Karpuz

Karpuz (Citrullus lanatus) kabakgiller familyasından anavatanı Afrika olan tek yıllık sürünücü bir bitki ve bu bitkinin tatlı meyveleridir. Dikine büyümeye uygun olmayan gövdeye sahip olan karpuz bitkisinin gövdesi ve dalları hafif tüylüdür. Uygun şartlarda 3-4 metreye kadar büyüyen karpuzun mavimsi yeşil renkli yapraklarının dilimli bir yapısı vardır. Karpuzun meyvesi çeşidine bağlı olarak farklı büyüklük, şekil, kabuk ve et rengine sahiptir. Karpuzun tohumluk ya da bazı yörelerde çerez olarak yenilen çekirdekleri de farklı renk ve büyüklükte olabilir. Ülkemizde en yaygın yetiştirilen karpuzların dış kabukları açık yeşil ve çizgili, olgunlaştığında meyve eti kırmızı olup çekirdekleri küçük ve siyah renklidir. Karpuz %90’dan fazla su içermesi ve düşük kalorili olması nedeniyle yaz aylarının en fazla tercih edilen meyvelerindendir. Karpuza rengini veren ve antioksidan etkili bir bileşik olan likopen serbest radikallerin zararlı etkilerini engelleyici, kronik hastalık risklerini azaltıcı etkiye sahiptir ve kalp sağlığına destek olur.

Karpuz Hakkında Bilgiler

Karpuz İsminin Anlamı ve Kaynağı: Karpuz kelimesi dilimize Yunanca’dan geçmiştir. Bu dilde meyve anlamında kullanılan karpos kelimesi Türkçe’ye karpuz olarak geçmiştir.

Karpuzun Diğer İsimleri:

Karpuzun Latince (bilimsel) İsmi: Citrullus lanatus

Karpuzun İngilizcesi: Watermelon

Karpuzun Dünyada Yetiştiği Yerler: Dünyada ılıman iklime sahip tüm bölgelerde yetişebilen karpuzun en fazla üretildiği ülkeler Çin, Türkiye ve İran’dır.

Karpuzun Türkiye'de Yetiştiği Yerler: Ülkemizde hemen hemen her bölgede yetiştirilen karpuz en fazla sırasıyla Ege, Akdeniz, Güneydoğu ve Marmara Bölgelerinde üretilmektedir. İl bazında en fazla üretim ise Adana, Antalya, İzmir ve Diyarbakır’da yapılmaktadır.

Karpuzun Türleri: Dünyada üretimi yapılan 1000’den fazla karpuz çeşidi bulunmaktadır. Karpuzlar kabuk rengi, meyve eti rengi ve şekline göre farklı sınıflara ayrılır.

• Kabuk rengine göre karpuzlar
  • Alaca renkliler
  • Düz renkliler
• Meyve eti rengine göre karpuzlar
  • Kırmızı etli
  • Pembe etli
  • Sarı etli
• Şekline göre karpuzlar
  • Yuvarlak
  • İri ve oval
  • Uzun

Ayrıca çekirdekli karpuzların yanında günümüzde seleksiyon yöntemleri ile geliştirilen çekirdeksiz çeşitlerin de üretimi yapılmaktadır. Ülkemizde yetiştiriciliği yapılan yerli çeşitlere örnek olarak Diyarbakır Karpuzu, Alacalı Karpuz, Yenihayat Karpuzu, Gülle Karpuz ve Tekirdağ Karpuzu verilebilir. Hibrit çeşitler arasında en yaygın üretimi yapılanlar Crimson Sweet ve Tayt karpuz çeşitlerdir. Ülkemizde en fazla yetiştirilen Crimson Sweet karpuz çeşidi açık yeşil üzerine koyu yeşil şeritli kabuk rengine sahiptir. Genellikle yuvarlak şekilli ve 8-10 kg ağırlığındaki bu çeşidin meyve eti parlak kırmızı olup gevrek ve lezzetlidir.

