Makarna

Halisinden Gıda Ansiklopedisi sitesinden
Halisinden (mesaj | katkılar) tarafından oluşturulmuş 17.06, 30 Haziran 2019 tarihli sürüm (Halisinden.com'da Makarna)
(fark) ← Önceki hâli | En güncel hâli (fark) | Sonraki hâli → (fark)
Gezinti kısmına atla Arama kısmına atla
Makarna.jpg

Makarna temel olarak sert durum buğdayı irmiğine su ve bazı zenginleştirici maddeler ilave edilerek hazırlanan hamurun yoğrulması, şekillendirilmesi ve kurutulması ile elde edilen üründür. Son yıllarda soğuk zincir dağıtım kanallarının gelişmesiyle birlikte kurutulmadan taze olarak satışa sunulan makarna çeşitleri de yaygınlaşmaya başlamıştır. Ayrıca günümüzde üretiminde ön pişirme işlemi uygulanan ve sadece sıcak su ilavesi ile yenmeye hazır hale gelen makarnalar da market raflarında bulunmaktadır. İtalyan mutfağının en temel yiyeceklerinden olan makarna bugün tüm dünyada ekmekten sonra en fazla tüketilen tahıl ürünüdür. Ülkemizde makarna üretiminin sanayileşmesi 1920’lerden itibaren küçük ölçekli işletmelerle başlamış ve yüksek kapasiteli modern fabrikalar ilk olarak 1950’li yıllarda kurulmuştur. Besleyici ve lezzetli olması yanında makarna farklı yemeklerin hazırlanmasına imkan sağlar, uzun raf ömürlüdür ve pahalı değildir. Makarna karbohidrat bakımından zengin bir yiyecek olmasına rağmen glisemik indeksi ekmek, patates ve pirinç gibi gıdalardan daha düşüktür. Lezzet vermekte kullanılan bileşenlerin (sos, peynir vb) özelliğine bağlı olarak kalori değeri değişen makarna yemeklerinin ölçülü olarak tüketilmesi tavsiye edilir.

Makarna Hakkında Bilgiler

Makarna İsminin Anlamı ve Kaynağı: İtalyanca’da bir tür yuvarlak erişte anlamında kullanılan macaroni kelimesi Türkçe’ye makarna olarak geçmiştir.

Makarna Diğer İsimleri:

Makarna İngilizcesi: Pasta, macaroni

Makarnanın Dünyada Üretildiği Yerler: Dünyada en fazla makarna İtalya’da üretilmektedir. Ayrıca ABD, Brezilya, Türkiye ve Rusya önde gelen makarna üreticisi ülkelerdir. Dünyada İtalya ve Çin’den sonra en büyük makarna ihracatçısı olan ülkemiz dünya pazarının yaklaşık %5’ine sahiptir. [1]

Makarnanın Türkiye'de Üretildiği Yerler: Ülkemizde ilk makarna fabrikası 1922 yılında İzmir’de faaliyete başlamıştır. Günümüzde farklı şehirlerde bulunan yüksek kapasiteli çok sayıda makarna fabrikası faaliyet göstermektedir. Kurulu kapasite ve işletme sayısı bakımından Gaziantep ülkemizde makarnanın başkenti kabul edilebilir. Ayrıca Ankara, Konya, Karaman, İzmir ve Bolu’da ülkemizin önde gelen makarna üreticilerinin fabrikaları bulunmaktadır.

Makarna Çeşitleri: Farklı özellikler esas alınarak makarnalar çeştili kategorilere ayrılır. Türk Gıda Kodeksi Makarna Tebliğine göre makarnalar sade, tam buğday, çeşnili, zenginleştirilmiş ve güçlendirilmiş olarak beş sınıfa ayrılır.

  • Sade makarna: irmik ve su ile hazırlanan hamurun yoğrulması, şekillendirilmesi ve kurutulması ile üretilir.
  • Tam buğday makarnası: tam buğday irmiği ve su ile hazırlanan çeşittir.
  • Çeşnili makarna: durum buğdayından hazırlanan makarna hamuruna veya kurutulmuş makarnaya et, yumurta, süt, sebze, baklagil unları, buğday hariç diğer tahıl unları, baharat, lezzet verici diğer bileşenlerin ilave edilmesi ile elde edilen bir üründür.
  • Zenginleştirilmiş makarna: Makarna hamuruna çeşitli vitamin ve minerallerin ilavesi ile üretilir
  • Güçlendirilmiş makarna: Zenginleştirilmiş makarnaya ilave edilen mineral ve vitaminlere ilave olarak protein katılarak besin değeri arttırılmış üründür.[2]

Makarnanın bir diğer sınıflandırılması son ürünün taze ya da kurutulmuş olarak satışa sunulmasına göre yapılır.

  • Kuru makarna: Uzun raf ömrü ve ucuzluğu ile en yaygın bulunan ve endüstriyel olarak ekstrüzyon prosesi kullanılarak üretilen çeşittir.
  • Taze makarna: genellikle yumurta vb ilavesi ile hazırlanarak şekil verilen hamurun uygun ambalajlar içinde ve soğuk zincirde tüketiciye ulaştırılır. Taze makarnanın raf ömrü çok sınırlıdır.

