İğde

İğde iğdegiller familyasından çalı ya da ağaç formundaki bitki ve bunların yenilebilen meyveleridir. Dünyada 90 civarında iğde türü vardır ve bunlar arasında anavatanı Asya kıtası olan Eleagnus angustifolia türü ülkemizde doğal yayılış göstermektedir. İğde ağaçlarının üstü mat ve altı gümüşi renkli tüylü yaprakları, silindirik ya da çan şeklinde ve keskin kokulu çiçekleri vardır. Açık kahve renkli kabuğa sahip taş çekirdekli iğde meyvesinin yenilebilir kısmı unsu bir yapıya sahiptir. Taze ya da kuru halde tüketilebilen iğde diyet lifi, potasyum ve çeşitli fenolik bileşikler bakımından zengin bir meyvedir. Yapılan araştırmalarda iğdenin enflamasyonu engellediği, yaraların iyileşmesini hızlandırdığı ve romatizmal ağrıları azalttığı belirlenmiştir.

İğde Hakkında Bilgiler

İğde İsminin Anlamı ve Kaynağı: İğde Türkçe kökenli bir kelime olup küçük boy yemiş anlamındaki yiğde kelimesinden evrilmiştir.

İğde Diğer İsimleri: Kuş iğdesi

İğdenin Latince (bilimsel) İsmi: Elaeagnus

İğdenin İngilizcesi: Russian olive, oleaster

İğdenin Dünyada Yetiştiği Yerler: İğde ılıman ya da subtropikal iklime sahip dünyanın farklı bölgelerinde yayılış göstermektedir. Ülkemizde yetişen E. angustifolia iğde türü Afganistan’dan Türkiye’ye kadar geniş bir coğrafyada görülmektedir.

İğdenin Türkiye'de Yetiştiği Yerler: Ülkemizde başta İç Anadolu Bölgesi olmak üzere pek çok yörede iğde ağacı bulunmaktadır. TÜİK istatistiklerine göre 2018 yılında en fazla iğde üretimi Ankara, Aksaray ve Konya illerine gerçekleştirilmiştir.

İğde Türleri: Dünyada çoğunluğu Asya, Avrupa ve Kuzey Amerika’da yetişen 90 civarında farklı iğde türü bulunmaktadır. En yaygın iğde türleri Japon iğdesi (E. umbellata), Gumi- Kırmızı iğde (E. multiflora) ve süs iğdesidir (E. pungens).

İğdenin Mevsimi: İğde ülkemizde yetiştirildiği bölgeye bağlı olarak Ağustos ile Kasım ayları arasında hasat olgunluğuna ulaşarak toplanır.

İğde Helal midir: İğdenin tüketilmesinde dini açıdan bir sakınca yoktur

İğde Hakkında Ayet ve Hadisler:

İğdenin Faydaları

• İğde meyvesinin yenilen unsu kısmı diyet lifi bakımından çok zengindir. 100 gram iğde tüketimi günlük diyet lifi ihtiyacının dörtte üçünü karşılamaktadır. İğde gibi diyet lifi bakımından zengin gıdaların tüketimi sindirim sistemini düzenleyerek ishal ve kabızlık gibi rahatsızlıkların önlenmesine yardımcı olur.
• İğde çok eski yıllardan beri halk hekimliğinde yaraların iyileştirilmesini hızlandırmak için kullanılmaktadır. Özellikle ülserli hastalarda iğde midedeki yaraların daha çabuk iyileşmesine yardım eder. İğdeden elde edilen ekstraktların kullanıldığı hayvan denemelerinde yaraların daha hızlı iyileşmesi yanında enflamasyon ve ağrının da azaldığı belirlenmiştir. İğdede enflamasyonu azaltıcı etki gösteren çeşitli fenolik bileşikler bulunmaktadır.
• İğde yaşlılık ile birlikte ortaya çıkan romatizmal eklem ağrılarını azaltıcı etkiye sahiptir. Literatürde eklem romatizması hastalarında zencefil ile iğdenin birlikte kullanılması ile ağrıların azaldığı bildirilmektedir.

İğdenin Zararları ve İğdenin Yan Etkisi

• İğde bazı insanlarda alerjik reaksiyonlara yol açabilir. Özellikle iğde ağacı polenine alerjik olanların iğde tüketiminde dikkatli olması tavsiye edilir.
• İğde yüksek miktarda diyet lifi içerdiğinden fazla miktarda tüketimi kabızlığa yol açabilir.

Taze İğdenin Besin Değeri

100 gram taze iğdenin içindekiler:

Besin Öğesi	Miktar
Enerji	282 kcal
Karbonhidrat	51,80 gr
Yağ	1,75 gr
Protein	5,49gr
Diyet Lifi	18,84 gr
Vitamin	Az miktarda
Mineral	Potasyum

İğde Nasıl Kullanılır

İğdenin kullanımı: İğde meyveleri hasat edildikten sonra taze olarak yenilebildiği gibi kurutulduktan sonra çerez şeklinde de tüketilebilir. Evlerde iğde reçel yapımında kullanılır ya da demlenerek çay şeklinde içilir. Keskin ve hoş kokulu çiçeklere sahip iğdeler bahçelerde süs ağacı olarak yetiştirilmektedir. İğde çiçekleri kozmetik sanayinde değerlendirilmektedir.

İğde Resimleri