Bal sayfasının kaynağını görüntüle

[[Kategori:Hayvansal Gıda]]
[[Kategori:Arı Ürünleri]]
[[Dosya:Bal.png|left|thumb|300px]]

'''Bal''' bitkilerin nektar ya da diğer salgılarının veya bitkilerin canlı kısımlarında yaşayan böceklerin salgılarının bal arısı (Apis mellifera) tarafından toplanıp kendine özgü maddelerle birleştirilmek suretiyle değişikliğe uğratılmasından sonra peteklere depolanmasıyla üretilen tatlı ve viskoz yapıda bir gıda maddesidir. Balın rengi, kimyasal komposizyonu, koku ve aroması arının üretmek için kullandığı nektar ya da salgı kaynağına göre değişiklik gösterir. Bal çoğunlukla fruktoz ve glukoz gibi basit şekerlerden oluşur ve yapısında az miktarda protein, enzim, mineral, vitamin, aroma maddeleri ve antioksidan etkili polifenolik bileşikler bulunur. Kuran-ı Kerim’de övülen ve insanlar için şifa kaynağı olduğu belirtilen bal geleneksel halk hekimliğinde yüzyıllardır çeşitli sağlık faydaları için kullanılmaktadır. Bal enflamasyonu azaltır, antimikrobiyal aktiviteye sahiptir, yaraların iyileşmesini hızlandırır ve mide rahatsızlıklarına iyi gelir. 

==Bal Hakkında Bilgiler==

'''Bal İsminin Anlamı ve Kaynağı:''' Türkçe kökenli bir kelime olan bal eski Türkçe lehçelerinden Oğuzca’da ''arılardan elde edilen şekerli madde'' anlamında kullanılmıştır.

'''Balın Diğer İsimleri:''' 

'''Balın İngilizcesi:''' Honey

'''Balın Dünyada Üretildiği Yerler:''' Dünyada bal üretiminde lider ülkeler Çin, Türkiye, İran, ABD ve Ukrayna’dır. Çam balı dünyada en fazla ülkemizde üretilmektedir.

'''Balın Türkiye'de Üretildiği Yerler:''' Dünyanın en büyük bal üreticilerinden olan ülkemizin her bölgesinde arıcılık yapılmaktadır. En fazla bal üretilen illerimiz Ordu, Muğla ve Adana’dır.
  
'''Bal Çeşitleri:''' Ballar özelliklerine bağlı olarak farklı sınıflandırılmalara tabi tutulur. Orijinine göre ballar nektar balları (çiçek balları) ve salgı balı (çam balı, meşe balı) olarak iki gruba ayrılır. Bal ayrıca ağırlıklı olarak tek bir bitki çeşidinden ya da pek çok farklı bitkiden elde edilmiş olabilir. Ağırlıklı olarak tek bir bitki çeşidinden elde edilenler unifloral bal, farklı bitkilerden elde edilenler ise polifloral bal olarak isimlendirilir. Fiziksel durumuna göre ballar sıvı, kristalize veya sürülebilir olmak üzere gruplanır. Satışa sunuş şekline göre ballar tam petek, kesilmiş petek, süzme ve petekli süzme olarak sınıflandırılabilir. Ülkemizde üretilen bal çeşitlerinden bazıları çam, çiçek, kestane, narenciye, ayçiçek, kekik, akasya, geven, yonca, pamuk, hayıt, biberiye, lavanta ve ıhlamur balı olarak adlandırılır. Yöresine göre isimlendirilen ballardan en bilineni Anzer balıdır. Nektar kaynağı olarak Rize’nin Anzer yaylasında yetişen farklı çiçeklerin kullanılması ile üretilen bal çeşitli sağlık faydaları ile yüksek ekonomik değere sahiptir. Karakovan balı olarak adlandırılan diğer bir bal çeşidinde ise arıların kendi mum salgıları ile ürettikleri peteklerde bal üretimi yapılır.

'''Bal Helal midir:''' Balın tüketilmesinde dini açıdan bir sakınca yoktur. Balın fermente edilmesiyle üretilen içkilerin içilmesi haramdır.

