Ispanak

Ispanak (Spinacia oleracea) ıspanakgiller familyasından anavatanı Güneybatı Asya olan tek yıllık otsu bir bitki ve bu bitkinin sebze olarak kullanılan yapraklarıdır. Güçlü bir kazık kökü yanında toprağın yüzeyine yakın saçak kökleri olan ıspanağın rozet tipi gövdesi, uzun yaprak sapı ve geniş bir yaprak ayası vardır. Taze, dondurulmuş ya da kurutulmuş halde sebze olarak kullanılan ıspanak içerdiği vitamin, mineral, diyet lifleri ve antioksidanlar ile besin değeri çok yüksek bir sebzedir. Göz ve sindirim sağlığı bakımından faydalı bir sebze olan ıspanak vücutta serbest radikallerin zararlı etkilerini sınırlayarak kanser ve kalp rahatsızlıkları gibi kronik hastalıkların riskini azaltır.

Ispanak Hakkında Bilgiler

Ispanak İsminin Anlamı ve Kaynağı: Farça’da bir sebze, spinacia oleracea anlamında kullanılan ispanac kelimesi Türkçe’ye ıspanak olarak geçmiştir.

Ispanağın Diğer İsimleri:

Ispanağın Latince (bilimsel) İsmi: Spinacia oleracea

Ispanağın İngilizcesi: Spinach

Ispanağın Dünyada Yetiştiği Yerler: Serin iklim bitkisi olan ıspanak en fazla Çin’de üretilmektedir. Dünya toplam ıspanak üretiminin %90’dan fazlasını sağlayan Çin’e ilave olarak ABD, Japonya ve Türkiye önemli üretici ülkelerdir.

Ispanağın Türkiye'de Yetiştiği Yerler: Ülkemizde Ispanak yetiştiriciliği en fazla sırasıyla Ege, Karadeniz ve Batı Anadolu Bölgelerinde yapılmaktadır. İzmir, Ankara, Samsun ve Tokat en fazla Ispanak üretilen illerimizdir.

Ispanağın Çeşitleri: Pek çok çeşidi bulunan ıspanak yaprak şekline göre kabarcıklı, yarı kabarcıklı ve düz olmak üzere üç sınıfa ayrılır. Islah yöntemleriyle geliştirilmiş ve yetiştirilen bölgenin iklim ve toprak şartlarına uygun ıspanak çeşitleri farklı isimlerle tescil edilmiştir. Ülkemizde en yaygın yetiştirilen ıspanak çeşitleri Matador ve Üniversal olarak isimlendirilmiştir. Matador ıspanaklar koyu yeşil renklidir ve kısa saplı yaprakları kabarcıklıdır. Açık yeşil renkli Üniversal çeşidinin ise uzun saplı yaprakları düzdür.

Ispanağın Mevsimi: Ispanak ülkemizde genellikle sonbahar ve ilkbahar aylarında dünyada ise yıl boyunca yetiştiriciliği yapılan bir sebzedir. Ispanak sonbahar yetiştiriciliğinde Kasım ve Aralık aylarında; ilkbahar yetiştiriciliğnde ise Şubat ile Nisan ayları arasında hasat edilerek pazara sunulmaktadır.

Ispanak Helal midir: Ispanağın tüketilmesinde dini açıdan bir sakınca yoktur.

Ispanak Hakkında Ayet ve Hadisler:

Ispanağın Faydaları

• Ispanak K, A, B9 ve C vitaminleri ile manganez, demir ve magnezyum mineralleri bakımından zengin bir kaynaktır. Ayrıca ıspanak çeşitli antioksidan bileşikler ve diyet lifleri içermektedir.
• Düşük kalorili bir sebze olan ıspanakta bulunan karbohidratların çoğu diyet lifidir. 100 gram ıspanak tüketimi sadece 23 kcal enerji verirken yaklaşık 2 gram diyet lifinin alınmasını sağlar. Ispanakta bulunan çözünmez diyet lifleri sindirim sistemi sağlığına faydalı olup kabızlık gibi rahatsızlıkları önleyici etki gösterir.
• Ispanağın bileşimindeki antioksidan etkili bileşikler vücutta serbest radikallerin zararlı etkilerini sınırlayarak kanser gibi çeşitli kronik hastalıkların riskini ve yaşlanma etkilerini azaltır. Ayrıca ıspanaktaki lutein ve zeaksantin gibi antioksidan bileşikler göz sağlığına faydalıdır.
• Ispanak kalp ve kemik sağlığına faydalı etkileri olan K vitaminini en fazla içeren sebzelerdendir. Yaklaşık 25 gram ıspanak tüketimi günlük ihtiyacımız olan K vitamininin tamamını karşılar.

Ispanağın Zararları ve Ispanağın Yan Etkisi

• Ispanak gıda miktarında tüketildiğinde genellikle sağlıklı insanlar için güvenlidir. Diğer taraftan çeşitli küflere ve latekse alerjisi olanların ıspanak tüketmesi durumunda çeşitli alerjik reaksiyonlar ortaya çıkabilir.
• Bileşiminde okzalik asit bulunduğundan fazla miktarda ıspanak tüketimi böbreklerde taş oluşmasına neden olabilir. Ayrıca okzalik asit vücutta çeşitli minerallerin emilmesini olumsuz etkilediği için aşırı ıspanak tüketiminden kaçınılmalıdır.
• Ispanak kanın pıhtılaşmasında etkin olan K vitamini bakımından çok zengin olduğundan kan sulandırıcı kullananların kaçınması gereken sebzelerdendir.
• Dört aydan daha küçük bebeklere ıspanak içeren gıdaların verilmesi uygun değildir. Ispanağın bileşimindeki nitratlı bileşikler bebeklerde kan hastalıklarına yol açabilir.

Taze Ispanağın Besin Değeri

100 gram taze Ispanağın (çiğ) içindekiler:

Besin Öğesi	Miktar
Enerji	23 kcal
Karbonhidrat	3,60 gr
Yağ	0,40 gr
Protein	2,90 gr
Diyet Lifi	2,20 gr
Vitamin	K, A, B9, C
Mineral	Manganez, magnezyum, demir,

Ispanak Nasıl Kullanılır

Ispanağın kullanımı: Ülkemizde ıspanak özellikle kış aylarında taze sebze olarak kullanılmaktadır. Evlerde ve catering sektöründe ıspanaktan çeşitli yemek, börek ve salatalar hazırlanır. Ayrıca kek ve kurabiye gibi fırıncılık ürünlerine yeşil renk vermek için ıspanaktan faydalanılır. Ayrıca kolay kullanım sağlaması bakımından ıspanak gıda sanayinde dondurularak ya da kurutularak muhafaza edilmektedir.

Ispanak Resimleri

Halisinden.com'da Ispanak

Sağlıklı ve katkısız gıdaları sofranıza getiren halisinden.com'da en lezzetli ve sağlıklı Ispanak ürünleri için lütfen tıklayın:

Halisinden.com'da Ispanak ürünleri