Salep

Salep orkidegiller familyasından farklı orkide türlerine ait yumruların temizleme, su veya sütte haşlama ve kurutma aşamalarından sonra öğütülmüş ya da öğütülmemiş halidir. Öğütülerek toz haline getirilmiş salebin süt ve şekerle kaynatılmasıyla elde edilen ve sıcak olarak tüketilen içecek yine salep olarak adlandırılır. Ülkemizde 80 civarında orkide türünden salep elde edilmektedir. Orkide bitkisi çiçeklendiğinde toprak altındaki gövdeyi taşıyan ana yumru haricindeki yan yumrular toplanır. Yarı şeffaf ve kirli sarı renkli yumrular sert, tatsız ve kokusuzdur. Çeşitli işlemlerden geçirildikten sonra elde edilen toz salebin yapısında başlıca glukomannanlar ve nişasta bulunmaktadır. Toz halde en çok sıcak salep içeceği ve dondurma üretiminde kullanılan salebin kalitesini bileşiminde bulunan glukomannanlar belirlemektedir. Özellikle kış aylarında sevilerek tüketilen sıcak salep içeceği sindirim rahatsızlıklarında ishalleri iyileştirici ve soğuk algınlığında öksürük kesici, balgam söktürücü etkileri için kullanılmaktadır.

Salep Hakkında Bilgiler

Salep İsminin Anlamı ve Kaynağı: Arapça tilki anlamına gelen sa’leb kelimesinden dilimize geçmiştir. Araplar salebin elde edildiği orkide bitkisine tilki yumurtalığı anlamında husyatus-sa’leb demektedir.

Salep Diğer İsimleri: Sahlep

Salebin Latince (bilimsel) İsmi: Tubera Salep

Salebin İngilizcesi: Salep

Salebin Dünyada Üretildiği Yerler: Salep ülkemiz dışında Irak, İran, Azerbeycan, Gürcistan ve Makedonya gibi ülkelerde üretilmektedir

Salebin Türkiye'de Üretildiği Yerler: Salebin elde edildiği orkideler ülkemizin pek çok yöresinde doğal olarak yetişmektedir. Salep orkideleri en fazla Kuzey Anadolu’da Kastamonu, Sinop; Güney Anadolu’da Muğla, Antalya, Silifke; Güneydoğu Anadolu’da Kahramanmaraş, Gaziantep, Hatay ve Doğu Anadolu Bölgesinde Elazığ, Van, Muş, Bitlis’te bulunur. Ülkemizde salep üretimi ve ticaretinde en önemli merkez Burdur’un Bucak ilçesidir.

Salep Çeşitleri: Salep farklı yörelerde muhtelif orkide türlerinden elde edildiğinden bileşim olarak farklılık gösterir. Piyasada bulunan salep çeşitleri genellikle orkidelerin toplandığı ya da ticaretinin yapıldığı yörenin adıyla anılmaktadır. Ülkemizde en yaygın ticareti yapılan salep çeşitleri Kastamonu Salebi, Muğla Salebi, Antalya Salebi, Silifke Salebi, Maraş Salebi, Çayır Salebi, Van-Siirt-Muş Salepleri ve Dağ Salebi olarak adlandırılmıştır.

Salebin Mevsimi: Tabiatta kendiliğinden yetişen ya da son yıllarda kültür bitkisi olarak yetiştirilen orkidelerin yumruları Mayıs ve Haziran aylarında toplanarak salep üretiminde kullanılır.

Salep Helal midir: Salebin tüketilmesinde dini açıdan bir sakınca yoktur

Salep Hakkında Ayet ve Hadisler:

Salebin Faydaları

• Süt ile yapılan ve sıcak olarak tüketilen salep içeceği özellikle kış aylarında soğuk algınlığı ve bronşit rahatsızlıklarında ortaya çıkan semptomları iyileştirici etki gösterir. İçildiğinde vücudun sıcak tutulmasına yardımcı olan sıcak salep öksürüğe iyi gelir ve balgam söktürür.
• Salep tozunun en önemli bileşeni glukomannanlar diyet lifi özelliğinde olduğu için sıcak salep içeceğinin tüketimi kabızlığı önler ve ishalin kesilmesine yardımcı olur. Ayrıca glukomannanlar kan şeker seviyesinin düzenlenmesinde etkilidir.
• Salepte bulunan glukomannan bileşikler tok tutarak kalori alımını sınırlayıcı etki gösterir. Bu nedenle salep kilo verme/koruma diyetlerinde tatlı isteğini karşılayan tok tutucu bir içecek olarak kullanılabilir.

Salebin Zararları ve Salebin Yan Etkisi

Salebin makul miktarda tüketilmesinin normal sağlıklı insanlar için herhangi bir zararı ya da yan etkisi bulunmamaktadır. Ancak literatürde kalın bağırsak hastalığı olanların salep tüketmemesi gerektiği bildirilmektedir. Ayrıca içecek salep genellikle şekerle birlikte hazırlandığından diyabetlilerin kaçınması tavsiye edilir.

Salebin Besin Değeri

100 gram salebin (toz) içindekiler:

Besin Öğesi	Miktar
Enerji	234 kcal
Karbonhidrat	23,67 gr
Yağ	3,00 gr
Protein	5,31 gr
Diyet Lifi	58,80 gr
Vitamin	Az miktarda
Mineral	Az miktarda

100 gram salebin (içecek) içindekiler:

Besin Öğesi	Miktar
Enerji	94 kcal
Karbonhidrat	13,90 gr
Yağ	3,00 gr
Protein	2,80 gr
Diyet Lifi	0,20 gr
Vitamin	Az miktarda
Mineral	Kalsiyum, potasyum

Salep Nasıl Kullanılır

Salebin kullanımı: Salep ülkemizde genellikle dondurma ve sıcak salep içeceği üretiminde kullanılır. Gıda sanayinde büyük ölçekli dondurma üreticileri ve küçük işletmeler salebi dondurma formülasyonuna kıvam ve lezzet vermesi ve erime özelliklerini iyileştirmesi için ilave eder. Kışın evlerde ve pastanelerde hazırlanan sıcak salep içeceğinin en temel bileşeni salep tozudur.

Salep Resimleri

Halisinden.com'da Salep

Sağlıklı ve katkısız gıdaları sofranıza getiren halisinden.com'da en lezzetli ve sağlıklı Salep ürünleri için lütfen tıklayın:

Halisinden.com'da Salep ürünleri