Melisa

Melisa (Melissa officinalis) ballıbabagiller familyasından çok yıllık otsu bir bitkidir. Halk arasında oğul otu olarak da bilinen melisanın anavatanı Doğu Akdeniz ve Asya’nın batı bölgeleridir. Bitkinin kullanım açısından en değerli kısmı yeşil renkli, kalp şeklinde kenarları dişli ve üzeri hafif tüylü olan yapraklarıdır. Hafif limon kokulu yaprakları şifalı ot ve bitki çayı olarak değerlendirilen melisanın yazın açan beyaz çiçekleri arılar tarfından nektar kaynağı olarak kullanılır. Melisa doğal olarak yayılış gösterdiği gibi süs bitkisi olarak ve uçucu yağ eldesi için yetiştirilmektedir. Melisa çayı halk hekimliğinde sakinleştirici ve gaz söktürücü etkileri ile yaygın olarak kullanılır. Bitkinin biyoaktif özellikli bileşikler bakımından zengin uçucu yağı aromaterapide, kozmetik ve ilaç sanayinde kullanılır.

Melisa Hakkında Bilgiler

Melisa İsminin Anlamı ve Kaynağı: Melisa Yunanca’da "hoş kokulu bir bitki, oğulotu" anlamında kullanılan melissa kelimesinden dilimize geçmiştir. Yunanca kelime bal anlamındaki meli kökünden türetilmiştir.

Melisanın Diğer İsimleri: Oğulotu

Melisanın Latince (bilimsel) İsmi: Melissa officinalis

Melisanın İngilizcesi: Melissa, lemon balm

Melisanın Dünyada Yetiştiği Yerler: Melisa dünyada ılıman iklime sahip her bölgede yetişebilen bir tıbbi bitkidir. Güney Avrupa, Önasya ve Kuzey Amerika’da doğal olarak yayılış gösteren melisanın Almanya, Bulgaristan, Fransa, İtalya, Romanya ve Kuzey Amerika ülkelerinde tarımı yapılmaktadır.

Melisanın Türkiye'de Yetiştiği Yerler: Ülkemizde genellikle doğal olarak yayılış gösteren melisa toplanarak tıbbi bitki olarak değerlendirilmektedir. Türkiye’de kendiliğinden yetişen farklı melisa çeşitlerinden tıbbi değeri olan Melissa officinalis ssp. officinalis en fazla Amasya, Ankara, Bilecik, Bolu, Bursa, Erzincan, İstanbul, Kütahya, Malatya, Muğla ve Tunceli illerinde bulunmaktadır.

Melisanın Çeşitleri: Dünyada melisanın kendiliğinden yetişen ya da şifalı bitki ya da uçucu yağı için yetiştirilen pek çok çeşidi vardır. Ülkemizde melisanın doğal yayılış gösteren üç çeşidi Melissa officinalis ssp. officinalis, M. officinalis ssp. altissima ve M. officinalis ssp. inodora’dır Bu üç çeşit arasında limon kokulu olan ssp. officinalis çeşidinin ticari değeri bulunmaktadır.

Melisanın Mevsimi: Ülkemizde doğal olarak yetişen melisalar genellikle ilkbaharın sonundan itibaren çiçeklenmeye başladığından yaz ayları uçucu yağ eldesi için en uygun hasat zamanıdır. Çok sınırlı yapılan yetiştiriciliğinde melisalar bir kaç kez hasat edilerek çoğunlukla bitki çayı olarak değerlendirilir.

Melisa Helal midir: Melisanın bitkisel çay ya da uçucu yağ olarak tüketilmesinde dini açıdan bir sakınca yoktur. Ancak melisa uçucu yağı ile hazırlanan ve çeşitli rahatsızlıklar için kullanılan bazı terkiplerde alkol bulunabileceği hatırdan çıkarılmamalıdır.