Makarnada çeşitlilik farklı şekiller verilerek sağlanmaktadır. Aynı hammadde ve aynı ekipman ile farklı şekillere sahip çok sayıda farklı makarna üretilmektedir.

Makarna Helal midir: Makarnanın tüketilmesinde dini açıdan bir sakınca yoktur. Bununla birlikte özellikle ticari olarak satılan dolgulu taze makarnalarda kullanılan bileşenlerin dini açıdan uygunluğu araştırılmalıdır.

Makarna Hakkında Ayet ve Hadisler:

Makarnanın Faydaları

  • Makarna karbohidrat bakımından zengin bir gıdadır. 100 gr pişmiş (sade) makarna 30,9 gr karbohidrat, 5,8 gr protein ve 1,8 gr diyet lifi içerir. Ayrıca makarna kan şekeri yükseltme hızının bir göstergesi olan glisemik indeks bakımından ekmek, patates ve pirince göre daha sağlıklı bir seçenektir.
  • Tam buğday makarnalar içerdikleri diyet lifine bağlı olarak tokluk sağlar ve sindirim sistemi sağlığına faydalıdır.
  • Çok sınırlı miktarda sodyum ve yağ içeren makarna ölçülü miktarlarda olmak kaydıyla kilo koruma diyet listelerinde karbohidrat kaynağı olarak kullanılabilir.
  • Makarna bağışıklık sistemi ve tiroid bezinin sağlıklı işlemesi için önemli bir mineral olan selenyumun iyi bir kaynağıdır. Bir porsiyon makarna tüketimi günlük ihtiyacımız olan selenyumun yaklaşık yarısını karşılar.

Makarnanın Zararları ve Makarnanın Yan Etkisi

  • Başlıca bileşeni buğday irmiği olan makarna gluten içerdiğinden çölyak hastalarının normal makarna tüketiminden kaçınması gerekir. Son yıllarda çölyaklılar için buğday irmiği kullanılmadan hazırlanan makarna üretimi yapılmaktadır.
  • Makarna gibi karbohidrat bakımından zengin gıdalar aşırı tüketildiğinde kan şekeri yükselir, vücutta insülin salgılanması artar ve yeniden yeme isteği oluşur. Bunlara bağlı olarak fazla miktarda makarna tüketimi kilo alımına yol açabilir.

Makarnanın Besin Değeri

100 gram Makarnanın (sade - pişmiş) içindekiler:

Besin Öğesi Miktar
Enerji 160 kcal
Karbonhidrat 30,90 gr
Yağ 0,90 gr
Protein 5,80 gr
Diyet lifi 1,8 gr
Vitamin Az miktarda
Mineral Manganez, Selenyum

100 gram Makarnanın (tam buğday-pişmiş) içindekiler:

Besin Öğesi Miktar
Enerji 159 kcal
Karbonhidrat 31,51 gr
Yağ 1,50 gr
Protein 5,82 gr
Diyet lifi 4,60 gr
Vitamin B1, B2, B6
Mineral Manganez, Selenyum

Makarna Nasıl Yapılır

Makarnanın üretimi:

  • Endüstriyel makarna üretimi: Sert durum buğdayları öncelikle temizleme, yıkama ve tavlama işlemlerine tabi tutulur. Kırılmaya hazırlanan buğdaylar vals ve elek sistemler yardımıyla kırılarak makarnanın temel hammaddesi irmik elde edilir. İrmik daha sonra belirli oranda (%27-33) su ile karıştırılarak hamur hazırlanır. Ekstrüder ismi verilen makine (pres) kullanılarak belirli bir süre yoğrulan hamur ekipmandan dışarı itilirken şekil verilerek kesilir. Şekil verilen makarnalar ön kurutma, dinlendirme ve son kurutma olmak üzere üç aşamalı bir sistemde kurutulur. Kuruma işlemi tamamlanan makarnalar yapılan soğutma işleminin ardından ambalajlanarak satışa hazır hale getirilir.[3]
  • Taze makarna üretimi: Genellikle yumurta ilavesi ile hazırlanan hamura makarna makinelerinde istenen şekil verilir ve paketlenerek soğuk zincirde ya da dondurularak tüketiciye ulaştırılır.
  • Yemeye hazır makarna üretimi: Daha küçük partikül büyüklüğüne sahip irmikten elde edilen hamur şekil verildikten sonra sıcak yağ kullanılarak ön pişirme işlemine tabi tutulur. Ön pişirilmiş makarnalar kurutulduktan sonra genellikle tek kişilik ve tek öğünlük olacak şekilde ambalajlanır. Hazırlama aşamasında kaynar su ilave edilen makarna bir kaç dakikada yenmeye hazır hale gelir.

Makarna Yemekleri

Makarna Resimleri

Taze-makarna.jpg Makarna-kısa.jpg Makarna-uzun.jpg

İlgili Maddeler

Halisinden.com'da Makarna

Sağlıklı ve katkısız gıdaları sofranıza getiren halisinden.com'da en lezzetli ve sağlıklı Makarna ürünleri için lütfen tıklayın:

Halisinden.com'da Makarna ürünleri

Kaynakça