Keten Tohumu

Halisinden Gıda Ansiklopedisi sitesinden
Gezinti kısmına atla Arama kısmına atla
Keten-tohumu1.jpg

Keten Tohumu (Linum usitatissimum) ketengiller familyasından anavatanı Akdeniz’den Hindistan’a kadar geniş bir bölge olan tek yıllık keten bitkisinin yenilebilir tohumlarıdır. Keten çok uzun yıllardan beri tarımı yapılan ve farklı amaçlarla kullanılan bir bitkidir. Tohumu için yetiştirilen keten bitkileri daha kısa boylu ve çok dallıdır. Bitkinin ince, mızrak şekilli yaprakları ve mavi renkli beş taç yapraklı çiçekleri vardır. Keten bitkisinin yenilebilir tohumları 4-6 mm büyüklükte, yassı şekilli, parlak, koyu kırmızı esmer renkli, kokusuz ve lezzetlidir. Keten tohumu omega 3 yağ asitleri, protein, diyet lifi, B1 vitamini ve çeşitli mineraller bakımından zengin bir kaynak olup içerdiği sağlığa faydalı bileşenler ile fonksiyonel gıda kapsamında değerlendirilir. Keten tohumu tüketimi kalp sağlığını destekler, göğüs, kalın bağırsak ve prostat kanserlerinin risklerini azaltır ve insülin direncini düşürürek diyabetten korunmaya yardımcı olur.[1]

Keten Tohumu Hakkında Bilgiler

Keten Tohumu İsminin Anlamı ve Kaynağı: Keten Arapça ve Farsça’da aynı anlamda kullanılan katan (كتّان) kelimesinden dilimize geçmiştir. Gıda olarak kullanılan kısım bitkinin tohumu olduğu için ürün keten tohumu olarak isimlendirilmektedir.

Keten Tohumunun Diğer İsimleri:

Keten Tohumunun Latince (bilimsel) İsmi: Linum usitatissimum

Keten Tohumunun İngilizcesi: Flaxseed, linseed

Keten Tohumunun Dünyada Üretildiği Yerler: Keten tohumu ılıman ve subtropik iklime sahip tüm bölgelerde yetiştirilebilir. Dünyada en fazla keten tohumu üreten ülkeler Rusya, Kanada, Kazakistan ve Çin’dir.

Keten Tohumunun Türkiye'de Üretildiği Yerler: Ülkemizde tohumu için keten bitkisi çok sınırlı miktarda Orta Anadolu’da yetiştirilmektedir.

Keten Tohumunun Çeşitleri: Keten bitkisi ya lifi için ya da tohumu için üretilmektedir. Tohumu için yetiştirilen keten bitkisinin dünyada farklı iklim ve toprak özellikleri için geliştirilmiş çeşitleri bulunmaktadır. Ülkemizde geliştirilen ve tescil ettirilen çeşitlere örnek olarak Sarı-85 ve Ankara verilebilir.

Keten Tohumunun Mevsimi: Ülkemizde tohumu için yapılan keten yetiştiriciliğinde hasat genellikle Temmuz ve Ağustos aylarında yapılır.

Keten Tohumu Helal midir: Keten Tohumunun tüketilmesinde dini açıdan bir sakınca yoktur.

Keten Tohumu Hakkında Ayet ve Hadisler:

