Vanilya

Halisinden Gıda Ansiklopedisi sitesinden
Gezinti kısmına atla Arama kısmına atla
Vanilya1.jpg

Vanilya (Vanilla planifolia) orkidegiller familyasından anavatanı Meksika ve Orta Amerika olan tırmanıcı bir bitki ve bu bitkinin çeşitli işlemlerden geçirilmiş meyvelerinden elde edilen ve tatlılara koku/aroma vermek için kullanılan tohumları ya da özütüdür. Vanilya bitkisinin ince uzun meyveleri (çubukları) olgunlaşmaya başladığı zaman yeşilken toplanır, bu aşamada çubukların herhangi belirgin bir aroma/kokusu yoktur. Vanilya çubukları gündüzleri güneş altında kurutulurken akşamları nemli ortamda terletilir. Kurutma ve kontrollü fermentasyon aşamalarından sonra vanilya çubuklarının kendine has kokusu meydana gelir. Bu aşamada vanilyanın karakteristik kokusunu veren vanilin de dahil olmak üzere çubuklarda yüzden fazla farklı bileşik bulunmaktadır. Vanilya ya çubuk olarak doğrudan ya da çubuk içindeki tohumlar ezilip alkol ve sulu ortamda özüt haline dönüştürüldükten sonra satışa hazır hale getirilir. Çubuk olarak satılan formunda meyvenin içindeki tohumlar alınarak vanilya olarak kullanılır. Vanilya antioksidan ve enflamasyonu azaltıcı özelliklere sahip çeşitli bileşiklere sahip olduğundan kalp hastalıkları riskini azaltır ve vücudu serbest radikallere karşı korur.

Vanilya Hakkında Bilgiler

Vanilya İsminin Anlamı ve Kaynağı: Vanilya kelimesi İtalyanca’da kılıç kınına benzeyen meyvesi baharat olarak kullanılan bir orkide türü anlamında kullanılan vanillia kelimesinden dilimize geçmiştir.

Vanilyanın Diğer İsimleri:

Vanilyanın Latince (bilimsel) İsmi: Vanilla planifolia

Vanilyanın İngilizcesi: Vanilla

Vanilyanın Dünyada Yetiştiği Yerler: Tropikal iklim bitkisi olan vanilyanın dünyadaki en büyük üreticileri Madagaskar, Endonezya ve Meksika’dır. [1]

Vanilyanın Türkiye'de Yetiştiği Yerler: Ülkemizde ticari vanilya yetiştiriciliği yapılmamaktadır.

Vanilyanın Çeşitleri: Vanilya çeşitleri üretildiği ülkenin ismi kullanılarak adlandırılmıştır. Madagaskar vanilyası, Endonozya vanilyası, Meksika vanilyası, Hindistan vanilyası, Tahiti Vanilyası dünyada ticareti yapılan en yaygın vanilya çeşitleridir.

Vanilyanın Mevsimi: Vanilya meyveleri bitki çiçek açtıktan yaklaşık 2 ay sonra oluşur ve çubuk şeklindeki meyveler toplamda 8-9 ayda hasat olgunluğuna ulaşır.

Vanilya Helal midir: Çubuk halindeki vanilyanın tüketilmesinde dinen bir mahzur yoktur. Ancak alkol içeren vanilya özütlerinin kullanılması uygun değildir. Ülkemizde genellikle toz halde vanilya kullanılmaktadır. Toz vanilya kağıt sanayinin yan ürünü olan ligninden kimyasal yöntemle elde edilen vanilin içerdiğinden kullanılmasında dini açıdan bir sakınca yoktur.

Vanilya Hakkında Ayet ve Hadisler:

Vanilyanın Faydaları

  • Vanilya hoş kokusu ile tatlı, dondurma, unlu mamüller gibi gıdalara aroma ve lezzet vermesi yanında içerdiği antioksidan bileşikler ile sağlık için çeşitli faydalar sağlamaktadır.
  • Yapılan çalışmalar kan kolesterolünü azaltıcı etkisi olduğunu ortaya koyduğundan vanilya kalp sağlığına faydalıdır.
  • Vanilyadaki antioksidanlar vücudu serbest radikallerin muhtemel zararlarından korur.
  • Aromaterapide vanilya kokusu stresi azaltmak ve sakinlik vermek amacıyla kullanılır.
  • Vanilya çayı mide ağrısı ve ishal gibi sindirim problemlerinde iyileşmeye yardımcı olur.

Vanilyanın Zararları ve Vanilyanın Yan Etkisi

  • Gıdalarda bulunduğu miktarlar bakımından vanilya tüketimi güvenlidir. Ancak vanilya çubuklarının içindeki tohumlara cildin temas etmesi durumunda kızarıklık ve şişme meydana gelebilir. Çok nadir durumlarda vanilya baş ağrısı ve uykusuzluk yapabilir.

Vanilyanın Besin Değeri

100 gr Vanilya (tohum) içindekiler:

Besin Öğesi Miktar
Enerji 537,5 kcal
Karbonhidrat 40,90 gr
Yağ 33,80 gr
Protein 15,30 gr
Diyet Lifi 3,80 gr
Vitamin Az miktarda
Mineral Az miktarda

Vanilya Nasıl Kullanılır

Vanilyanın kullanımı: Vanilya gıda sanayinde, aromaterapide ve parfüm sanayinde kullanım alanı bulmuştur. Gıda sanayinde başta dondurma olmak üzere pek çok tatlıya hoş bir aroma/koku vermek amacıyla vanilyadan faydalanılır. Evlerde kek, kurabiye ve sütlü tatlıların hazırlanmasında vanilya en sık kullanılan aroma verici baharattır. Aromaterapide vanilyanın sakinleştirici ve stresi azaltıcı etkisinden yararlanılır. Yumuşak kokusuyla vanilya çeşitli parfümlerin bileşiminde yer alır.

Vanilya Nasıl Pişirilir

Vanilya Yemekleri

Vanilya Resimleri

Vanilya2.jpg

Vanilya-bitkisi.jpg

İlgili Maddeler

Halisinden.com'da Vanilya

Sağlıklı ve katkısız gıdaları sofranıza getiren halisinden.com'da en lezzetli ve sağlıklı Vanilya ürünleri için lütfen tıklayın:

Halisinden.com'da Vanilya ürünleri

Kaynakça