Armut

Halisinden Gıda Ansiklopedisi sitesinden
Halisinden (mesaj | katkılar) tarafından oluşturulmuş 12.56, 25 Haziran 2019 tarihli sürüm (Halisinden.com'da Armut)
(fark) ← Önceki hâli | En güncel hâli (fark) | Sonraki hâli → (fark)
Gezinti kısmına atla Arama kısmına atla
Armut.jpg

Armut gülgiller familyasından anavatanı Asya olan bir ağaç ve bu ağacın yumuşak çekirdekli meyveleridir. Pyrus cinsine ait çeşitli türleri bulunan armut ağacının dünyada en fazla yetiştiriciliği yapılan türleri P. pyrifolia ile gen merkezleri arasında ülkemizin de yer aldığı P. communis’dır. Uygun budama işlemi yapılmazsa 13 metreye kadar uzayan sık dallı armut ağaçları genellikle uzun ömürlüdür. Armut ağacının deri gibi dokuya sahip oval şekilli yaprakları, beyaz veya pembe çiçekleri vardır. Sap kısmı dar alta doğru genişleyen armut meyvesi tür ve çeşidine bağlı olarak farklı büyüklük, renk, gevreklik ve tatlılığa sahiptir. Olgun armutlar genellikle elmadan yumuşak bir tekstüre sahip olup daha sulu ve tatlı meyvelerdir. Düşük kalorili bir meyve olan armut çözünmez diyet liflerinin iyi bir kaynağıdır. Armutta bulunan diyet lifleri sindirim sistemini düzenleyerek kabızlık, ishal gibi rahatsızlıkları önler ve bağırsaklarda zararlı etkilere sahip serbest radikallere bağlanarak vücudu korur.

Armut Hakkında Bilgiler

Armut İsminin Anlamı ve Kaynağı: Armut Farsça'da aynı ağaç ve meyvesini isimlendirmekte kullanılan amrud (أمرود) kelimesinden dilimize geçmiştir.

Armutun Diğer İsimleri:

Armutun Latince (bilimsel) İsmi: Pyrus

Armutun İngilizcesi: Pear

Armutun Dünyada Yetiştiği Yerler: Dünyada ılıman iklime sahip tüm bölgelerde yetişebilen armutun en fazla üretildiği ülkeler Çin, Kanada, Rusya ve ABD’dir. Çin tek başına dünya toplam armut rekoltesinin %70’den fazlasını sağlamaktadır.

Armutun Türkiye'de Yetiştiği Yerler: Ülkemizde hemen hemen her bölgede yetiştirilen armut en fazla Marmara ve Ege Bölgelerinde üretilmektedir. İl bazında en fazla üretim ise Bursa, Antalya, Ankara ve Konya’da yapılmaktadır. [1]

Armutun Türleri: Farklı yorumlara dayalı olarak hazırlanan bilimsel kaynaklara göre dünyada 20-75 arasında armut türü bulunmaktadır. Ayrıca bu türler içinde doğal ya da ıslah çalışmaları ile geliştirilen çok sayıda alt tür (varyete) vardır. Bugün dünyadaki toplam armut çeşidi sayısının 5000’den fazla olduğu tahmin edilmekle birlikte ticari değeri olanlar sınırlıdır. Dünyada en fazla yetiştiriciliği yapılan türler Avrupa armudu ya da adi armut olarak bilinen P. communis ve Asya armudu P. pyrifolia’dır. Ülkemizde ticari olarak yetiştiriciliği yapılan başlıca armut çeşitleri Deveci, Mustafabey, Akça, Haziran Güzeli, Santa Maria, Williams ve Coscia’dır. En erken olgunlaşan yerli çeşit olan Akça’nın tatlı ve sulu meyvesi küçüktür. En geç olgunlaşan çeşitlerden Deveci armutu iri ve gevrek dokulu meyveler verir. Tatlı ve sulu deveci armutunun kabuğu incedir ve meyve yüzeyi hafif girintili çıkıntılıdır.

Armutun Mevsimi: Armut çeşidine bağlı olarak farklı zamanlarda hasat olgunluğuna ulaşarak toplanır. Ülkemizde armut hasadı Mayıs ayında başlar ve Ekim ayının sonuna kadar devam eder.[2]

Armut Helal midir: Armutun tüketilmesinde dini açıdan bir sakınca yoktur.

Armut Hakkında Ayet ve Hadisler:

Armutun Faydaları

  • Armut insan sağlığına faydalı etkileri olan diyet lifi, vitamin ve mineralleri içermektedir. Ancak bu bileşenlerin çoğu günlük ihtiyacımız göz önüne alındığında kayda değer miktarlarda değildir.
  • Orta boy bir armut günlük almamız gereken diyet lifinin %20’sinden fazlasını sağlamaktadır. Armutun bileşiminde bulunan diyet lifleri kabızlık ve ishal gibi sindirim rahatsızlıklarını önleyici etki gösterir. Ayrıca bu diyet lifleri bağırsaktaki serbest radikallere bağlanarak bunlardan kaynaklanabilecek zararlardan vücudu korur.
  • Düşük kalorili bir meyve olan armut içerdiği diyet lifleri ile uzun süre tokluk hissi sağlamaktadır. Bu özelliği ile armut kilo koruma diyetlerinde yer alan meyvelerdendir.
  • Armutun özellikle kabuk kısmında antioksidan etkiye sahip çeşitli fenolik bileşikler bulunmaktadır. Bu bileşikler vücutta enflamasyonu engeller ve kronik hastalıkların riskini azaltır.

Armutun Zararları ve Armutun Yan Etkisi

  • Armut normal gıda miktarında güvenle tüketilebilecek bir meyvedir. Bununla birlikte çok nadir olmakla birlikte armut tüketimi hassas bünyeli bazı insanlarda alerjik reaksiyonların ortaya çıkmasına neden olabilir.
  • Vücutta fermente edilebilir bir şeker molekülü olan fruktoz bakımından zengin olan armutun aşırı tüketimi özellikle irritabl bağırsak sendromlu kişilerde gaz ve şişkinlik gibi rahatsızlıklara yol açabilir.

Armutun Besin Değeri

100 gram armutun içindekiler:

Besin Öğesi Miktar
Enerji 57 kcal
Karbonhidrat 15,23 gr
Yağ 0,14 gr
Protein 0,36 gr
Diyet Lifi 3,10 gr
Vitamin Az miktarda
Mineral Az miktarda

Armut Nasıl Kullanılır

Armutun kullanımı: Ülkemizde armut en fazla sofralık taze meyve olarak tüketilmekte; gıda sanayinde ise püre, konsantre ve meyve suyu üretiminde kullanılmaktadır. Yurtdışında armut konserve edilerek veya kurutularak da değerlendirilmektedir.

Armut Nasıl Pişirilir

Armut Yemekleri

Armut Resimleri

Armut-ağacı.jpg Armut-çeşitleri.jpg

İlgili Maddeler

Halisinden.com'da Armut

Sağlıklı ve katkısız gıdaları sofranıza getiren halisinden.com'da en lezzetli ve sağlıklı Armut ürünleri için lütfen tıklayın:

Halisinden.com'da Armut ürünleri

Kaynakça