Soya Fasulyesi

Soya Fasulyesi (Glycine max) baklagiller familyasından anavatanı Doğu Asya olan tek yıllık otsu bir bitki ve bu bitkinin gıda ve hayvan yemi olarak değerlendirilen tohumlarıdır. Kazık ve saçak kök sistemine sahip soya bitkisinin küçük ve üzeri tüylü baklalarının içinde genellikle 2-4 tane tohumu bulunur. Yassı ya da yuvarlak şekilli soya tohumlarının kabuk rengi sarı veya kahverengidir. Protein ve yağ bakımından çok zengin olan soya tohumları gıda sanayinde çok geniş bir kullanım alanına sahiptir. Dünyada palm yağından sonra en fazla üretilen yağ soyadan elde edilmektedir. Çok yönlü bir hammadde olan soyadan tofu (soya peyniri) lesitin, tekstüre bitkisel protein, soya sosu ve soya sütü gibi pek çok ürün elde edilebilmektedir. Soya fasulyesi diyet lifleri, besleyicilik değeri yüksek protein, antioksidan etkiye sahip fenolik bileşikler, omega-3 yağ asitleri, çeşitli vitamin ve mineraller bakımından çok zengin bir gıda maddesidir. Yapılan çalışmalar soyada bulunan biyoaktif özellikli bileşiklerin kolesterolü düşürücü, kalp hastalıkları ve kanser gibi kronik hastalıkların riskini azaltıcı ve kemik sağlığını destekleyici etkilere sahip olduğunu ortaya çıkarmıştır.

Soya Fasulyesi Hakkında Bilgiler

Soya Fasulyesi İsminin Anlamı ve Kaynağı: Ülkemizde soya fasulyesi ilk olarak 1930’larda tanınmaya başlamıştır. İngilizce’de bitki ve tohumu isimlendirmekte kullanılan soya bean dilimize soya fasulyesi olarak geçmiştir. Baklagil tohumları İngilizce’de genellikle bean olarak isimlendirilmektedir ve bean kelimesinin Türkçe karşılığı fasulyedir. Soya kelimesinin kökeni Çin’ceye dayanmaktadır.

Soya Fasulyesinin Diğer İsimleri: Soya,

Soya Fasulyesinin Latince (bilimsel) İsmi: Glycine max

Soya Fasulyesinin İngilizcesi: Soybean, soya bean

Soya Fasulyesinin Dünyada Yetiştiği Yerler: Soya fasulyesi dünyada en fazla ABD, Brezilya ve Arjantin’de üretilmektedir. Bu üç ülke dünya toplam soya rekoltesinin %80’den fazlasını sağlamaktadır.

Soya Fasulyesinin Türkiye'de Yetiştiği Yerler: Ülkemizde soya yetiştiriciliği çoğu Akdeniz ve Karadeniz Bölgelerinde olmak üzere toplam 17 ilde yapılmaktadır. Adana ve çevresi ülkemizdeki en önemli soya üretim bölgesidir. Ülkemizde üretilen soya fasulyesinin %95’den fazlası Adana, Mersin, Samsun, Osmaniye ve Kahramanmaraş illerinden elde edilmektedir.

Soya Fasulyesinin Çeşitleri: Dünya’da farklı iklim ve toprak şartlarında yetiştirilen çok sayıda soya çeşidi bulunmaktadır. Olgunlaşma dönemine göre sınıflara ayrılan soya fasulyelerinden ülkemizde genellikle erkenci, orta erkenci ve orta geçci çeşitler yetiştirilmektedir. Piyasada ithal çeşitler yanında farklı Tarımsal Araştırma Enstitüleri ya da özel sektör tarafından ıslah yöntemleri ile geliştirilerek tescil ettirilen çeşitler bulunmaktadır.

Soya Fasulyesinin Mevsimi: Çeşidine bağlı olarak değişmekle birlikte ülkemizde genellikle Haziran ayında ekilen soya Ekim ayında hasat edilir.

Soya Fasulyesi Helal midir: Soya fasulyesinin tüketilmesinde dini açıdan bir sakınca yoktur. Bununla birlikte ABD ve Güney Amerika ülkelerinde genetiği değiştirilmiş (GDO) soya yetiştiriciliği yaygın bir şekilde yapılmaktadır. GDO soya fasulyesinden elde edilen ürünlerin uygunluğu araştırılmalıdır.

