Karnabahar
Karnabahar (Brassica oleracea var. botrytis) turpgiller familyasından anavatanı Akdeniz ülkeleri olan bir bitki ve bu bitkinin sebze olarak yenilen taç kısmıdır. Lahana grubu sebzelerden olan karnabahar iki yıllık otsu bir bitkidir. Kazık kökü, lahana yapraklarına benzer ince uzun, koyu gri-yeşil renkli yaprakları olan karnabahar bitkisinin yenilen taç kısmı beyaz, krem ya da sarımtrak renktedir. Karnabahar bitkisi çeşide bağlı olarak 0,5 kg ile 5 kg arasında taç oluşturur. Yuvarlak, sıkı ve beyaz renkli karnabaharların pazar değeri daha yüksektir. Düşük kalorili bir sebze olan karnabahar kilo koruma/verme diyetlerinde yer alan gıdalardandır. İçerdiği antioksidan bileşiklerle karnabahar kalp hastalıkları ve kanser riskini azaltıcı etkiye sahiptir.
İçindekiler
- 1 Karnabahar Hakkında Bilgiler
- 2 Karnabaharın Faydaları
- 3 Karnabaharın Zararları ve Karnabaharın Yan Etkisi
- 4 Karnabahar Besin Değeri
- 5 Karnabahar Nasıl Kullanılır
- 6 Karnabahar Nasıl Pişirilir
- 7 Karnabahar Yemekleri
- 8 Karnabahar Resimleri
- 9 İlgili Maddeler
- 10 Halisinden.com'da Karnabahar
- 11 Kaynakça
Karnabahar Hakkında Bilgiler
Karnabahar İsminin Anlamı ve Kaynağı: Farsça’da ilkbahar lahanası anlamındaki karamb-i bahār (كرمب بهار ) kelimesi dilimize karnabahar olarak geçmiştir. Kelimenin Farsça hali lahana anlamındaki karamb ve ilkbahar anlamındaki bahar kelimelerinin birleşmesi meydana gelmiştir.
Karnabaharın Diğer İsimleri: Çiçek
Karnabaharın Latince (bilimsel) İsmi: Brassica oleracea var. botrytis
Karnabaharın İngilizcesi: Cauliflower
Karnabaharın Dünyada Yetiştiği Yerler: Dünyada en fazla karnabahar Çin ve Hindistan’da üretilmektedir. Bu iki dünya toplam karnabahar üretiminin %70’den fazlasını sağlamaktadır.
Karnabaharın Türkiye'de Yetiştiği Yerler: Ülkemizde en fazla karnabahar yetiştiriciliği Akdeniz, Marmara ve Ege bölgelerinde yapılmaktadır. İl bazında ise en fazla üretim Antalya, İzmir, Bursa ve Mersin’de gerçekleştirilmektedir.[1]
Karnabahar Çeşitleri: Dünyada karnabaharın farklı büyüklük, ve renk özelliklerine sahip çok sayıda çeşidi yetiştirilmektedir. Ülkemizde genellikle beyaz ya da krem renkli karnabaharlar yetiştirilirken; dünyada mor, portakal rengi ya da yeşil renkli çeşitler de bulunmaktadır. Botanik özelliklerine göre karnabaharlar Pavillion, Clarke, Armado, Pilgrim, Wallaby ve Plana isimleri verilen 6 gruba ayrılırlar. Bu çeşitlerden Clarke daha küçük yenilebilir taça sahipken Armado oldukça büyük ve ağırdır.[2]
Karnabaharın Mevsimi: Karnabaharın çeşidine ve yetiştirildiği bölgenin iklimine bağlı olarak Mart ile Mayıs ayları arasında tohum ekimi yapılır, Haziran ve Eylül aylarında tohumdan elde edilen fidanların dikimi yapılır. Erkenci çeşitler dikimden 70-90 gün sonra, geççi çeşitler ise 100-120 gün sonra hasat olgunluğuna ulaşır. Ağustos sonu Eylül başından itibaren tezgahlarda yerini alan karnabahar kış sonuna kadar satışa sunulur.[3]
Karnabahar Hakkında Ayet ve Hadisler:
Karnabaharın Faydaları
- Karnabahar çeşitli vitaminler, antioksidan bileşikler ve diyet liflerinin iyi bir kaynağı olmasına rağmen çok düşük kalorilidir. 100 gram karnabahar tüketimi sadece 25 kcal enerji sağlamaktadır. Bu nedenle kilo kontrolü ve kilo verme için hazırlanan diyet listelerinde karnabahar sıklıkla faydalanılan sebzelerdendir.
