Mısır

Halisinden Gıda Ansiklopedisi sitesinden
Gezinti kısmına atla Arama kısmına atla
Misir1.jpg

Halk arasında bazen darı adıyla da anılan Panicum miliaceum bitkisi için Akdarı sayfasına bakın

Mısır (Zea mays) buğdaygiller familyasından anavatanı Amerika olan otsu bir bitki ve bu bitkinin koçanlar üzerinde gelişen tohumlardır. Binlerce yıldan beri yetiştiriciliği yapılan mısır insan gıdası olarak değerlendirilmesi yanında yem endüstrisinin en önemli hammaddesidir. Mısır gıda sanayinde şeker şurubu, sıvı yağ ve nişasta gibi çeşitli ürünlerin üretiminde kullanılmaktadır. Güney ve Orta Amerika ülkelerinde yaşayan insanların temel gıdası olan mısır dünyada insan beslenmesinde günlük kalori alımının %11’ini sağlamaktadır. Yüksek verimli bir tür olması, endüstriyel kullanıma uygunluğu yanında, hasat, taşıma ve depolanmasının kolay olması dünyada mısır yetiştiriciliğini arttırmaktadır. Mısır nişasta içeriği yüksek bir gıda olup B vitaminleri bakımından iyi bir kaynaktır.

Mısır Hakkında Bilgiler

Mısır İsminin Anlamı ve Kaynağı: Kaynaklarda mısır kelimesinin kökeni hakkında kesin bir bilgi bulunmamaktadır. Kesin olmamakla birlikte bitkinin ilk defa Mısır adlı ülkeden Anadolu’ya gelmesi nedeniyle bu ismin verildiği tahmin edilmektedir.[1]

Mısırın Diğer İsimleri: Darı (bu kelime bazen farklı bir bitki olan Akdarı [Panicum miliaceum] için de kullanılmaktadır), lazut, lağuz

Mısırın Latince (bilimsel) İsmi: Zea mays

Mısırın İngilizcesi: Corn, maize

Mısırın Dünyada Yetiştiği Yerler: Mısır dünyada en fazla üretimi yapılan zirai üründür. Dünyanın her tarafında yetiştirilen mısırın en büyük üreticileri ABD ve Çin’dir. Bu iki ülke dünya toplam mısır üretiminin yarısından fazlasını sağlamaktadır. İlave olarak Brezilya, Arjantin ve Meksika diğer önemli mısır üreticisi ülkelerdir.

Mısırın Türkiye'de Yetiştiği Yerler: Ülkemizde başta Akdeniz ve Güneydoğu Anadolu Bölgeleri olmak üzere tüm bölgelerde mısır yetiştiriciliği yapılmaktadır. En fazla mısır yetiştirilen illerimiz Adana, Konya, Şanlıurfa, Osmaniye ve Manisa’dır.[2]

Mısırın Çeşitleri: Mısırın melezleme yoluyla geliştirilmiş çok sayıda farklı çeşidi bulunmaktadır. Tanesinin özelliğine bağlı olarak at dişi mısır, sert mısır, unlu mısır, şeker mısır ve cin mısır diye isimlendirilen farklı çeşitler bulunmaktadır. Ülkemizde geliştirilerek tescil edilen veya üretim izni alınan 160’tan fazla mısır çeşidi bulunmaktadır. [3]

Mısırın Mevsimi: Dünyanın her tarafında ziraatı yapılan bir tahıl olan mısır kuzey ve güney yarımkürede farklı zamanlarda ekilir ve hasat edilir. Ülkemizin de yer aldığı kuzey yarım kürede yetiştirildiği bölgenin iklim koşullarına bağlı olarak Mart ve Haziran ayları arasında ekim, Ağustos ve Kasım ayları arasında hasat yapılır. Güney yarım kürede ise Ağustos ile Kasım ayları arasında ekim, Şubat ve Mayıs ayları arasında ise hasat yapılır.[4]

Mısır Helal midir: Mısırın tüketilmesinde dini açıdan bir sakınca yoktur

Mısır Hakkında Ayet ve Hadisler:

