Pestil

Halisinden Gıda Ansiklopedisi sitesinden
Gezinti kısmına atla Arama kısmına atla
Pestil1.jpg

Pestil tatlı veya hafif ekşi meyvelerin kabuk ve çekirdeklerinin ayrılmasıyla elde edilen özlerinin levha halinde kurutulması ile hazırlanan atıştırmalık bir gıda maddesidir. Türk Standartları Enstitüsü pestili meyve suyu ya da pulpunun gerektiğinde şeker, nişasta ve çeşni maddeleri ilavesi ve uygun yöntemle yoğunlaştırılmasından sonra kurutulması ile üretilen ürün olarak tanımlamıştır. Ülkemizde pestil en fazla üzüm, dut, kayısı, incir ve erikten üretilmekte ve ceviz, fındık, badem gibi kuruyemişler ile zenginleştirilmektedir. Pestil özellikle sporcular ve ağır işlerde çalışanlar gibi enerji ihtiyacı fazla olan insanlara tavsiye edilen ve besleyici değeri yüksek, enerji verici bir gıdadır.

Pestil Hakkında Bilgiler

Pestil İsminin Anlamı ve Kaynağı: Pestil İtalyanca şekerlenmiş meyveden yapılan lokum veya şekerleme anlamında kullanılan pestillo kelimesinden dilimize geçmiştir.

Pestil Diğer İsimleri: Bastık

Pestil İngilizcesi: Fruit leather

Pestilin Dünyada Üretildiği Yerler: Pestil ve benzeri gıda maddeleri dünyanın farklı ülkelerinde çilekten, üzüme, mangodan şeftaliye kadar çok çeşitli meyvelerden elde edilmektedir. Dünyada pestil ticareti yaklaşık 3 Milyon ton olup en fazla ihracat yapan ülkeler Almanya, Çin ve Belçika’dır [1]

Pestilin Türkiye'de Üretildiği Yerler: Ülkemizde pestil evlerde ve gıda sanayinde genellikle küçük ve orta büyüklükte işletmelerde üretilmektedir. Türkiye’de en fazla pestil üretimi Gümüşhane ilimizde yapılmaktadır. Duttan elde edilen pestil bu ilimiz için en önemli ticaret ve istihdam ürünü olarak öne çıkmaktadır.[2] Ayrıca Malatya, Şanlıurfa, Adıyaman, Muş ve Giresun başta olmak üzere ülkemizin çeşitli yörelerinde ticari pestil üretimi yapan işletmeler bulunmaktadır.

Pestil Çeşitleri: Pestil elde edildiği meyveye bağlı olarak muhtelif çeşitlerde üretilmektedir. Ülkemizde pestil üretiminde en yaygın kullanılan meyve duttur. Ayrıca üzüm, kayısı, incir, erik gibi ürünlerden ticari pestil üretimi yapılmaktadır. Pestil içine kuruyemiş, haşhaş ve susam gibi bileşenler eklenerek çeşit sayısı arttırılabilmektedir. Çeşni ilaveli pestil çeşitleri arasında cevizli, fındıklı, haşhaşlı, bademli, ballı, antep fıstıklı pestiller sayılabilir.

Pestil Helal midir: Pestilin tüketilmesinde dini açıdan bir sakınca yoktur.

Pestil Hakkında Ayet ve Hadisler:

Pestilin Faydaları

  • Pestil karbohidrat bakımından zengin yüksek enerjili bir atıştırmalıktır. Pestilin bileşiminde bulunan şekerler çok hızlı bir şekilde sindirilerek enerji sağlamaktadır. 100 gram tüketimi yaklaşık 400 kcal enerji sağladığından pestil ağır işlerde çalışanlar ve sporcuların diyetinde bulunması tavsiye edilen gıdalardandır.
  • Potasyum içeriği yüksek sodyum içeriği düşük gıdaların tüketimi kalp damar sağlığı açısından faydalıdır. Dut pestilinin 100 gramında yaklaşık 1000 mg potasyum bulunurken sodyum içeriği 10 mg’dan daha azdır.
  • Fosfor minerali bakımından zengin bir kaynak olan pestilin tüketimi kemik ve diş sağlığına olumlu etkiler sağlar.

Pestilin Zararları ve Pestilin Yan Etkisi

  • Yüksek kalorili olmasından dolayı pestilin fazla miktarda tüketimi kilo alımına yol açabilir.
  • Pestilin üretildiği dut ya da kayısı gibi meyvelere alerjisi olanların o meyveden üretilen pestil tüketiminden kaçınması gerekir.
  • Diyabet hastalarının pestil gibi fruktoz ve glukoz bakımından zengin gıdaları tüketirken dikkatli olmaları tavsiye edilir.

Pestilin Besin Değeri

100 gram pestilin (dut) içindekiler:

Besin Öğesi Miktar
Enerji 385 kcal
Karbonhidrat 71,52 gr
Yağ 7,64 gr
Protein 5,75 gr
Diyet lifi 3,52 gr
Vitamin Az miktarda
Mineral Potasyum, fosfor,

100 gram pestilin (üzüm) içindekiler:

Besin Öğesi Miktar
Enerji 353 kcal
Karbonhidrat 84,49 gr
Yağ 0,33 gr
Protein 1,31 gr
Diyet lifi 3,27 gr
Vitamin Az miktarda
Mineral Az miktarda

Pestil Nasıl Yapılır

Pestilin üretimi: Geleneksel dut pekmezi üretiminde imalathaneye getirilen dutlar yıkanır, su ilave edilip kaynatma kazanlarında kaynatılır ve pres makinelerinde ya da ince eleklerden geçirilerek şıra elde edilir. Şıraya daha sonra şeker, süt ve bal ile daha önce hazırlanan un bulamacı ilave edilir ve karışım pelte kıvamına gelesiye kadar kaynatılır. Elde edilen ara ürün Gümüşhane yöresinde herle diye isimlendirilmektedir. Herle 70 C’ye soğutulduktan sonra madde geçişine izin vermeyen bezler üzerine ince bir tabaka oluşturacak şekilde serilir. Daha sonra herle kapalı cam seralarda veya fırınlı kurutucuda kurutma işlemine tabi tutulur. İlk kurutma tamamlandığında pestiller beze yapışık haldedir ve pestilleri ayırmak için bezin arka tarafı ıslatılır. Islandığı için yumuşayan bezden pestil soyularak ayrılır ve ürün ikinci kurutma işlemine tabi tutulur. İlk kurutmaya göre çok daha kısa sürede tamamlanan ikinci kurutmada pestil elastik bir yapı kazanır. Kuruyan pestiller daha sonra katlanır ve ambalajlanarak satışa hazır hale getirilir.[3]

Pestil Yemekleri

Pestil Resimleri

Pestil2.jpg

İlgili Maddeler

Halisinden.com'da Pestil

Sağlıklı ve katkısız gıdaları sofranıza getiren halisinden.com'da en lezzetli ve sağlıklı Pestil ürünleri için lütfen tıklayın:

Halisinden.com'da Pestil ürünleri

Kaynakça

  1. http://gumushanetso.org.tr/dosyalar/PESTIL-KOME-ANALIZ-RAPORU.pdf
  2. http://ekonomi.haber7.com/ekonomi/haber/430498-pestil-ve-kome-nasil-yapiliyor
  3. Ö.Kalkışım ve M. Özdemir, Pestil ve köme Teknolojisi, Gümüşhane Üniversitesi Yayınları, 2012.