Sodyum Asetat (E262) sayfasının kaynağını görüntüle

[[Kategori:Katkı Maddesi]]
[[Kategori:Lezzet Arttırıcı]]
[[Kategori:Koruyucu]]
[[Dosya:Sodyum-asetat.png|left|thumb|300px]]
'''Sodyum Asetat''' ya da Avrupa Birliğinin verdiği adıyla E262 asetik asitin sodyum tuzudur. Kimya ve tekstil sektöründe farklı amaçlarla geniş bir kullanım alanına sahip olan sodyum asetat gıda sanayinde lezzet arttırıcı ve koruyucu olarak kullanılan bir katkı maddesidir. Piyasada sodyum asetat susuz (yapısında su molekülü içermeyen) ve hidrate (yapısında su molekülü içeren) olmak üzere iki formda bulunur. Susuz sodyum asetat beyaz renkli ve kokusuz toz granüller şeklinde; hidrate sodyum asetat ise çok hafif asetik asit kokusuna sahip şeffaf kristaller halindedir. Türk Gıda Kodeksinde sodyum asetatın katkı maddesi olarak kullanımında miktar sınırlaması yoktur.

==Sodyum Asetat Hakkında Bilgiler==

'''Sodyum Asetatın Diğer İsimleri:''' Sodyum etanat

'''Sodyum Asetatın Avrupa Birliği Kodu:''' E262

'''Sodyum Asetatın Kimyasal Formülü:'''  Susuz: C2H3NaO2; Hidrate: CH3COONa·3H2O

'''Sodyum Asetatın İngilizcesi:''' Sodium acetate, sodium ethanoate

==Canlılarda Sodyum Asetat==
Sodyum asetat pek çok meyvede doğal olarak bulunan asetik asitin sodyum tuzudur. Katkı maddesi olarak kullanıldığı gıdanın tüketimi ile vücuda alındığında sodyum asetat hızlı bir şekilde sodyum ve asetata ayrışır. Tüm vücut sıvılarında ve dokularında bulunan sodyum ince bağırsakta emilir; ter, idrar ya da dışkı ile atılır.<ref>G. Samur, Vitaminler, Mineraller ve Sağlığımız, Sağlık Bakanlığı Yayınları, 2008.</ref> Hücrenin doğal bileşenlerinden olan asetat ise genellikle dokularda metabolize olur ve çeşitli ara ürünlere dönüştürülerek kullanılır.

==Sodyum Asetatın Kullanım Amacı==

Sodyum asetat farklı sektörlerde çok geniş bir kullanım alanına sahiptir.
* Gıda sanayinde sodyum asetat koruyucu, lezzet verici, ve pH kontrol ajanı olarak kullanılmaktadır. 
** Patates cipslerini lezzetlendirmek için kullanılan baharat karışımlarına sodyum asetat ürüne tuz ve sirke tadı vermek için ilave edilir. 
** Sodyum asetat çeşitli işlenmiş et ürünleri, salata sosları ve ekmeklerde koruyucu olarak kullanılır. 
** Ayrıca bazı meyve ve sebze konservelerinde ortam pH’sının kontrol edilmesinde sodyum asetattan faydalanılır.
* Sodyum asetatın diğer sektörlerde kullanımı:
** Tekstil endüstrisinde ortaya çıkan atık sulardaki sülfirik asitin nötralizasyonuda ve anilin içeren boyaların kullanıldığı kumaşlarda desen kaplamaların yapımında kullanılır.
** Yapı sektöründe betonun suya karşı direncini arttırarak uzun ömürlü olmasını sağlar. 
** Moleküler biyoloji ve biyokimya laboratuvarlarında hazırlanan çeşitli çözeltilerin ph’larının kontrol edilmesinde sodyum asetattan faydalanılır.
** Sabun ve deterjan gibi temizlik ürünlerinin üretiminde tamponlayıcı olarak formülasyona katılır.
** İlaç sektöründe çeşitli serumların bileşiminde elektrolit kaynağı (sodyum) olarak yer alır.

==Sodyum Asetat Helal midir?== 

Sodyum asetatın tüketilmesinde dini açıdan bir sakınca yoktur.

==Sodyum Asetatın Sağlığa Etkileri==
* Gıda katkı maddesi olarak kullanıldığı miktarlar bakımından sodyum asetatın herhangi bir olumsuz sağlık etkisi yoktur. Bununla birlikte bazı hassas bünyeli insanlarda sodyum asetat içeren gıdaların tüketimi genellikle sindirim rahatsızlığı şeklinde ortaya çıkan semptomlara yol açabilir. Sodyum asetatın çok nadir görülen bu etkisi genellikle sirke tüketimine hassas olan insanlarda görülür. 
* Serum olarak kullanılan ürünlerde bulunan sodyum asetatın su kaybı, aşırı sodyum alımı ve kan potasyum oranının azalması gibi çeşitli yan etkileri görülebilir. 
* FAO/WHO (Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü/Dünya Sağlık Örgütü) tarafından oluşturulmuş ''Gıda Katkı Maddeleri Ortak Uzman Komitesi'' sodyum asetatın hidrate formunun insan sağlığına olumsuz etki yapmadan günde en fazla 15 mg/kg vücut ağırlığı şeklinde alınabileceğini belirlemiştir. Susuz sodyum asetat için herhangi bir sınırlama yapılmamıştır.<ref>https://pubchem.ncbi.nlm.nih.gov/compound/Sodium_acetate#section=Springer-Nature-References</ref>

==Sodyum Asetat Nasıl Üretilir==

Sodyum asetatın üretimi: Endüstriyel sodyum asetat üretiminde asetik asit ile sodyum karbonat ya da sodyum hidroksit tepkimeye sokulur. Tepkime sonucu elde edilen sodyum asetat konsantrasyon ve kristalizasyon aşamalarına tabi tutularak granül ya da toz haline getirilir. En son aşamada sodyum asetat nem geçirmez malzemeler kullanılarak ambalajlanır ve satışa hazır hale getirilir.<ref>https://www.usitc.gov/publications/aa1921/pub1023.pdf</ref>

==İlgili Maddeler==
*[[Asetik Asit]]

==Kaynakça==