Polen

Halisinden Gıda Ansiklopedisi sitesinden
Gezinti kısmına atla Arama kısmına atla
Polen.jpg

Polen çiçekli bitkilerin üremek amacıyla oluşturdukları biyoaktif yapıların (çiçek tozu) arılar tarafından toplanıp küçük topaklar haline getirilmesi ile meydana gelen besleyicilik değeri çok yüksek bir arı ürünüdür. Arıların farklı çiçeklerden topladığı çiçek tozunu nektar, bal, mum ve kendi salgıları ile karıştırması ile oluşturduğu polen arıların büyüme ve gelişmesi için gerekli olan en önemli protein kaynağıdır. Polenler toplandığı bölgenin bitki örtüsüne bağlı olarak şekil, renk, boyut ve biyoaktif özellik bakımından farklılıklar gösterir. Genellikle sarı renkli görünmesine rağmen polen toplandığı çiçeklerin özelliğine göre kırmızıdan mavi, yeşil ve kahverengiye kadar farklı renklerde olabilir. Kovan giriş deliği önüne yerleştirilen tuzaklar yardımıyla toplanan polen düşük sıcaklıkta kurutularak dayanıklı hale getirildikten sonra satışa sunulur. Kimyasal kompozisyonu pek çok faktöre bağlı olarak değişmekle birlikte polenin bileşiminde protein, karbohidrat, çeşitli vitamin ve mineraller ile antioksidan etkiye sahip bileşikler vardır. Yapılan çalışmalarda polenin bağışıklı sistemini güçlendirdiği, kronik hastalıkların riskini azalttığı ve enflamasyonu önlediği belirlenmiştir.

Polen Hakkında Bilgiler

Polen İsminin Anlamı ve Kaynağı: Polen Latince’de "bitkilerin döllenme aracı olan toz" anlamında kullanılan pollen kelimesinden dilimize geçmiştir.

Polenin Diğer İsimleri:

Polenin İngilizcesi: Pollen

Polenin Dünyada Üretildiği Yerler: Polenin dünyadaki üretimi ile ilgili net istatistiki bilgiler bulunmamaktadır.

Polenin Türkiye'de Üretildiği Yerler: Ülkemizde polen arıcılığın yaygın olduğu başta Ege, Akdeniz ve Doğu Anadolu Bölgeleri olmak üzere tüm bölgelerde elde edilmektedir.

Polen Çeşitleri: Arılar polen kaynağı olarak çok farklı bitkileri kullanmaktadır. Piyasada polenler saf halde ya da diğer bal ürünleri ile karışık olarak çeşitlendirilerek satılmaktadır.

Polen Helal midir: Saf halde ya da arı ürünleri ile birlikte hazırlanan polenin tüketilmesinde dini açıdan bir sakınca yoktur. Bununla birlikte kapsül formunda satılan polen ekstraktlarının bazılarının alkolde çözündürülerek hazırlanmış olabileceği unutulmamalıdır.

Polen Hakkında Ayet ve Hadisler:

Polenin Faydaları

  • Polen protein; B7, E, B9, B2, B1 vitaminleri; manganez, çinko, demir, bakır mineralleri, diyet lifleri ve kateşin, kaempferol, quercetin gibi antioksidan bileşikler bakımından zengin bir arı ürünüdür. Polen içerdiği biyoaktif özellikli bileşikler ile antioksidan, antibakteriyel ve hepatokoruyucu (karaciğer fonksiyonlarını iyileştirici) etkilere sahiptir.
  • Polende bulunan antioksidan etkili bileşikler bağışıklık sistemini güçlendirir, vücudu serbest radikallerin zararlı etkilerinden korur ve kanser gibi kronik hastalıkların riskini azaltır.
  • Hayvan denemeleri polenin zararlı bileşiklerin vücuttan atılmasına yardımcı olarak karaciğer sağlığına faydalı olduğunu ortaya koymuştur.
  • Polen içerdiği biyoaktif etkiye sahip bileşikler sayesinde vücutta yaraların iyileşmesini hızlandırır.
  • Polen diğer gıdalarla alınan demir, kalsiyum ve fosfor gibi minerallerin vücutta daha iyi emilmesine yardımcı olur.

Polenin Zararları ve Polenin Yan Etkisi

  • Polen tüketimi ile ilgili en ciddi sağlık sorunu alerjidir. Çiçek tozlarına alerjisi olanların gıda takviyesi olarak tüketilen polenlere alerjik olma ihtimali yüksektir ve bu insanlarda bazen şiddetli alerjik reaksiyonlar gözlenebilir. Polen alerjisinde ortaya çıkan semptomlar arasında kaşıntı, yüzde şişme, nefes zorluğu, hafif sersemlik ve anafilaktik şok sayılabilir. Çok nadir olmakla birlikte literatürde polen tüketimi sonucu böbrek ve karaciğer yetmezliği görüldüğü de bildirilmektedir.
  • Hamile ve emziren kadınların polen tüketiminden kaçınması tavsiye edilir.
  • Alerjik astım ya da karaciğer yetmezliği hastalarının polen tüketiminde dikkatli olması ve reçeteli ilaç kullananların polen almaya başlamadan önce doktorlarına danışmaları gerekir.

Polenin Besin Değeri

Elde edildiği bitkinin özelliklerine bağlı olarak polenin besin bileşimi büyük değişiklikler gösterir. Bu nedenle aşağıdaki tabloda polende bulunan makromoleküllerin miktarları aralık olarak belirtilmiştir.[1]

Besin Öğesi Miktar
Karbonhidrat %13-55
Yağ %1-13
Protein %10-40
Diyet Lifi %0,3-20
Vitamin B7, B9, E, B2, B1
Mineral Çinko, manganez, demir, bakır

Polen Nasıl Kullanılır

Polenin kullanımı: Polenler doğrudan tüketilebileceği gibi yoğurt veya süt ile karıştırılarak ya da meyve salatalarına ilave edilerek yenilebilir. Literatürde farklı rakamlar belirtilmekle birlikte günlük ortalama 15-20 gr civarında polen tüketimi tavsiye edilmektedir.

Polen Yemekleri

Polen Resimleri

Arı-poleni.jpg

İlgili Maddeler

Halisinden.com'da Polen

Sağlıklı ve katkısız gıdaları sofranıza getiren halisinden.com'da en lezzetli ve sağlıklı Polen ürünleri için lütfen tıklayın:

Halisinden.com'da Polen ürünleri

Kaynakça

  1. B. Denisow, & M. Denisow-Pietrzyk. (2016). Biological and Therapeutic Properties of Bee Pollen. A review. Journal of the Science of Food and Agriculture. 96: 4303–4309, 2016.