Keten Tohumunun Faydaları

  • Keten tohumu; omega-3 yağ asitleri, antioksidan özellikli lignanlar, B1 vitamini, magnezyum, fosfor ve diyet lifleri bakımından çok zengin bir gıdadır.
  • Keten tohumunda bulunan omega-3 yağ asiti (𝛂-linoleik asit) ve lignanlar göğüs, prostat ve kolon kanseri riskini azaltıcı etkiye sahiptir. Yapılan çalışmalar iki bileşiğin de tümör gelişimini engelleyici özellik gösterdiğini ortaya koymuştur. Ayrıca bu bileşikler enflamasyonu önleyerek çeşitli kronik hastalıklar ve felç riskini azaltır.
  • Kalp sağlığına çeşitli faydaları olan keten tohumu tansiyonu ve kan kolesterol seviyesini düşürücü ve damar sertliğini önleyici etkilere sahiptir. Ayrıca bileşiminde bulunan lignanlar damarları enflamasyon hasarına karşı korur.
  • İçerdiği çözünür ve çözünmez diyet lifleri ile keten tohumu sindirim sağlığını olumlu etkilemektedir. Keten tohumunda bulunan diyet lifleri kabızlığı önler ve ince bağırsakta diğer besin bileşenlerinin emilimini arttırır. Ayrıca yapılan çalışmalarda diyet liflerinin kalın bağırsakta hücresel zararı engelleyerek kolon kanseri riskini azalttığı belirlenmiştir.
  • Düzenli olarak keten tohumu tüketimi enflamasyonu engelleyerek bazı kronik hastalıkları ve felç riskini azaltır.
  • Yapılan çalışmalar keten tohumunun insülin direncini azaltarak diyabetten korunmaya yardımcı olduğunu ortaya koymuştur.

Keten Tohumunun Zararları ve Keten Tohumunun Yan Etkisi

  • Yetişkinler keten tohumunun gıda miktarında güvenli bir şekilde tüketebilir. Bununla birlikte özellikle fazla miktarda keten tohumu tüketimi şişkinlik ve gaz gibi çeşitli sindirim problemlerine yol açabilir.
  • Keten tohumu östrojen hormonu gibi faaliyet gösterdiğinden hamilelikte tüketiminden kaçınılmalıdır.
  • Kanın pıhtılaşmasını yavaşlattığından kanama bozukluğu olanların keten tohumundan kaçınması tavsiye edilir. Ayrıca kan pıhtılaşmasını yavaşlatan ilaç kullananların keten tohumu tüketmesi kanama ve morarmalara yol açabilir.
  • Olgunlaşmamış keten bitkisinden elde edilen tohumlar zehirli olma ihtimali olduğundan tüketilmemelidir.

Keten Tohumunun Besin Değeri

100 gr Keten Tohumu içindekiler:

Besin Öğesi Miktar
Enerji 534 kcal
Karbonhidrat 28,88 gr
Yağ 42,16 gr
Protein 18,29 gr
Diyet Lifi 27,30 gr
Vitamin B1,B6
Mineral Magnezyum, Fosfor, Çinko

Keten Tohumu Nasıl Kullanılır

Keten Tohumunun Kullanımı: Keten tohumu genellikle sağlık faydalarından istifade etmek için kullanılmaktadır. Keten tohumu ve yağı süpermarket ve eczanelerde bitkisel gıda takviyesi olarak satılan ürünlerdir. Taze olarak öğütüldükten sonra keten tohumu yoğurda, hamur işlerine ya da evde yapılan ekmek hamuruna katılarak tüketilebilir. Keten tohumu yüksek yağ içeriğine sahip olduğundan sabit yağı çıkarılarak kullanılabilir. Yağ eldesinden sonra kalan küspe hayvan yemi olarak değerlendirilir.

Keten Tohumu Nasıl Pişirilir

Keten Tohumu Yemekleri

Keten Tohumu Resimleri

Keten-bitkisi.jpg Keten-kapsülleri.jpg

İlgili Maddeler

Halisinden.com'da Keten Tohumu

Sağlıklı ve katkısız gıdaları sofranıza getiren halisinden.com'da en lezzetli ve sağlıklı Keten tohumu ürünleri için lütfen tıklayın:

Halisinden.com'da Keten Tohumu ürünleri

Kaynakça

  1. S. Sonawane & S. Arya. Flaxseed: Health benefits and application. Food Marketing and Technology of India. 3. 24- 28, 2012.