Karpuzun Mevsimi: Karpuz çeşidine ve yetiştirildiği bölgeye bağlı olarak farklı zamanlarda hasat edilerek pazara sunulur. Karpuzda ilk hasat genellikle Akdeniz Bölgesinde yapılan örtü altı yetiştiriciliğinde ve Nisan ayında yapılmaktadır. Ülkemizde karpuz Nisan ile Eylül ayları arasında tezgahlarda bulunabilen bir meyvedir.

Karpuz Helal midir: Karpuzun tüketilmesinde dini açıdan bir sakınca yoktur.

Karpuz Hakkında Ayet ve Hadisler: Muteber kaynaklar karpuzun Peygamber Efendimizin (SAV) sevdiği meyvelerden olduğunu bildirmektedir. Hazreti Aişe (RA) Peygamberimizin (SAV) karpuz ile hurmayı beraber yediğini ve hurmanın hararetini karpuzun serinliği ile; karpuzun serinliğini de hurmanın harareti ile dengeleriz diye buyurduğunu nakletmektedir.

Karpuzun Faydaları

• Karpuz %90’dan fazla su içeren ve tatlı olmasına rağmen yüksek kalorili olmayan bir meyvedir. Sağlıklı olmak için yeterli miktarda su alımı çok önemli olduğundan özellikle sıcak yaz aylarında karpuz tüketimi vücudun su kazanmasına yardımcı olur. Ayrıca karpuz az miktarda diyet lifi içermesine rağmen çok sulu olduğundan sindirim sağlığına faydalıdır.
• Karpuzda bulunan likopen isimli bileşik antioksidan özellikleri pek çok sağlık faydası sağlar. Yapılan klinik çalışmalar likopenin serbest radikallerin muhtemel zararlarını, enflamasyonu ve kronik hastalıkların riskini azalttığını ortaya koymuştur.
• Karpuz bileşiminde bulunan likopen ve sitrülin ile kalp ve dolaşım sistemi sağlığına faydalı bir meyvedir. Likopen kolesterol ve tansiyonu azaltıcı etkiye sahipken sitrülin damarların genişlemesini sağlayarak kan basıncını azaltır.

Karpuzun Zararları ve Karpuzun Yan Etkisi

• Aşırıya kaçılmadığı sürece karpuz tüketimi genellikle herhangi bir yan etkiye yol açmaz. Bununla birlikte nadir olmakla birlikte bazı hassas bünyeli insanlarda karpuz tüketimi alerjik reaksiyonlara yol açabilir. Lateks ya da salatalığa alerjisi olanlarda karpuz hafif-orta şiddetli kaşıntılara neden olabilir.
• Tatlı bir meyve olan karpuzun 100 gramında yaklaşık 6 gram şeker bulunmaktadır ve diyabet hastalarının aşırı miktarda karpuz tüketmesi mahzurlu olabilir.
• Karpuz çok sulu bir meyve olduğundan fazla miktarda tüketimi ishale sebep olabilir.

Karpuzun Besin Değeri

100 gram karpuzun içindekiler:

Besin Öğesi	Miktar
Enerji	30 kcal
Karbonhidrat	7,55 gr
Yağ	0,15 gr
Protein	0,61 gr
Diyet Lifi	0,40 gr
Vitamin	C
Mineral	Az miktarda

Karpuz Nasıl Kullanılır

Karpuzun kullanımı: Ülkemizde karpuz en fazla sofralık taze meyve olarak kullanılmaktadır. Karpuz kabukları evlerde ve gıda sanayinde reçel yapımında; hayvancılık sektöründe ise hayvan yemi olarak değerlendirilir. İnce dilimler halinde kurutulan karpuz atıştırmalık olarak ya da çeşitli tatlıların hazırlanmasında kullanılır.

Karpuz Resimleri

Halisinden.com'da Karpuz

Sağlıklı ve katkısız gıdaları sofranıza getiren halisinden.com'da en lezzetli ve sağlıklı Karpuz ürünleri için lütfen tıklayın:

Halisinden.com'da Karpuz ürünleri