Soya Fasulyesi Hakkında Ayet ve Hadisler:

Soya Fasulyesinin Faydaları

• Soya fasulyesi protein, yağ, diyet lifleri, vitamin, mineral ve fenolik bileşikler gibi sağlık için çok önemli bileşenlere sahiptir. Sindirilebilirliği yüksek olan ve tüm elzem aminoasitleri içeren soya proteini hayvansal proteinlere yakın besleyicilik değerine sahiptir.
• Soyada bulunan genistein ve daidzein isimli izoflavonlar vücutta östrojen hormonu gibi etkinlik göstermektedir. Soya izoflavonları kadınlarda göğüs kanseri riskini ve menopoz döneminde karşılaşılan rahatsızlıkların şiddetini azaltıcı etki gösterir. Yapılan araştırmalarda soya fasulyesindeki genistein ve daidzein ya da bunların parçalanması ile ortaya çıkan bileşiklerin vücutta tümör oluşumunu ya da tümörlü hücrelerin çoğalmasını engellediği belirlenmiştir.
• İçerdiği diyet lifleri ve izoflavonlar sayesinde soya ürünleri kan kolesterol ve şeker seviyelerinin düzenlenmesine yardımcı olur.
• Soya fasulyesinin bileşimindeki diyet lifleri sindirimi düzenleyerek kabızlık, ishal ve şişkinlik gibi rahatsızlıklara iyi gelir.
• Demir ve bakırın mükemmel bir kaynağı olan soya anemi gibi kan hastalıklarını önleyici etkiye sahiptir. Bu iki mineralin düzenli alımı dolaşım sistemi sağlığı bakımından önemlidir.
• Düzenli tüketimi tansiyon düşürücü etki gösterdiğinden soya ürünleri kalp sağlığına faydalıdır.
• Bilimsel çalışmalar soya proteini ya da soya ekstraktlarının özellikle ileri yaşlarda kemik mineral yoğunluğunu arttırarak osteoporozu engellediğini ve kırılmaları azalttığını ortaya koymuştur.

Soya Fasulyesinin Zararları ve Soya Fasulyesinin Yan Etkisi

• Hamilelerin yüksek miktarda soya ürünü tüketmesi durumunda bebeğin gelişimi olumsuz etkilenebilir. Bu nedenle hamileler soya ürünlerini fazla tüketmekten kaçınmalıdır.
• Soya ürünlerinin tüketimi saman nezlesi ya da astım rahatsızlığı olan insanlarda alerjik reaksiyonlara yol açabilir.
• Diyabet ilacı kullananların ya da hipotiroit hastalarının soyalı ürünlerden kaçınmaları tavsiye edilir.
• Soya böbrek taşı oluşumuna neden olan oksalatlı bileşikler içerdiğinden, geçmişte böbrek taşı rahatsızlığı yaşayanların soya ürünü tüketiminde dikkatli olması gereklidir.
• Çeşitli ilaç etken maddeleri ile soya bileşenleri etkileşime girerek ilacın etkinliğini azaltabilir ya da yan tesirlerini arttırabilir. Bu nedenle reçeteli ilaç kullananların soya ürünlerinin tüketmeden önce doktorlarına danışması önerilir.
• Bazı araştırmalar soya ürünleri tüketimi ile mesane kanseri oluşumu arasında bir ilişki olduğunu ortaya koymaktadır. Aile geçmişinde mesane kanseri olanlar soya ürünleri tüketiminden kaçınmalıdır.

Soya Fasulyesinin Besin Değeri

100 gram soya fasulyesinin (çiğ) içindekiler:

Besin Öğesi	Miktar
Enerji	446 kcal
Karbonhidrat	30,16 gr
Yağ	19,94 gr
Protein	36,49 gr
Diyet Lifi	9,30 gr
Vitamin	B9, B3, B1, K
Mineral	Demir, Manganez, Fosfor, Bakır,

Soya Fasulyesi Nasıl Kullanılır

Soya Fasulyesinin kullanımı: Soya fasulyesi gıda sanayinde bitkisel yağ, lesitin, soya sütü, soya unu, soya sosu, tofu (soya peyniri) tekstüre soya proteini, izoflavanonlar, soya izolatı gibi pek çok ürünün elde edilmesinde kullanılır. Soya yağı dünyada palm yağından sonra en fazla üretilen bitkisel yağdır. Soya yağı üretiminde arta kalan küspe hayvan yemi olarak değerlendirilir. Soya proteinleri et ve süt ürünlerinde; soya unu fırıncılık ürünlerinde kullanılmaktadır. Soya fasulyesinin fermentasyonu ile elde edilen soya sosu ve tempeh (geleneksel soya keki) özellikle uzakdoğu mutfak kültüründe yaygın kullanılan ürünlerdir. Laktoz içermeyen soya sütü doğrudan tüketilmesi yanında bebek mamalarının üretiminde değerlendirilir.

Soya Fasulyesi Resimleri

Halisinden.com'da Soya Fasulyesi

Sağlıklı ve katkısız gıdaları sofranıza getiren halisinden.com'da en lezzetli ve sağlıklı Soya Fasulyesi ürünleri için lütfen tıklayın:

Halisinden.com'da Soya Fasulyesi ürünleri