Karboksimetil Selüloz (E466)

Halisinden Gıda Ansiklopedisi sitesinden
Halisinden (mesaj | katkılar) tarafından oluşturulmuş 09.17, 2 Nisan 2019 tarihli sürüm (Halisinden, Karboksimetil Selüloz sayfasını Karboksimetil Selüloz (E466) sayfasına taşıdı)
(fark) ← Önceki hâli | En güncel hâli (fark) | Sonraki hâli → (fark)
Gezinti kısmına atla Arama kısmına atla
Karboksimetilselüloz.png

Karboksimetil selüloz ya da Avrupa Birliğinin verdiği adıyla E466, bitki hücre duvarlarının yapıtaşlarından olan selülozun kimyasal modifikasyonu ile elde edilen ve gıda sanayinde çeşitli amaçlarla yaygın kullanılan bir katkı maddesidir. Üretim prosesi ilk olarak 1918’de tanımlanan ve ticari olarak odun selülozundan elde edilen karboksimetil selüloz beyaz veya krem renkli, katı granül ya da toz haldedir. Suda çözünür özellikteki karboksimetil selüloz gıda maddelerine en çok kıvam arttırıcı ve emülgatör olarak işlev görmek üzere ilave edilir. Gıdalar ve katkı maddeleri açısından dünyadaki en önemli otoritelerden olan Amerikan İlaç ve Gıda Dairesi (FDA) tarafından GRAS (Genel olarak güvenilir) statüsünde olduğu kabul edilen karboksimetil selülozun gıdalardaki kullanım miktarı ile ilgili Türk Gıda Kodeksinde herhangi bir üst sınır belirtilmemiştir.

Karboksimetil Selüloz Hakkında Bilgiler

Karboksimetil Selülozun Diğer İsimleri: Selüloz gam

Karboksimetil Selülozun Avrupa Birliği Kodu: E466

Karboksimetil Selülozun Kimyasal Formülü: [C6H7O2(OH)2OCH2COO2]n

Karboksimetil Selülozun İngilizcesi: Carboxymethyl cellulose

Canlılarda Karboksimetil Selüloz

Karboksimetil selüloz bitkilerde hücre duvarının yapısında bulunan doğal bir polisakkarit olan selülozun bir türevidir. Sindirilemeyen bir hidrokolloid olan karboksimetil insan sindirim sisteminde parçalanmadan kalın bağırsağa ulaşır ve burada fermente olarak parçalanır.

Karboksimetil Selülozun Kullanım Amacı

  • Karboksimetil selülöz gıda, ilaç, sabun, deterjan, tekstil ve kağıt endüstrilerinde farklı amaçlarla kullanılmaktadır.[1]
  • Gıda endüstrisinde dondurulmuş ürünlerde küçük buz kristallerinin oluşumunu sağlayarak yapıyı düzenlemek, puding ve çorbalarda serum ayrılmasını engellemek, süt ürünlerinde kıvam ile viskoziteyi arttırmak, fırıncılık ürünlerinde hacmi geliştirmek ve kristalizasyonu kontrol etmek için kullanılır.[2]
  • Deterjan üretiminde kullanılan karboksimetil selüloz ürüne kir taşıyıcı özellik kazandırırken, sabun üretiminde çatlamaları azaltır.
  • Kağıt endüstrisinde dolgu malzemesi olarak kullanılan karboksimetil selüloz gözenekleri doldurur, baskı özelliğini geliştirir ve dayanıklılığı arttırır.
  • Karboksimetil selüloz ilaç sanayinde eşitli kremlerin formülasyonuna cilt üzerinde koruyucu bir tabaka oluşturması için eklenirken; tekstil sanayinde çeşitli ipliklerin aprelenmesinde kullanılır.

Karboksimetil Selüloz Helal midir

Karboksimetil selülozun tüketilmesinde dini açıdan bir sakınca yoktur.

Karboksimetil Selülozun Sağlığa Etkileri

  • Karboksimetil selüloz tokluk hissi vererek iştahı kontrol edici etki gösterir ve buna bağlı olarak diyet gıdaların bileşiminde bulunur. Ancak karboksimetil selüloz içeren gıdaların fazla miktarda tüketimi müshil etkiye yol açar.
  • Karboksimetil selüloz sindirilemediğinden diyet lifi gibi etki gösterir ancak doğal diyet liflerine göre sağlık faydaları sınırlıdır.
  • Karboksimetil selüloze çok nadir olarak bazı insanlarda alerjiye yol açabilir.

Karboksimetil Selüloz Nasıl Üretilir

Karboksimetil selülozun üretimi: Karboksimetil selüloz kesikli ve sürekli proseslerle üretilmektedir. Kesikli proseste odun esaslı selüloz alkali çözelti ile muamele edildikten sonra monokloroasetik asit reaksiyona sokularak karboksimetil selüloz elde edilir. Sürekli proseste ise öğütülüp ağartılmış selüloze sodyum hidroksit ve monookloroasetik asit ilave edilir ve reaksiyonun tamamlanması için yeterli süre bekletilerek karboksimetil selüloz üretilir.[1]

İlgili Maddeler

Kaynakça

  1. 1,0 1,1 B. Günal, Karboksimetil Selülozun Çözünürlüğünün Arttırılması, Yüksek Lisans Tezi, İTÜ, 1999.
  2. S.Arslan, M.Erbaş, Selüloz ve Selüloz Türevi̇ Di̇yet Li̇fleri̇n Özelli̇kleri̇ Ve Fırın Ürünleri̇nde Kullanım İmkanları, Gıda, 39 (4): 243-250, 2014.