Zencefil
Zencefil (Zingiber officinale) zencefilgiller familyasından anavatanı Güneybatı Asya olan kamış görünümlü çok yıllık otsu bir bitki ve bu bitkinin baharat ve halk hekimliğinde ilaç olarak kullanılan yumru şeklindeki köküdür. Yer elmasına benzeyen iri yumruları olan zencefil taze veya kurutulmuş halde kullanılır. Ayrıca taze zencefil meyve suyu halinde de içilebilir. Zencefil binlerce yıldır Hindistan ve Çin’de baharat ve tıbbi bitki olarak kullanılmak üzere yetiştirilmektedir. Hekimlerin piri İbni Sina “Tıbbın Kanunu” adlı eserinde hazmettirici, gaz söktürücü, laksatif, hafıza güçlendirici gibi sağlık faydaları olduğunu belirttiği zencefilin geleneksel Hint ve Çin tıbbında çok önemli bir yeri vardır. Zencefil hazımsızlık, bulantı ve araç tutması problemlerinin giderilmesinde kullanılır; kan şeker seviyesini düzenler, kolesterolü düşürücü etki gösterir ve kalp hastalıkları riskini azaltır.
İçindekiler
Zencefil Hakkında Bilgiler
Zencefil İsminin Anlamı ve Kaynağı: Zencefil Arapça'da kökü baharat olarak kullanılan bir bitki, zingiber oficinale anlamında kullanılan zencebil kelimesinden dilimize geçmiştir. Kelimenin kökeni Sanskritçe’de boynuz gövde anlamında kullanılan srngavera’dır.
Zencefilin Diğer İsimleri: Zencebil
Zencefilin Latince (bilimsel) İsmi: Zingiber officinale
Zencefilin İngilizcesi: Ginger
Zencefilin Dünyada Yetiştiği Yerler: Ilıman ve nemli iklimi seven zencefil tropik ve subtropik bölgelerde yetiştirilmektedir. Dünyanın en büyük zencefil üreticileri Hindistan, Nijerya, Çin, Endonazya ve Nepal’dir.
Zencefilin Türkiye'de Yetiştiği Yerler: Ülkemizde ticari zencefil üretimi bulunmamaktadır. Antalya’da üretimi ile ilgili yapılan deneme çalışmaları sonucu serada zencefil yetiştirilmiştir.
Zencefilin Çeşitleri: Zencefilin yetiştirildiği bölgeye özgü farklı çeşitleri bulunmaktadır. Yetiştirildiği ülkelerde yüzden daha fazla sayıda çeşidi bulunan zencefilin kültür bitkisi olarak ticari yetiştiriciliği yapılan çeşit sayısı 11’dir. [1]
Zencefilin Mevsimi: Zencefilin en büyük üreticisi olan Hindistan’da Aralık ile Şubat ayları arasında hasat yapılmaktadır. Taze olarak pazara sunulacak zencefil ekim işleminden 5-7 ay sonra, kurutulacak zencefil ise bitkinin tam olgunlaşmasından (8-9 ay) sonra hasat edilir. Taze kök zencefil dayanıklı bir ürün olduğundan yılın her mevsiminde tüketiciye sunulmaktadır. [2]
Zencefil Helal midir: Zencefilin tüketilmesinde dini açıdan bir sakınca yoktur.
Zencefil Hakkında Ayet ve Hadisler: Kuran-ı Kerim’in İnsan Suresinde ahiret hayatı ve takva sahiplerinin cennette kavuşacakları nimetlerden bahsedilmektedir. Bu surenin 17. ayetinde Allah (CC) Ayrıca kendilerine orada zencefil karışımlı dolu bir kadeh sunulur buyurmaktadır.[3]
Zencefilin Faydaları
- Zencefil sindirim sistemi sağlığı açısından çok faydalı bir bitkidir. Yapılan çalışmalar zencefil tüketiminin gıdaların midede kalma süresini kısaltarak sindirime yardımcı olduğunu ortaya koymuştur. Geleneksel Asya tıbbında zencefil mide bulantısı, kusma ve hazımsızlığa karşı yüzyıllardır kullanılmaktadır.
