Havuç
Havuç (Daucus carota subsp. sativus) maydanozgiller familyasından anavatanı Güneybatı Asya ve Avrupa olan konik şekilli kökü sebze olarak kullanılan bir bitkidir. Doğrudan tohum ile üretilen İki yıllık otsu bir bitki olan havuçta ilk yıl sebze olarak kullanılan kazık kök oluşur. Kökün tohumluk olarak dikilmesi ile ikinci yıl sap oluşturan bitki çiçek açıp tohumlarını verir. Ülkemizde kışlık sebze olarak kullanılan havuç doğrudan veya salatalarda çiğ olarak; çeşitli sıcak yemek, çorba ve pilavlarda pişmiş olarak tüketilir. A vitamini ve karotenoidler bakımından çok zengin bir sebze olan havuç göz sağlığına çok faydalıdır.
İçindekiler
Havuç Hakkında Bilgiler
Havuç İsminin Anlamı ve Kaynağı: Havuç kelimesi aynı bitki ve sebzeyi isimlendirmekte kullanılan Farsça havic (هوج) kelimesinden dilimize geçmiştir.
Havucun Diğer İsimleri: Cezer
Havucun Latince (bilimsel) İsmi: Daucus carota subsp. sativus
Havucun İngilizcesi: Carrot
Havucun Dünyada Yetiştiği Yerler: Serin iklim bitkisi olan havuç dünya genelinde çok geniş bir bölgede yetiştirilmektedir. Üretimi kuzey yarımkürede yoğunlaşan havucun en fazla üretildiği ülkeler Çin, Özbekistan, Rusya, ABD ve Ukrayna’dır.[1]
Havucun Türkiye'de Yetiştiği Yerler: Ülkemizde havuç en fazla İç Anadolu Bölgesinde Ankara ve Konya çevresinde üretilmektedir. Özellikle Ankara’nın Beypazarı ilçesi ve Konya’nın Çumra ilçesi havuç üretiminde en bilinen yerlerdir. Ayrıca Akdeniz Bölgesinde Hatay ilinde önemli miktarda havuç yetiştiriciliği yapılmaktadır.
Havucun Çeşitleri: Renklerine bağlı olarak havuçların, turuncu, kırmızı, siyah, sarı, beyaz ve mor çeşitleri vardır. Dünyada en fazla yetiştiriciliği yapılan turuncu havuçların Nants, Şantenay, İmperyal, Denvırs, Küçük Parmak olarak isimlendirilen farklı çeşitleri vardır. Küçük Parmak havucu körpe, tatlı, parmak şekilli ve küçük boyutludur. İnce uzun İmperyal havucu hoş aromalı ve uzun süre depolanmaya uygun bir çeşittir
Havucun Mevsimi: Havuç tohumlarının ekim zamanı ve hasadı yetiştiriciliği yapılan çeşide ve bölgeye bağlı olarak değişmektedir. Konya ve çevresinde Temmuz’da başlayan havuç hasadı Hatay çevresinde Aralık ayında yapılmaktadır. Depolanmaya uygun çeşitleri ile havuç yılın tüm zamanında satışa sunulmaktadır.
Havuç Helal midir: Havucun tüketilmesinde dini açıdan bir sakınca yoktur
Havuç Hakkında Ayet ve Hadisler:
Havucun Faydaları
- Havuç A vitamini bakımından en zengin sebzelerden birisidir. Orta boy bir havuç tüketimi günlük A vitamini ihtiyacımızın tamamını karşılar. Havuç gibi A vitamini bakımından zengin gıdaların tüketimi göz sağlığının korunmasına yardım eder. Ayrıca beta karotence zengin havuç gözlerde yaşlılıkla ortaya çıkan maküler dejenerasyon riskini azaltır. Yapılan çalışmalarda havuç gibi beta karoten içeriği yüksek gıdaları tüketenlerde maküler dejenerasyonun daha az görüldüğü belirlenmiştir.[2]
- Havuçta bulunan antioksidan bileşikler vücudu serbest radikallerin zararından korur ve kanser gibi kronik hastalıkların riskini azaltır.
- Havuç doygunluk hissini arttırdığından kalori alımının sınırlanmasına yardımcı olur. Bu nedenle kilo kontrolü için hazırlanan diyet planlarında sıklıkla havuç yer almaktadır.
- Havuçta bulunan karotenoid bileşikler kan şeker seviyesini düzenleyici etki gösterir. Düzenli havuç tüketimi insülin direncini azaltarak kan şekerinin aşırı dalgalanmasını engeller.
- Havuç sağlık faydaları klinik çalışmalarla ortaya konulan diyet liflerinin iyi bir kaynağıdır. 100 gram havuç tüketimi sadece 41 kcal enerji sağlarken 2,8 gr diyet lifinin alınmasını sağlar. Havuçta bulunan çözünür diyet lifleri kan kolesterol seviyesini düşürücü etkiye sahiptir.
Havucun Zararları ve Havucun Yan Etkisi
- Gıda miktarında havuç tüketimi genellikle güvenilir olmakla birlikte bazı insanlarda alerjik reaksiyonların ortaya çıkmasına yol açabilir. Huş ağacının polenlerine karşı alerjisi olanların havuça karşı alerjik olması ihtimali yüksektir.[3]
- Aşırı havuç yenilmesinde ciltte zararsız sararmalar meydana gelebilir.
- Kan şekerini düşürücü etkiye sahip havuç diyabet ilacı kullananlar tarafından aşırı miktarda tüketilmemelidir.
- Aşırı miktarda havuç tüketimi şişkinlik ve hazımsızlığa yol açabilir.
Taze Havucun Besin Değeri
100 gram taze Havucun içindekiler:
| Besin Öğesi | Miktar |
|---|---|
| Enerji | 41 kcal |
| Karbonhidrat | 9,60 gr |
| Yağ | 0,24 gr |
| Protein | 0,93 gr |
| Diyet Lifi | 2,80 gr |
| Vitamin | A |
| Mineral | Az miktarda |
Havuç Nasıl Kullanılır
Havucun kullanımı: Havuç evlerde genellikle taze olarak tüketilen bir sebzedir. Şekerli bir sebze olan havuç doğrudan yenilebildiği gibi salata, çorba ve yemeklerin hazırlanmasında kullanılır. Ayrıca taze sıkılmış havuç suyu faydalı etkileri ile tercih edilen bir içecektir. Gıda sanayinde turşu, konserve ve hazır yemeklerin üretiminde faydalanılan havuç ülkemizin geleneksel tatlılarından olan cezeryenin başlıca bileşenidir. Ayrıca mor havuç şalgam suyu elde edilmesinde kullanılmaktadır.
Havuç Nasıl Pişirilir
Havuç Yemekleri
Havuç Resimleri
İlgili Maddeler
Halisinden.com'da Havuç
Sağlıklı ve katkısız gıdaları sofranıza getiren halisinden.com'da en lezzetli ve sağlıklı Havuç ürünleri için lütfen tıklayın:
