Salça

Salça Domates ya da kırmızı biberin ezilip çeşitli işlemlerden geçirilmesi ile elde edilen püre halindeki gıda maddesidir. Salça genellikle yemeklere lezzet ve renk vermek için kullanılması yanında doğrudan kahvaltılık olarak da tüketilmektedir. Domates ve biberin bol ve daha lezzetli olduğu yaz aylarında yapılan salça yıl boyu bu sebzelerin yerine yemeklerde kullanılmaktadır. Ülkemizde kışa hazırlık kapsamında evlerde hazırlanan gıda maddelerinden olan salça aynı zamanda fabrikalarda da üretilip tüketici tercihine sunulmaktadır. Domates ya da biber salçasında bulunan antioksidan özellikli bileşikler kan kolesterol seviyesini düşürücü, kalp hastalıkları ve kanser oluşumu riskini azaltıcı etkiye sahiptir.

Salça Hakkında Bilgiler

Salça İsminin Anlamı ve Kaynağı: Salça İtalyanca’da her çeşit sos anlamında kullanılan salsa kelimesinden dilimize geçmiştir. Kelime Latince tuz anlamındaki sal kelimesinden türetilmiştir.

Salçanın Diğer İsimleri:

Salçanın İngilizcesi: domates salçası: tomato paste; biber salçası: pepper paste

Salçanın Dünyada Üretildiği Yerler: Dünyada en fazla domates salçası üretimi ABD; Çin, İtalya ve Türkiye’de yapılmaktadır. Biber salçasında üretim miktarları ile ilgili net bir istatistiki bilgi bulunmamaktadır. Biber üretiminde önde olan Çin ve Meksika ile geleneksel mutfak kültüründe biber salçasının önemli olduğu Türkiye, Kore ve Japonya gibi ülkeler üretimde öne çıkmaktadır.

Salçanın Türkiye'de Üretildiği Yerler: Ülkemizin muhtelif bölgelerinde domates ve biber salçası üretimi yapan 50 civarında üretici firma bulunmaktadır. Domates salçası üretiminde Balıkesir, Bursa, İzmir, Manisa ve Tokat; biber salçası üretiminde ise Gaziantep, Hatay ve Şanlıurfa illeri öne çıkmaktadır. Güneydoğu Anadolu Bölgesinde geleneksel ev tipi biber salçası üretimi ve ticareti yaygın olarak yapılmaktadır.

Salça Çeşitleri: Domates salçası ikili (duble) konsantre salça ve üçlü (triple) konsantre salça olmak üzere iki çeşittir. Suda çözünür kuru madde miktarı (briks) ilave tuz hariç ikili konsantre salçada en az %28, üçlü konsantrede ise %36 olmalıdır. Biberden elde edilen salça ise genellikle acı biber salçası ve tatlı biber salçası olmak üzere iki çeşit üretilmektedir. Bunlardan başka karışık salça olarak isimlendirilen domates ve biber salçalarının karışımları ile elde edilen çeşitler vardır.

Salça Helal midir: Salçanın tüketilmesinde dini açıdan bir sakınca yoktur.

Salça Hakkında Ayet ve Hadisler:

Salçanın Faydaları

• Domates Salçası
  • Domates salçası antioksidan özelliğe sahip likopen bakımından zengin bir gıda maddesidir. Salça üretimi sırasında domateste bulunan likopenin biyoyararlılığ artmaktadır. Likopenin sağlık üzerine faydalı etkileri klinik çalışmalarla ispatlanmıştır. Likopen içeren gıdaların tüketimi kalp hastalıkları ve kanser gibi kronik hastalıkların riskini ve yaşlanmanın etkilerini azaltıcı etki göstermektedir.
  • Gözleme dayalı yapılan çalışmalar düzenli salça tüketenlerde güneş yanığı problemlerinin daha az görüldüğünü ortaya çıkarmıştır. Bilim insanları bu durumu likopenin cildi koruyucu etkisine bağlamaktadır.
  • Düzenli domates salçası tüketen astım hastalarında hastalık semptomları daha hafif seyretmektedir.

• Biber Salçası
  • Salça üretiminde kullanılan kırmızı biberler domatesten sonra en fazla likopen içeren sebzelerden biridir. Likopen içeren biber salçasının düzenli tüketimi kronik hastalık riskini azaltmaktadır
  • Kırmızı biber dolayısıyla biber salçası kapsaisin ismi verilen fenolik bileşik bakımından zengindir. Yapılan çalışmalar antioksidan özellikleri yanında kapsaisinin iştah açıcı, idrar söktürücü ve sindirimi kolaylaştırıcı etkileri olduğu ortaya koymuştur. Ayrıca kapsaisin bakımından zengin acı biber salçası gibi gıdaların tüketimi vücutta tümör oluşum riskini azaltır.

Salçanın Zararları ve Salçanın Yan Etkisi

• Domates ya da biber salçasının evde hazırlanmasında muhafaza sağlaması bakımından önemli miktarda tuz ilavesi yapılabilmektedir. Fazla tuzlu gıdaların tüketimi özellikle hipertansiyon hastaları için sakıncalıdır.
• Endüstriyel salça üretiminde küflenmeyi engellemek amacıyla koruyucu katkı maddeleri kullanılabilmektedir. Gıda Kodeksinde izin verildiği miktarlarda koruyucu katkı maddeleri içeren gıdaların ölçülü miktarlarda tüketimi sağlık üzerine ciddi olumsuz etkiler göstermez; bununla birlikte bu tip gıdaların fazla tüketimi önerilmemektedir.
• Plastik üretiminde kullanılan bazı bileşiklerin sağlık üzerinde olumsuz etkileri olabilir. Plastik kaplarda satışa sunulan salçalarda plastikten gıdaya farklı bileşiklerin geçişi mümkündür. Bu nedenle plastik kaplarda satılan salçalardan kaçınılması tavsiye edilir.

Salçanın Besin Değeri

100 gram Domates Salçasının içindekiler:

Besin Öğesi	Miktar
Enerji	97 kcal
Karbonhidrat	16,64 gr
Yağ	0,52 gr
Protein	4,56 gr
Diyet Lifi	3,58 gr
Vitamin	A
Mineral	Az miktarda

100 gram Biber Salçasının içindekiler:

Besin Öğesi	Miktar
Enerji	112 kcal
Karbonhidrat	23,43 gr
Yağ	0,44 gr
Protein	2,44 gr
Diyet Lifi	2,49 gr
Vitamin	Az miktarda
Mineral	Potasyum,

Salça Nasıl Yapılır

Salçanın üretimi: Endütriyel domates ya da biber salçası üretim basamakları temel olarak birbirine benzemektedir. Üretimin ilk aşamasında domates ya da biberler temizleme ve ayıklama işlemlerine tabi tutulurlar. Daha sonra hammaddeden parçalama, ısıtma ve mayşenin inceltilmesi adımları ile pulp elde edlir. Domates salçası üretiminde pulp eldesi sıcak işleme ve soğuk işleme olarak iki farklı yöntemle gerçekleştirilir. Parçalanan domatesler önce ısıtılıp sonra palpere (ezme makinesi) gönderilirse yöntem sıcak işleme; önce palperlenip sonra ısıtılırsa yöntem soğuk işleme olarak adlandırılır. Daha sonra pulp evaporatörler yardımı ile konsantre edilerek istenen brikste salça elde edilir ve son ürün ambalajlanarak satışa hazır hale getirilir.

Salça Resimleri

İlgili Maddeler

• Ketçap
• Domates
• Domates Sosu
• Biber

Halisinden.com'da Salça

Sağlıklı ve katkısız gıdaları sofranıza getiren halisinden.com'da en lezzetli ve sağlıklı Salça ürünleri için lütfen tıklayın:

Halisinden.com'da Salça ürünleri