- Zencefil eklem kireçlenmesi hastalarının tüketmesi tavsiye edilen gıdalardandır. Zencefil tüketimi bu kişilerde ağrının azalmasına yardımcı olmaktadır. Özellikle diz ve kalça kireçlenmelerinde zencefilin ağrıyı azaltıcı etkiye sahip olduğu belirlenmiştir.
- Zencefilin kan şekeri ve kolesterolü düşürücü etkisi bulunduğundan tüketimi kalp hastalıkları riskini azaltır. Zencefil insülin metabolizmasını düzenleyerek diyabet riskini azaltır.
- Zencefilde bulunan antioksidan özellikli bileşikler enflamasyonu önleyici etki göstermektedir, dolayısıyla zencefil kanserden korunmak için düzenli olarak tüketilmesi tavsiye edilen bir gıdadır.
- Halk hekimliğinde zencefil kadınların adet dönemi ağrı ve kramplarına karşı kullanılmaktadır. Konuyla ilgili yapılan çalışmalarda zencefil çayının ağrı ve krampların azalmasına yardımcı olduğu bulunmuştur.
Zencefilin Zararları ve Zencefilin Yan Etkisi
- Gıda miktarında kullanıldığında sağlıklı insanlar için güvenli olan zencefil, fazla miktarda tüketildiğinde ya da çeşitli hastalık durumlarında bazı yan etki ve riskleri de taşımaktadır.
- Kanama bozukluğu olanların zencefil tüketiminde dikkatli olmaları gerekmektedir. Benzer şekilde kan sulandırıcı ilaç kullananların zencefilden kaçınmaları daha uygundur. Zencefil tüketimi bu kişilerde kanama eğilimini arttırabilir.
- Zencefil kan şekerini düşürücü etki gösterdiğinden diyabet ilaçları kullananların zencefil tüketmeden önce doktorlarına danışması ve ilaç dozunu ayarlaması gereklidir. Aksi takdirde ilaç ile beraber zencefil kan şeker seviyesinin aşırı düşmesine yol açabilir.
- Yüksek tansiyon ilacı kullananların zencefil tüketmesi mahzurlu olabilir. Zencefilin yüksek tansiyonu düşürücü etkisi ilacın etkisi ile birleştiğinde tansiyon aşırı şekilde düşebilir ve ritim bozukluğuna neden olabilir.
Zencefilin Besin Değeri
100 gr Zencefil (taze kök) içindekiler:
| Besin Öğesi | Miktar |
|---|---|
| Enerji | 80 kcal |
| Karbonhidrat | 17,77 gr |
| Yağ | 0,75 gr |
| Protein | 1,82 gr |
| Diyet Lifi | 10,50 gr |
| Vitamin | Az miktarda |
| Mineral | Magnezyum |
Zencefil Nasıl Kullanılır
Zencefilin kullanımı: Zencefil çeşitli mutfak kültürlerinde baharat olarak kullanılmaktadır. Ülkemizde ise zencefil genellikle muhtemel sağlık faydaları için tüketilmektedir. Kök ya da toz zencefil kullanarak bitkisel çayı yapılabilen zencefil ayrıca bal ile karıştırılarak tüketilmektedir. Ayrıca gıda sektöründe gazlı içecek, kurabiye ve kek yapımında zencefilden faydalanılmaktadır.
Zencefil Nasıl Pişirilir
Zencefil Yemekleri
Zencefil Resimleri
İlgili Maddeler
Halisinden.com'da Zencefil
Sağlıklı ve katkısız gıdaları sofranıza getiren halisinden.com'da en lezzetli ve sağlıklı Zencefil ürünleri için lütfen tıklayın:
Kaynakça
- ↑ H. Kaplan, Zencefilin (Zingiber Officinale Roscoe) Bitkisel Özellikleri ve Yetiştiriciliği, Batem Yayınları, 2005.
- ↑ Anonim, Ginger Production And Postharvest Management, vikaspedia.in/agriculture/crop-production/technologies-for-ne-india/ginger-production
- ↑ https://kuran.diyanet.gov.tr/tefsir/İnsân-suresi/5602/11-22-ayet-tefsiri
