; Etiyopya’nın geleneksel mayalı ekmeği teff unundan elde edilir. Teff pilav ya da dolma gibi yiyeceklerin hazırlanmasında kullanılabildiği gibi çeşitli tahıl ya da sebzelerle birlikte pişirilerek de tüketilebilir.

Teff Nasıl Pişirilir

Teff Yemekleri

Teff Resimleri

Teff-sorgum.jpg

İlgili Maddeler

Halisinden.com'da Teff

Sağlıklı ve katkısız gıdaları sofranıza getiren halisinden.com'da en lezzetli ve sağlıklı Teff ürünleri için lütfen tıklayın:

Halisinden.com'da Teff ürünleri

Kaynakça