'''Bal Hakkında Ayet ve Hadisler:''' Kuran-ı Kerim’in 16. suresi ismini bal arısı anlamındaki en-Nahl kelimesinden almıştır. Bu surenin 68 ve 69. ayetlerinde Allah (CC) ''Ve rabbin bal arısına şöyle ilham etti: "Dağlardan, ağaçlardan ve insanların kurdukları çardaklardan kendine yuvalar edin. Sonra her türlü besleyici ürünlerden ye; rabbinin koyduğu kanunlara boyun eğerek çizdiği yollardan git!" Onların karınlarından, farklı renk ve çeşitlerde şerbet (kıvamından bir sıvı) çıkar ki onda insanlara şifa vardır. İşte bunda da düşünen bir topluluk için açık delil bulunmaktadır.'' buyurmaktadır. Bu ayetlerde balın şifalı olduğu açıkça beyan edilmiştir. 
Ayrıca balın cennetteki nimetlerden olduğunun anlatıldığı Muhammed Suresi 15. ayette Allah (CC) ''Rabbine itaatsizlikten sakınanlara vaad edilen cennetin temsili şudur: İçinde doğal nitelikleri bozulmamış su ırmakları, tadı bozulmamış süt ırmakları, içenlere lezzet veren şarap ırmakları, süzülmüş bal ırmakları bulunan bir bahçedir. Onlar için ayrıca orada her meyveden mevcuttur, üstelik rablerinden bir de bağışlama lutfu. Şimdi bunlar, ateşte devamlı kalan, bağırsaklarını parçalayan kaynar su içirilen kimseler gibi olur mu hiç?'' buyurmaktadır.<ref>https://kuran.diyanet.gov.tr/Tefsir/</ref>

Bal Peygamber Efendimizin sevdiği ve şifa olarak yenilmesini tavsiye ettiği gıdalardandır. Efendimize bir Hadis-i Şeriflerinde ''Şifa veren iki şeye devam ediniz: Bala ve Kur’an’a'' buyurmuştur (İbn Mâce, “Ṭıb”, 7). Bir başka rivayete göre Efendimizin şifanın üç şeyde bulunduğu ve birisinin bal şerbeti içmek olduğu söylediği bildirilmektedir. (Sahih-i Buhari Kitabü’t Tıb) Balın şifalı olması hususunda nakledilen diğer bir olaya göre bir sahabi Hz. Peygamber’e gelerek kardeşinin sindirim rahatsızlığı olduğunu söyler. Efendimiz hastaya bal şerbeti içirmelerini tavsiye eder. Sahabi iki defa daha gelerek rahatsızlığın geçmediğini haber verdiğinde Hz. peygamber tedaviye devam etmelerini ister. Nihayetinde hasta iyileşir.<ref>M. Y. Kandemir, Bal: Kur’ân-ı Kerîm’de ve hadislerde şifalı olduğu belirtilen gıda maddesi. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, C.4: 552-553.</ref>

==Balın Faydaları==

* Bal temel olarak karbonhidrat ve sudan meydana gelmesine rağmen bileşiminde protein, vitamin, organik asit, fenolik bileşikler ve serbest aminoasitler içerir. Enerji verici bir gıda olan bal içerdiği biyoaktif özellikli bileşikler sayesinde çeşitli sağlık faydalarına sahiptir. Bal yüzyıllardır pek çok kültürde gıda olduğu kadar çeşitli iyileştirici etkileri için de kullanılmıştır.
* Balda bulunan çeşitli organik asitler ve fenolik bileşikler antioksidan etkiye sahiptir. Genel olarak koyu renkli balların antioksidan kapasitesi daha yüksektir. Bal antioksidanları vücutta oksidatif stresi azaltarak sinirlerde meydana gelebilecek hasarı önler ve kalp hastalıkları riskini azaltır.
* Bal tüketimi bağışıklık sistemini düzenleyici etki gösterir ve enflamasyonu önler. Yapılan denemelerde balın referans ilaçla benzer etkinlikte enflamasyonu önlediği belirlenmiştir.
* Bal mide rahatsızlıklıklarının iyileştirilmesinde yüzyıllardır kullanılan şifalı bir gıdadır. Bakteri ya da virüslerin yol açtığı gastrit ve ülser rahatsızlıklarında koruyucu ve tedaviye yardımcı olmak üzere baldan faydalanılır.
* Bal dokuların yenilenmesini teşvik ederek ve enflamasyonu azaltarak yara ve yanıkların iyileşmesini hızlandırır. Klinik denemelerde bal emdirilmiş yara bantlarının kullanıldığında yaraların daha hızlı iyileştiği ve daha az iz kaldığı belirlenmiştir. Ayrıca bal çeşitli mikroorganizmalara karşı antimikrobiyal etki gösterir. Tekrarlanan uçuklarda balın haricen uygulanması iyileşmeye katkı sağlamaktadır.<ref>M. Arawwawala, & S. Hewageegana, Sujatha. Health Benefits and Traditional Uses of Honey: A Review. Journal of Apitherapy. 2: 9-14. 2017. </ref>
* Üst solunum rahatsızlıklarında ortaya çıkan öksürüklerin iyileştirilmesinde doğal ve güvenli bir seçenek olarak baldan faydalanılabilir. Çocuklarda yapılan klinik çalışmalarda balın ilaçlar kadar etkili bir şekilde öksürük kesici olarak işe yaradığı belirlenmiştir.
* Bal ishal rahatsızlıklarında tüketilmesi önerilen bir gıdadır. Bal tüketimi ishalin şiddet ve süresini azaltır ve ishale neden olan zararlı mikroorganizmalara karşı antimikrobiyal etki gösterir.

