Pektin (E440)

Pektin ya da Avrupa Birliğinin verdiği adıyla E440, bitkilerin hücre duvarlarında bulunan ve ticari olarak genellikle elma pulpu ya da narenciye kabuğundan elde edilen doğal bir katkı maddesidir. Kompleks karbohidrat yapıdaki pektinin ana bileşeni galakturonik asittir. Gıda sanayinde jelleştirici, kıvam arttırıcı ve stabilizatör olarak yaygın kullanıma sahip olan pektin ilk olarak Fransız Kimyacı Braconnot tarafından demirhindiden izole edilmiştir. Pektinin yapısı ve özellikleri elde edildiği hammaddeye ve ekstraksiyon işlemine bağlı olarak değişebilir. Ticari olarak beyaz ya da açık kahverengi ve toz formda olan pektin suda çok iyi çözünür. Diyet lifi özelliğine sahip olan pektin sindirim sağlığına faydalıdır ve kolesterolü düşürücü etki gösterir. Gıda Güvenliği ile ilgili uluslararası kuruluşlar tarafından güvenli katkı maddesi olarak sınıflandırılan pektinin insan sağlığına olumsuz etki yapmadan günlük kullanım miktarı ile ilgili herhangi bir sınırlama yoktur.

Pektin Hakkında Bilgiler

Pektinin Diğer İsimleri:

Pektinin Avrupa Birliği Kodu: E440

Pektinin Kimyasal Formülü: Pektin elde edildiği bitkisel kaynağa bağlı olarak farklı kimyasal yapıya sahiptir. Pektin doğrusal poligalaktouronik asit (C6H10O7) ana zincirine bağlı başta ramnoz (C6H12O5) olmak üzere farklı doğal şeker moleküllerinden (arabinoz, ksiloz, galaktoz vb) meydana gelmiştir.

Pektinin İngilizcesi: Pectin

Canlılarda Pektin

Bitki hücre duvarının temel bileşenlerinden olan pektin başta meyveler olmak üzere bütün bitkisel dokularda doğal olarak bulunur. Özellikle elma, armut, ayva, portakal ve erik gibi meyveler bol miktarda pektin içerir.

Pektinin Kullanım Amacı

• Pektin gıda sanayinde katkı maddesi olarak yaygın bir şekilde kullanılmaktadır.
  • Reçel ve marmelatlarda jelleştirici
  • Dondurmada stabilize edici
  • Salça ve krem peynirde kıvam arttırıcı
  • Mayonez, sos ve sütlü içeceklerde emülgatör
  • Düşük kalorili ürünlerde yağ ya da şeker ikame maddesi
• Çeşitli gıda maddelerinin ambalajlanmasında kullanılan yenilebilir filmlerin eldesinde pektin bağlayıcı olarak rol oynar.
• Pektin ishal tedavisinde kullanılan bazı ilaçların bileşiminde etken madde olarak yer alır.
• Kozmetik ürünlere pektin stabilizatör olarak ilave edilir.

Pektin Helal midir

Pektinin toz halinin tüketilmesinde dini açıdan bir sakınca yoktur. Ancak, pektin sıcak suda eritilip ardından etil alkol eklenerek jel şeklinde çökeltilirse kullanımı sakıncalıdır. Pektin içeren ürünlerde bu konuda dikkatli olunmalıdır.

Pektinin Sağlığa Etkileri

• Olumlu Etkiler:
  • Pektin suda çözünür diyet lifi özelliğinde olduğundan insan midesinde sindirilemez, kalın bağırsaklarda bulunan mikroflora tarafından fermente edilerek parçalanır.
  • Tüketildiğinde sindirim sistemindeki suyu absorbe ederek jel oluşturan pektin sindirimin yavaşlamasını temin eder. Dışkıya hacim kazandırarak ishal ve kabızlık gibi sindirim rahatsızlıklarını önleyen pektin ayrıca kolon kanseri riskini azaltır.
  • Pektin kan kolesterol seviyesinin düzenlenmesine yardımcı olur. Yapılan bir klinik çalışmada dört hafta boyunca günde 15 gram pektin tüketenlerin LDL (kötü) kolesterol seviyesi %7-10 azalmıştır.
  • Gıdalarda bulunan pektin gibi çözünür diyet lifleri kan şeker seviyesinde ani değişimlerin meydana gelmesine engel olur.
  • Pektin tokluk sağlayarak kalori alımının sınırlanmasının yardımcı olur ve kilo vermeyi kolaylaştırır.
• Olumsuz Etkiler:
  • Pektinin fazla tüketimi gaz ve şişkinlik gibi yan etkilere yol açabilir. Ayrıca fazla miktarda tüketilen pektin sindirim sisteminde bulunan diğer gıda maddelerindeki bazı besin bileşenlerinin emilimini olumsuz etkileyebilir.
  • Bazı antibiyotik ve kolesterol ilaçları ile etkileşime giren pektin ilaç etken maddelerinin vücutta emilimini azaltabilir.
  • Sürekli ve fazla miktarda pektin alımı iştahı olumsuz etkileyerek istenmeyen kilo kayıplarına neden olabilir.

Pektin Nasıl Üretilir

Pektinin üretimi: Pektinin enjdüstriyel üretiminde meyve suyu prosesi sırasında atık olarak ortaya çıkan pulp ya da kabuklar kullanılır. Ticari pektin genellikle turunçgil kabukları ya da elma posasından elde edilir. Üretimin ilk aşamasında meyve atıklarına su ve asit ilave edildikten sonra karışım yüksek sıcaklıkta ısıtılarak pektinin hammaddeden özütlenmesi sağlanır. Daha sonra karışım filtreden geçirilerek katı parçacıklardan arındırılır, durultulur ve suyun bir kısmı buharlaştırılarak konsantre edilir. Sonraki işlem basamağında konsantre çözeltiye isopropanol eklenerek pektin çöktürülür ve ortamdan alınır. Elde edilen pektin isopropanol ile yıkanarak safsızlıklar uzaklaştırılır. Akabinde pektin kurutma işlemine tabi tutulur, öğütülür ve standardize edilir. Son aşamada pektin ambalajlanarak kullanıma hazır hale getirilir.

İlgili Maddeler

• Reçel