- Yapılan araştırmalar karnabaharın bileşiminde bulunan sülforafan isimli bileşiğin kanser, kalp hastalıkları ve diyabet gibi kronik hastalıkların riskini azalttığını ortaya koymuştur. Sülforafanın özellikle kalın bağırsak ve prostat kanserlerine karşı etkili olduğu belirlenmiştir.
- Karnabaharda bulunan antioksidan özellikli çeşitli bileşikler (kafeik asit, sinnamik asit, ferulik asit, quercetin, rutin ve kamferol) enflamasyonu ve vücutta serbest radikallerin hücrelere verdiği zararı önleyici etki gösterir.
- Bileşiminde %90’dan fazla su içeren karnabahar kabızlık gibi sindirim rahatsızlıklarında tüketilmesi tavsiye edilen sebzelerdendir.
Karnabaharın Zararları ve Karnabaharın Yan Etkisi
- Karnabahar gıda miktarında tüketildiğinde genellikle güvenilirdir. Bununla birlikte nadir olarak görülse de bazı hassas bünyeli insanlarda karnabahar tüketimi alerjik reaksiyonlara yol açabilir.
- Kan sulandırıcı ilaç kullananların K vitaminin iyi bir kaynağı olan karnabaharı fazla miktarda tüketmesi uygun değildir.
- 100 gramında 2 gram diyet lifi içeren karnabaharın aşırı miktarda tüketimi gaz ve şişkinliğe yol açabilir.[4]
Karnabahar Besin Değeri
100 gram karnabaharın (çiğ) içindekiler:
| Besin Öğesi | Miktar |
|---|---|
| Enerji | 25 kcal |
| Karbonhidrat | 5,00 gr |
| Yağ | 0,30 gr |
| Protein | 1,90 gr |
| Diyet Lifi | 2,00 gr |
| Vitamin | C, K |
| Mineral | Az miktarda |
Karnabahar Nasıl Kullanılır
Karnabaharın kullanımı: Ülkemizde karnabahar evlerde ve toplu yemek sektöründe çeşitli çorba, sıcak yemek, kızartma ve salataların hazırlanmasında kullanılır. Gıda sanayinde karnabahar konserve ve dondurulmuş sebze halinde muhafaza edilerek tüketici kullanımına sunulmaktadır. Ayrıca karnabahar evlerde ve sanayide turşu üretiminde değerlendirilir.
Karnabahar Nasıl Pişirilir
Karnabahar Yemekleri
Karnabahar Resimleri
İlgili Maddeler
Halisinden.com'da Karnabahar
Sağlıklı ve katkısız gıdaları sofranıza getiren halisinden.com'da en lezzetli ve sağlıklı Karnabahar ürünleri için lütfen tıklayın:
Kaynakça
- ↑ A. M. Balkaya ve Ş. Dogru. Türkiye'de Karnabahar Yetiştiriciliğinin Mevcut Durumu, Sorunlar ve Çözüm Yolları. Tarım Türk Dergisi, 62(11),120–124,2016.
- ↑ http://www.megep.meb.gov.tr/mte_program_modul/moduller_pdf/Karnabahar%20Yetiştiriciliği.pdf
- ↑ R. Yanmaz, Karnabahar Yetiştiriciliği, Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Ders Notları
- ↑ https://www.livestrong.com/article/423748-side-effects-of-cauliflower/