==Balın Zararları ve Balın Yan Etkisi==

* Bal yüksek kalorili bir gıda olduğu için ölçülü tüketilmesi gereken bir gıdadır. Sadece bir çorba kaşığı bal tüketimi yaklaşık 64 kcal enerji sağladığından fazla tüketimi kilo artışlarına yol açar. Obez ya da aşırı kilolu insanların bal tüketiminden kaçınması tavsiye edilir 
* Balda bulunabilen ve toksin üreten bir bakterinin sporları bu balı yiyen bir yaşın altındaki bebeklerde botulizm hastalığı riski oluşturduğundan bir yaşın altındaki bebeklere asla bal yedirilmemelidir.
* Polen alerjisi olanların bal tüketiminde dikkatli olması tavsiye edilir.
* ''Rhododendrons'' (ormangülü) cinsine ait türlerden elde edilen ve deli bal olarak bilinen balın tüketimi çeşitli sağlık risklerine yol açabilir. Bu ballarda bulunan toksinler tansiyon düşüklüğü, göğüs ağrısı ile ortaya çıkan kalp rahatsızlıklarına yol açabilir.
* Pek çok sağlık faydası olmakla birlikte balın çok fazla miktarda şeker içeren bir gıda olduğu unutulmamalıdır. Artan şeker tüketimi insan vücudunda olumsuz etkilere yol açabilir.
* Özellikle Doğu Karadeniz bölgesinde sarı dağ gülü veya orman gülü olarak bilinen bir çiçeğin bulunduğu bölgelerde arıların ürettiği bal "deli balı" olarak bilinir. Bazı faydalarıyla beraber günde 1 çay kaşığından fazla tüketilmesi çeşitli sağlık sorunlarına yol açabilir.

==Balın Besin Değeri==
100 gr. balın içindekiler

{| class="wikitable"
! Besin Öğesi
! Miktar
|-
| Enerji 
| 304 kcal
|-
| Karbonhidrat
| 82,4 gr
|-
| Yağ
| 0 gr
|-
| Protein
| 0,3 gr
|-
| Diyet Lifi
| 0,2 gr
|-
| Vitamin
| Az miktarda
|-
| Mineral
| Az miktarda
|}

==Bal Nasıl Kullanılır==

Balın kullanımı: Bal ülkemizde en fazla kahvaltılık gıda olarak tüketilmektedir. Bal evlerde ve gıda sanayinde üretilen çeşitli yiyeceklerin bileşimine tatlılık ya da kıvam vermesi için eklenir. Bal pek çok kültürde çeşitli rahatsızlıklara karşı ilaç niyetine kullanılır. Ayrıca bal bitki çaylarına ya da halk hekimliğinde sağlık etkileri için hazırlanan karışımlara tatlılık verici olarak ilave edilir.

==Bal Yemekleri==

==Bal Resimleri==
[[Dosya:Bal2.jpg|180px]]
[[Dosya:Bal3.jpg|470px]]

==İlgili Maddeler==

* [[Perga]]
* [[Apiterapi]]
* [[Polen]]

==Halisinden.com'da Bal==

Sağlıklı ve katkısız gıdaları sofranıza getiren halisinden.com'da en lezzetli ve sağlıklı ''Bal'' ürünleri için lütfen tıklayın: <div style="color:Red;">'''[https://www.halisinden.com/bal Halisinden.com'da Bal ürünleri]'''</div>

==Kaynakça==