Sarı Kantaron

Halisinden Gıda Ansiklopedisi sitesinden
(Kan Otu sayfasından yönlendirildi)
Gezinti kısmına atla Arama kısmına atla
Sarı-kantaron.jpg

Sarı Kantaron (Hypericum perforatum) kantarongiller familyasından anavatanı Avrupa, Kuzey Afrika ve Batı Asya olan tıbbi bir bitkidir. Çok yıllık bir bitki olan sarı kantaronun yapraklarında küçük noktalar şeklinde bezeler bulunmaktadır. Yapraklar bu bezelerden dolayı delik gibi göründüğünden bitki Anadolu’da binbirdelik otu olarak da bilinmektedir. Sarı kantaronun çiçekleri bitkiyi tamamen saracak kadar çok sayıdadır. Sarı kantaronun bitkisel tedavi amacıyla kullanılan kısmı üst 20-25 cm’lik bölümü olup, çiçeklenme döneminde toplanır. Halk hekimliğinde sarı kantaronun çayı hafif ve orta dereceli depresyonların tedavisinde yağı ise yara ve yanık tedavisinde kullanılmaktadır.

Sarı Kantaron Hakkında Bilgiler

Sarı Kantaron İsminin Anlamı ve Kaynağı: Yunanca "şifalı bir bitki, centaurium" anlamındaki kentavrion kelimesinden değişerek dilimize kantaron olarak geçmiştir. Çiçekleri sarı renkte olduğu için bitki sarı kantaron olarak isimlendirilmiştir.

Sarı Kantaronun Diğer İsimleri: yara otu, binbirdelik otu, püren, kan otu, koyun kıran, kılıç otu, kuzu kıran, mayasıl otu.[1]

Sarı Kantaronun Latince (bilimsel) İsmi: Hypericum perforatum

Sarı Kantaronun İngilizcesi: St.John’s Wort

Sarı Kantaronun Dünyada Yetiştiği Yerler: Sarı kantaron dünyada ılıman iklime sahip bölgelerde doğal olarak yetişmektedir.

Sarı Kantaronun Türkiye'de Yetiştiği Yerler: Sarı kantaron ülkemizde ılıman iklime sahip hemen her yörede kendiliğinden yetişmektedir. Köylüler tarafından çiçeklenme döneminde toplanan sarı kantaron yerel pazarlarda satışa sunulmaktadır. Son yıllarda İzmir ve Aydın’da ticari yetiştiriciliği için sarı kantaron bahçeleri kurulmaya başlamıştır.

Sarı Kantaronun Türleri: Dünyada tespiti yapılmış 482 tane Hypericum türü vardır. Ülkemizde bulunan 96 Hypericum türünün 46 tanesi endemiktir. En yaygın tür sarı kantaron olarak bilinen Hypericum perforatum dur.[2]

Sarı Kantaronun Mevsimi: Sarı Kantaron bitkisi ülkemizde Haziran-Eylül ayları arasında çiçek açmaktadır. Bu aylarda toplanan sarı kantaronlar kurutulur ya da kantaron yağı eldesinde kullanılır.

Sarı Kantaron Helal midir: Sarı Kantaronun çayının ya da yağının tüketilmesinde dini açıdan bir sakınca yoktur.

Sarı Kantaron Hakkında Ayet ve Hadisler:

Sarı Kantaronun Faydaları

  • Sarı kantarondan elde edilen ekstrelerin depresyon tedavisinde faydalı olduğu uzun yıllardır bilinmektedir. Yapılan çalışmalar sarı kantaron ekstresinin en az standart antidepresanlar kadar etkili olduğunu ortaya koymuştur. Ayrıca sarı kantaron standart antidepresanlara göre çok daha az yan etki oluşturmaktadır.
  • Sarı kantaronun kanser üzerine etkisinin araştırıldığı klinik çalışmalarda sarı kantaron ekstrelerinin prostat kanserinde kanserli hücrelerin büyümesini önlediği bulunmuştur.
  • Zeytinyağı içinde güneşte bekletilerek elde edilen sarı kantaron yağı yara ve yanıkların iyileştirilmesinde kullanılmaktadır. Sarı kantaron yağı sürülen yanıklarda iyileşme üç kata kadar daha hızlı gerçekleşmektedir.
  • Sarı kantarondan elde edilen bitki ekstreleri güçlü antibakteriyel özellik gösterir ve bakteriyel kaynaklı yaraların tedavisinde kullanılabilir.
  • Kurutulmuş sarı kantaronun demlenmesiyle elde edilen çay mide ve bağırsak rahatsızlıklarına iyi gelmektedir.

Sarı Kantaronun Zararları ve Sarı Kantaronun Yan Etkisi

  • Sarı kantaron kullanımında aşırıya kaçmamak gerekir. Fazla miktarda çayının içilmesi ya da yağının kullanılması durumunda istenmeyen yan etkiler ortaya çıkabilir. Günde 1-2 bardaktan daha fazla sarı kantaron çayının içilmesi ishal gibi sindirim rahatsızlıklarına neden olabilir.
  • Pek çok ilaç etken maddesi ile etkileşime girebileceğinden reçeteli ilaç kullananların sarı kantaron ürünlerini kullanmadan önce mutlaka doktorlarına danışmaları tavsiye edilir.
  • Sarı kantaron ışığa olan duyarlılığı arttırdığından hali hazırda ışığa duyarlı kişilerin sarı kantaron ürünlerini kullanmaktan kaçınmaları gerekir.
  • Dikkat eksikliği ya da hiperaktivite rahatsızlıkları olanların sarı kantarondan uzak durmaları gerekmektedir. Sarı kantaron kullanımı bu kişilerde mevcut sağlık problemlerinin kötüleşmesine yol açabilir.

Sarı Kantaronun Besin Değeri

Sarı kantaron yağı bitkinin taze ya da kuru çiçeklerinin zeytinyağında bekletilmesi ile elde edilmektedir. Bu nedenle zeytinyağının kalori değerine ve besinsel bileşimine sahip olan yağda sarı kantaron bitkisinden geçen çeşitli biyoaktif bileşikler bulunur. Biyoaktif bileşenler arasında en önemlileri hiperisin, hiperforin, ve flavonoidlerdir.

Sarı Kantaron Nasıl Kullanılır

Sarı Kantaronun kullanımı: Sarı kantaronun en yaygın kullanım formları yağı, çayı ve kapsül halinde satılan ekstresidir. Sarı kantaron yağı yara ve yanıklara haricen sürülür. Ayrıca mide yaralarında doğrudan içilir.

Sarı Kantaron Nasıl Pişirilir

Sarı Kantaron Yemekleri

Sarı Kantaron Resimleri

Kantaron-yağı.jpg

İlgili Maddeler

Halisinden.com'da Sarı Kantaron

Sağlıklı ve katkısız gıdaları sofranıza getiren halisinden.com'da en lezzetli ve sağlıklı Kantaron ürünleri için lütfen tıklayın:

Halisinden.com'da Kantaron ürünleri

Kaynakça

  1. A. Altan ve ark. Sarı Kantaronun (Hypericum Perforatum) Yara İyileşmesi Üzerine Etkisi, Arşiv Kaynak Tarama Dergisi, 24: 578-591, 2015.
  2. C. Çırak ve D. Kurt, Önemli Tıbbi Bitkiler Olarak Hypericum Türleri ve Kullanım Alanları, Anadolu Ege Tarımsal Araştırma Enstitüsü Dergisi, 24, 38 - 52, 2014.