Kasava

Halisinden Gıda Ansiklopedisi sitesinden
Gezinti kısmına atla Arama kısmına atla
Kasava.jpg

Kasava (Manihot esculenta) sütleğengiller familyasından anavatanı Güney Amerika olan bir bitki ve bu bitkinin sebze olarak kullanılan yumrularıdır. Pek çok Afrika ülkesinde yaşayan insanlar için temel gıda maddelerinden olan kasava tropik bölgelerde mısır ve pirinçten sonra en önemli üçüncü gıda karbohidrat kaynağıdır. Nişastalı yapıya sahip kasava gıda formülasyonlarında koyulaştırıcı olarak kullanılan tapyoka nişastasının hammaddesidir. Görünüş ve şekil bakımından tatlı patatese benzeyen kasava yumruları, 15-30 cm uzunlukta ve homojen yapıdadır. Soyulabilen kabuk ile kaplı yumruların et rengi beyaz ya da sarımsıdır. Nişasta içeriği yüksek olan kasava; vitamin, mineral, yağ ve protein bakımından fakir bir içeriğe sahiptir. Kasava çeşitleri içerdikleri siyanojenik glikozit miktarına göre acı ve tatlı olarak iki gruba ayrılır. Acı kasavalar uygun şekilde proseslenmeden tüketildiğinde zehirlenmelere yol açabilir.

Kasava Hakkında Bilgiler

Kasava İsminin Anlamı ve Kaynağı: Kasava ülkemizde bilinirliği fazla olmayan bir üründür. Türkçe literatürde kullanılan kasava kelimesinin İngilizce cassava kelimesinden alıntılandığı tahmin edilmektedir.

Kasavanın Diğer İsimleri: Manyok

Kasavanın Latince (bilimsel) İsmi: Manihot esculenta

Kasavanın İngilizcesi: Cassava

Kasavanın Dünyada Yetiştiği Yerler: Kuraklığa en dayanıklı bitkilerden olan kasava dünyada en fazla Nijerya, Kongo Cumhuriyeti, Tayland, Endonezya ve Brezilya’da üretilmektedir.[1]

Kasavanın Türkiye'de Yetiştiği Yerler: Ülkemizde ticari kasava yetiştiriciliği yapılmamaktadır.

Kasavanın Çeşitleri: Dünyanın farklı ülkelerinde yerel ya da tescilli çok sayıda farklı kasava çeşidinin yetiştiriciliği yapılmaktadır. Kasava çeşitleri genel olarak tatlı ve acı olmak üzere iki sınıfa ayrılır. Tatlı çeşitlerde siyanojenik glikozitler yumrunun sadece dış kısmında bulunurken; acı çeşitlerde yumrunun her tarafında bulunur.

Kasavanın Mevsimi: Kasava çok yıllık bir bitki olmasına rağmen tek yıllık olarak yetiştirilir. Tropik bölgelerde tüm yıl kasava ekimi yapılabilirken, subtropik iklime sahip bölgelerde ekim işlemleri sıcak aylarda gerçekleştirir.[2] Ekimden ortalama 8-9 ay sonra bitkinin yumruları hasat edilecek olgunluğa ulaşır.

Kasava Helal midir?: Kasavanın tüketilmesinde dini açıdan bir sakınca yoktur.

Kasava Hakkında Ayet ve Hadisler:

Kasavanın Faydaları

  • Kasava bileşiminde bol miktarda nişasta içeren enerji verici bir üründür. Kasava; protein, yağ, vitamin ve mineraller bakımından fakir bir yumru sebzedir.
  • Yapısında gluten içermediğinden kasavadan elde edilen un ve nişasta çölyaklılar için üretilen gıda maddelerinde kullanılabilmektedir.
  • Kasavanın bileşimindeki nişastanın bir kısmı sağlıklı insanların mide ve ince bağırsaklarında sindirilemeyen dirençli nişastadır. Dirençli nişasta vücutta diyet lifi gibi işlev görerek çeşitli sağlık faydaları sağlamaktadır.

Kasavanın Zararları ve Kasavanın Yan Etkisi

  • Kasavanın bileşiminde çeşidine bağlı olarak az ya da çok siyanojenik glikozitler bulunmaktadır. Kasava kesildiğinde, soyulduğunda ya da dilimlendiğinde yapıda doğal olarak bulunan enzimler bu glikozitleri zehirli hidrosiyanik asite dönüştürmektedir. Tatlı kasava çeşitlerinde sadece kaynatma işlemi yeterli olurken acı kasava çeşitleri yeterli işlemlerden geçirilmeden gıda ya da hayvan yemi olarak kullanılamaz. Zehirlenmelere yol açan bu bileşiklerin miktarının azaltılmasını sağlamak için kasava yumruları uzun süreli ıslatma ve pişirmeyi içeren işlemlerden geçirilmelidir. Uygun şekilde proseslenmeyen kasavanın tüketimi ciddi siyanid zehirlenmelerine yol açar.
  • Bazı insanlarda kasava ürünlerinin tüketimi alerji semptomlarının ortaya çıkmasına yol açar. Özellikle latekse karşı alerjik olanların kasava içeren ürünleri tüketirken dikkatli olması gerekir.
  • Kasava vücutta iyot emilimini olumsuz etkileyebilir; bu nedenle iyot seviyeleri düşük olanların kasava tüketiminden kaçınması tavsiye edilir. Ayrıca tiroid seviyesini düşürdüğü için tiroid problemi olanlar kasava tüketmemelidir.
  • Hamile ve emziren kadınlar tedbiren kasava tüketmemeli; küçük çocuklar ise fazla miktarda tüketimden kaçınmalıdır.[3]

Kasavanın Besin Değeri

100 gram kasavanın (çiğ) içindekiler:

Besin Öğesi Miktar
Enerji 160 kcal
Karbonhidrat 38,10 gr
Yağ 0,30 gr
Protein 1,40 gr
Diyet Lifi 1,80 gr
Vitamin C
Mineral Az miktarda

Kasava Nasıl Kullanılır

Kasavanın kullanımı: Kasava yetiştirildiği bölgelerde gıda olarak yaygın şekilde tüketilmektedir. Gıda sanayinde kasava yumruları un, nişasta ve erişte haline dönüştürülür. Kasava unu ekmek, kurabiye ve kek gibi fırıncılık ürünlerinin elde edilmesinde kullanılır. Tapyoka olarak bilinen kasava nişastası gıda sanayinde çeşitli gıda formülasyonlarına kıvam verici ve koyulaştırıcı olarak katılır. Kasava ayrıca önemli bir yem bitkisidir ve biyoyakıt üretiminde kullanılmaktadır.

Kasava Nasıl Pişirilir

Kasava Yemekleri

Kasava Resimleri

Kasava-bitkisi.jpg Kasava2.jpg

İlgili Maddeler

Halisinden.com'da Kasava

Kaynakça