Alıç

Halisinden Gıda Ansiklopedisi sitesinden
(Halıç sayfasından yönlendirildi)
Gezinti kısmına atla Arama kısmına atla
Alıç1.jpg

Alıç (Crataegus) gülgiller familyasından anavatanı kuzey yarımkürenin ılıman bölgeleri olan bir bitki ve bu bitkinin sarı-turuncu ya da kırmızı renkli meyveleridir. Çalı ya da kısa boylu ağaç şeklinde yaprak döken bir bitki olan alıçın dünyada çok sayıda farklı türü bulunmaktadır. Türkiye’de yayılış bakımından en sık rastlanan tür adi alıç olarak da bilinen Crataegus monogayna dır. Ülkemizde dağlık alanlarda, çalılıklarda ve kayalıklarda doğal olarak yetişen bir bitki olan alıçın yumuşak çekirdekli meyvesi hafif mayhoş ve lezzetlidir. Alıç antioksidan özellikli fenolik bileşikler ve C vitamini bakımından zengin bir meyve olup kalp ve kan damarlarının sağlığına olumlu etkilere sahiptir.

Alıç Hakkında Bilgiler

Alıç İsminin Anlamı ve Kaynağı: Farsça küçük erik anlamında kullanılan aluçe (آلوچه) kelimesi dilimize alıç olarak geçmiştir.

Alıçın Diğer İsimleri: Halıç, yaban gülü, haziran, yemişen, aluç, ekşi muşmula

Alıçın Latince (bilimsel) İsmi: Crataegus

Alıçın İngilizcesi: Crataegus, hawthorn

Alıçın Dünyada Yetiştiği Yerler: Alıç kuzey yarımkürede ılıman ya da subtropik iklime sahip çok geniş bir coğrafyada yetişmektedir. Asya, Orta Amerika ve Akdeniz ülkelerinde meyvesi için yetiştirilen alıçın bazı türlerinden süs bitkisi olarak faydalanılmaktadır.[1]

Alıçın Türkiye'de Yetiştiği Yerler: Ülkemizin hemen hemen her bölgesinde çeşitli alıç türleri kendiliğinden yetişmektedir. Orta Anadolu, Ege, Doğu Anadolu, Akdeniz ve Kuzey Anadolu bölgelerinde başta Crataegus monogayna olmak üzere C. orientalis, C. oxyacantha, ve C. aronia türleri yaygın olarak bulunmaktadır. [2]

Alıç Türleri: Kaynaklara göre alıçın dünyada 200 civarında ve ülkemizde 21 farklı türü bulunmaktadır.

Alıçın Mevsimi: Halk arasında kışın habercisi olarak bilinen alıç meyveleri genellikle sonbahar ayında olgunlaşır ve Eylül ve Ekim aylarında toplanarak pazar tezgahlarında ya da ipe dizilerek satışa sunulur.

Alıç Helal midir: Alıçın tüketilmesinde dini açıdan bir sakınca yoktur.

Alıç Hakkında Ayet ve Hadisler:

Alıçın Faydaları

  • Alıç içerdiği fenolik bileşikler ile kalp dostu bir meyvedir. Araştırmacılar alıçta bulunan fenolik bileşiklerin kalbe kan akışını arttırıcı ve kalp ritmi ile tansiyonu düzenleyici etkisi olduğunu belirlemişlerdir. Alıç kalp ritim düzensizliklerinde, yüksek tansiyonda ve hafif kalp yetmezliği rahatsızlıklarında tedaviye yardımcı olarak kullanılabilir.
  • Kalbe yetersiz kan akışı nedeniyle meydana gelen göğüs ağrılarına (angina pektoris) karşı alıç meyvesi tüketimi tavsiye edilmektedir. Yapılan araştırmalar alıç meyvesinin bu çeşit göğüs ağrılarının önlenmesinde ve tedavisinde faydalı olduğunu ortaya koymuştur.
  • C vitamini ve antioksidan bileşikler bakımından zengin olan alıç vücudun bağışıklık sistemine destek olur, damar sertliğine karşı koruyuculuk sağlar ve enflamasyonu azaltır.

Alıçın Zararları ve Alıçın Yan Etkisi

  • Alıçın gıda miktarında kullanımı genel olarak güvenli kabul edilir. Bununla birlikte nadir olmakla birlikte bazı insanlarda alıç tüketimi sonucu iç bulantısı, mide bozukluğu ve baş ağrısı gibi yan etkiler görülebilir.
  • Kalp hastalıklarına karşı reçeteli ilaç kullananların alıç tüketiminde dikkatli olması tavsiye edilir. Alıçta bulunan biyoaktif özellikli bileşikler kalp ilaçları ile etkileşime girerek istenmeyen etkilere neden olabilir.
  • Alıç kanın pıhtılaşmasını yavaşlatacağından ameliyat sırasında ve sonrasında kanamaya yol açabilir. Bu nedenle ameliyattan en az iki hafta önce alıç tüketimi sonlandırılmalıdır.

Alıç Besin Değeri

100 gram Alıçnin içindekiler:

Besin Öğesi Miktar
Enerji 95 kcal
Karbonhidrat 25 gr
Yağ 0,38 gr
Protein 0,44 gr
Diyet Lifi 0,50 gr
Vitamin C
Mineral Az miktarda

Alıç Nasıl Kullanılır

Alıçın kullanımı: Ülkemizde kendiliğinden yetişen alıç meyveleri sonbaharda toplanarak dökme olarak ya da ipe dizilerek satılmaktadır. Mayhoş tadı ile genellikle taze olarak tüketilen alıç ayrıca evlerde ve gıda sanayinde marmelat yapımında kullanılmaktadır. Ayrıca yaygın olmamakla birlikte yaprak, çiçek ve meyvesinden elde edilen gıda takviyesi, alıç sirkesi ve alıç çayı gibi ürünler piyasada bulunmaktadır.

Alıç Nasıl Pişirilir

Alıç Yemekleri

Alıç Resimleri

Alıç-çiçek.jpg Alıç-ağacı.jpg

İlgili Maddeler

Halisinden.com'da Alıç

Sağlıklı ve katkısız gıdaları sofranıza getiren halisinden.com'da en lezzetli ve sağlıklı Alıç ürünleri için lütfen tıklayın:

Halisinden.com'da Alıç ürünleri

Kaynakça

  1. J. Janick, R.E. Paull, The Encyclopedia of Fruit and Nuts, Cabi Publ. pp.628-634.
  2. M.F. Balta ve ark. Çorum’da Yeti̇şen Alıçların (Crataegus Spp.) Fiziksel Özelli̇kleri̇, Ordu Üniv. Bil. Tek. Derg.,5(2): 35-41, 2015.