Melisa Hakkında Ayet ve Hadisler:

Melisanın Faydaları

• Melisa çayı stresi azaltarak rahatlatıcı etki gösterir. Yapılan klinik denemelerde stresli deneklerde melisanın ruh halini iyileştirdiği ve sakinleşmeye yardımcı olduğu belirlenmiştir. Endişe, sinirlilik ya da aşırı heyecan gibi semptomların melisa çayı ile azaltılabileceği bulunmuştur. Ayrıca melisa Alzheimer hastalığı ya da dementia (bunama) rahatsızlıklarında semptomları hafifletmek için kullanılabilecek doğal ürünlerdendir.
• Melisa uyku problemi olanlar için geliştirilen bazı ilaç ya da gıda takviyelerinin bileşiminde yer alır. Araştırmalarda melisanın uykusuzluk problemini azalttığını ve uyku kalitesini iyileştirdiği tespit edilmiştir.
• Melisa uçucu yağında bulunan rosmarinik asit ve gallik asit güçlü antioksidan etki ile enflamasyonu önler.
• İçerdiği rosmarinik asit gibi antimikrobiyal etkili bileşenler sayesinde melisa uçukların iyileştirilmesi için geliştirilen merhemlerin bileşiminde yer alır. Yapılan çalışmalar melisa içeren merhemlerin uçuklarda iyileşmeyi hızlandırdığını ve erken safhada kullanılmaya başladığında semptomları hafiflettiğini ortaya çıkarmıştır.
• Bileşiminde bulunan sitral, sitronellal, linalool ve geraniol gibi bileşiklerin gaz ve spazm sökücü özellikleri bulunduğundan melisa mide ağrısı, gaz gibi sindirim rahatsızlıklarında iyileşmeye yardımcı olur.

Melisanın Zararları ve Melisanın Yan Etkisi

• Gıda miktarında tüketilen melisa çayı sağlıklı insanlarda genellikle herhangi bir yan etkiye yol açmaz. Bununla birlikte fazla miktarda tüketilmesi durumunda bazı insanlarda iç bulantısı, kusma, sersemlik ve hapşırma gibi yan etkiler gözlenebilir.
• Kan şeker seviyesini düşürücü etkisi olduğundan diyabetlilerin melisa tüketirken dikkatli olması tavsiye edilir.
• Yapılan çalışmalarda melisanın tiroid hormon seviyesini azaltıcı etki gösterdiği belirlendiğinden tiroid hastalarının melisadan uzak durması gerekir.
• Ameliyatlar sırasında kullanılan ilaçlar ile melisa ürünlerinin birlikte kullanımı aşırı sersemliğe yol açabilmektedir. Bu nedenle planlı ameliyatlardan iki hafta önce melisa tüketimine son verilmelidir.
• Uyku ilacı kullananların melisa tüketiminde dikkati olması gerekir. Aksi takdirde yatıştırıcı etki gösteren melisa ile uyku ilacının birlikte kullanımı aşırı sersemliğe yol açabilir.

Melisanın Besin Değeri

100 gr kuru melisa içindekiler:

Besin Öğesi	Miktar
Enerji	343 kcal
Karbonhidrat	46,4 gr
Yağ	15,2 gr
Protein	4,9 gr
Diyet Lifi	17,6 gr
Vitamin	Az miktarda
Mineral	Demir, kalsiyum, potasyum

Melisa Nasıl Kullanılır

Melisanın kullanımı: Melisanın en yaygın kullanımı bitki çayı olarak tüketilmesidir. Gıda sanayinde tek başına ya da çeşitli bitki çayı karışımlarının formülasyonlarında melisadan faydalanılır. Dondurma üretiminde aroma verici olarak kullanılan melisa otu çeşitli et ve balık yemeklerine lezzet vermek için eklenir. Melisadan distilasyon yöntemi ile elde edilen uçucu yağ aromaterapide en fazla faydalanılan ürünlerdendir. Ayrıca melisa uçucu yağı kozmetik sanayinde parfüm üretiminde ve eczacılıkta çeşitli ilaçların elde edilmesinde kullanılmaktadır.

Melisa Resimleri

Halisinden.com'da Melisa

Sağlıklı ve katkısız gıdaları sofranıza getiren halisinden.com'da en lezzetli ve sağlıklı Melisa ürünleri için lütfen tıklayın:

Halisinden.com'da Melisa ürünleri