Mısırın Faydaları

  • Taze mısırda en fazla bulunan bileşen su olduğundan, orta boy bir mısırın tüketilmesi yaklaşık 100 kcal enerji sağlarken 3 gr civarında diyet lifinin alınmasını sağlar. Diyet lifinin tok tutucu özelliği sayesinde mısır kilo kontrolünde tercih edilen ürünlerdendir. Ancak fazla miktarda mısır tüketimi tam ters bir etki ile kilo artışına yol açabilir.
  • Mısırdaki diyet liflerinin sindirim sağlığına olumlu etkileri vardır.
  • Mısır B vitaminleri bakımından iyi bir kaynaktır. Bir koçan mısır yenilmesi ile günlük ihtiyacımız olan B5 vitaminin %16’sı, B1 vitaminin %15’i ve B3 vitaminin %13’ü alınır.

Mısırın Zararları ve Mısırın Yan Etkisi

  • Mısır nişasta bakımından zengin bir gıda olduğu için aşırı tüketimi kan şekeri seviyesini arttırabilir. Bu nedenle diyabetlilerin mısır tüketiminde dikkatli olması tavsiye edilir.
  • Endüstriyel gıda üretiminde şeker ikamesi olarak kullanılan mısır şurubunun kan şeker seviyesini olumsuz etkilediği bilinmektedir. Tüketimi tip 2 diyabet riskini arttırdığından mısır şurubu içeren gıdalardan kaçınılması tavsiye edilir.
  • Mısır tüketimi bazı insanlarda kaşıntı gibi alerjik reaksiyonlara sebep olabilir. Alerjiye yol açan bileşenin mısırda bulunan protein olduğu düşünülmektedir.
  • Genetiği değiştirilmiş organizmalardan (gdo) ticari üretimi yapılan tarım ürünlerinin başında mısır gelmektedir. Ülkemizde gdo mısır üretimi ve ithalatı yasaktır. Konuyla ilgili çalışmalar gdo mısırın kanser riskini arttırması gibi olumsuz sağlık etkilerinin olduğunu ortaya koymuştur.

Mısırın Besin Değeri

100 gram Mısır (haşlanmış) içindekiler:

Besin Öğesi Miktar
Enerji 107 kcal
Karbonhidrat 25,12 gr
Yağ 1,00 gr
Protein 3,29 gr
Diyet Lifi 2,80 gr
Vitamin B1, B9, B5
Mineral Manganez, Fosfor

Mısır Nasıl Kullanılır

Mısırın kullanımı: Haşlanmış mısır doğrudan tüketilebileceği gibi pizza, salata gibi çeşitli gıdalara çeşni maddesi olarak ilave edilebilir. Kızartılmış cips üretiminde patatesten sonra en fazla kullanılan hammadde mısırdır. Isıtıldığında patlayan bazı mısır çeşitleri çerez olarak tüketilir. Gıda sanayinde endüstriyel ölçekte üretimi yapılan mısır konservesi, şeker şurubu, nişasta ve bitkisel yağ gibi ürünlerin başlıca hammaddesi mısırdır. Yüksek fruktoz içerikli mısır şurubu işlenmiş gıdalara tatlılık vermek için şekere ucuz bir alternatif olup pek çok ürün formülasyonuna girmektedir. Mısır özü yağı mısır tanesinin ruşeym kısmından elde edilen ve gerek evlerde ve gerekse gıda sanayinde yaygın kullanılan bir bitkisel sıvı yağdır. Silaj yapımına çok uygun bir ürün olan mısır hayvancılık sektöründe yem üretiminde kullanılmaktadır.

Mısır Nasıl Pişirilir

Mısır Yemekleri

Mısır Resimleri

Misir2.jpg

Misir-bitkisi.jpg

Patlamis-misir.jpg

İlgili Maddeler

Halisinden.com'da Mısır

Sağlıklı ve katkısız gıdaları sofranıza getiren halisinden.com'da en lezzetli ve sağlıklı Mısır ürünleri için lütfen tıklayın:

Halisinden.com'da Mısır ürünleri

Kaynakça