Tartrazin (E102)

Tartrazin ya da Avrupa Birliğinin verdiği adıyla E102 gıda sanayinde renklendirici olarak kullanılan sentetik bir boyadır. İlk olarak Alman Kimyager J. H. Ziegler tarafından 1884 yılında kömür katranından izole edilerek tanımlanmıştır. Ticari olarak petrol ürünlerinden kimyasal sentez ile üretilen tartrazin açık portakal renkli toz ya da granül haldedir. Suda çözünürlüğü çok yüksek bir bileşik olan tartrazin sıcaklık, ışık ya da oksijenden etkilenmez ve gıdaların bileşiminde kararlıdır. Çeşitli gıdaların üretiminde yaygın olarak kullanılan tartrazin ürüne sarı ya da yeşil tonları renk verir. Türk Gıda Kodeksinde tartrazinin kullanımına yönelik olarak ürün bazında miktar sınırlaması yapılmıştır ve FAO/WHO (Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü/Dünya Sağlık Örgütü) tarafından oluşturulmuş Gıda Katkı Maddeleri Ortak Uzman Komitesi insan sağlığına olumsuz etki yapmadan tartrazinin maksimum günlük alım miktarını 7,5 mg/kg vücut ağırlığı olarak belirlemiştir.

Tartrazin Hakkında Bilgiler

Tartrazinin Diğer İsimleri: Asit sarı 23

Tartrazinin Avrupa Birliği Kodu: E102

Tartrazinin Kimyasal Formülü: C16H9N4Na3O9S2

Tartrazinin İngilizcesi: Tartrazine

Canlılarda Tartrazin

Tartrazin canlılarda doğal olarak bulunmayan sentetik bir renklendirici maddedir. Gıdalarla beraber vücuda alındığında tartrazinin çok az bir kısmı bağırsak mikroflorası tarafından parçalanarak emilirken; büyük kısmı herhangi bir değişikliğe uğramadan idrar ile atılır.

Tartrazinin Kullanım Amacı

Gıda sanayinde pek çok ürün formülasyonunda renklendirici olarak kullanılan tartrazin gıdaya sarı ya da başka renklendiricilerle beraber yeşil tonları verir. Yaygın kullanıldığı gıda maddeleri arasında içecekler, puding, şekerleme, unlu mamüller, süt ürünleri, et ve balık ürünleri sayılabilir. Tartrazin ayrıca sabun, şampuan, nemlendirici, ağız suyu, diş macunu ve saç bakım ürünleri ile çeşitli ilaçlarda renklendirici olarak kullanılmaktadır.

Tartrazin Helal midir

Tartrazinin tüketilmesinde dini açıdan bir sakınca yoktur.

Tartrazinin Sağlığa Etkileri

• Tartrazin gıdalarda kullanıldığı miktarlar bakımından insan sağlığına olumsuz etki yapmaz. Ancak toplumdaki insanların bir kısmı tartrazin tüketimine hassastır ve içeren gıdaların tüketilmesi durumunda deri döküntüleri, dil ve dudaklarda şişme ya da nefes alma zorlukları şeklinde ortaya çıkan alerjik reaksiyonlar görülebilir. Aspirini tolere edemeyen insanlarda ve astımlılarda tartrazin hassasiyeti daha fazla görülmektedir. Tartrazin hassasiyeti olanların içeren gıdalardan uzak durması tavsiye edilir.
• Bazı çocuklarda tartrazin içeren gıdaların tüketimi hiperaktivite ve konsantrasyon kaybı gibi olumsuz etkilere yol açabilmektedir. Yapılan araştırmalarda özellikle tartrazin ve sodyum benzoatın (E211) beraber bulunduğu gıdaların bazı çocuklarda bu etkiye neden olduğu gözlemlenmiştir. Her ne kadar konuyla ilgili bilimsel kanıtlar kesin değilse de Avrupa Birliği Ülkelerinde tartrazin içeren gıdaların etiketinde çocuklarda hareket ve dikkat üzerine olumsuz etkileri olabilir uyarısı bulunmak zorundadır.. Ayrıca hiperaktivite tanısı konulan çocuklarda tartrazin kullanılarak renklendirilen gıdaların yenmesi durumunda uyku problemleri ve huzursuzluk şeklinde ortaya çıkan etkiler görülebilmektedir.

Tartrazin Nasıl Üretilir

Tartrazinin üretimi: Petrol yan ürünü olan 4-amino benzen sülfonik asitin çeşitli bileşiklerle reaksiyona sokulmasıyla elde edilen tartrazin saflaştırıldıktan sonra sodyum tuzu olarak elde edilir.

İlgili Maddeler

• Sodyum Benzoat (E211)