Salatalık

Salatalık (Cucumis sativus) kabakgiller familyasından anavatanı Hindistan olan tek yıllık bir bitki ve bu bitkinin sebze olarak kullanılan meyveleridir. Tüm dünyada yaygın bir şekilde yetiştirilen salatalık bitkisinin tırmanıcı veya sürünücü otsu gövdesi, gövdeye uzun bir sapla bağlı çeşidine göre farklı şekillerde yaprakları ve sarı renkli çiçekleri vardır. Sebze olarak değerlendirilen salatalık bitkisinin meyvesi silindirik şekilli olup çeşidine bağlı olarak farklı uzunluk ve çapa sahiptir. Su içeriği en yüksek, kalorisi en düşük sebzelerden olan salatalık özellikle salata ve garnitürlerin vazgeçilmez bileşenidir. K vitamini haricinde diğer vitamin ve mineraller bakımından zengin bir kaynak olmayan salatalık kilo verme veya koruma için hazırlanan diyet listelerinde en fazla yer alan sebzelerdendir. Ayrıca vücudun su kazanmasını sağlayan salatalık kabızlık gibi sindirim rahatsızlıklarını önleyici etki gösterir.

Salatalık Hakkında Bilgiler

Salatalık İsminin Anlamı ve Kaynağı: Salatalık kelimesi köken olarak Latinceye dayanmaktadır. Bu dilde sal, tuz ve salata ise tuzlu anlamındadır. Salata kelimesi Türkçe -lık ekini aldığında tuzlamalık ya da tuzlanacak sebze anlamına gelmektedir. Tuzlama işlemi genellikle turşu yapımında kullanıldığından salatalık kelimesi turşu yapımında kullanılan sebze anlamındadır.

Salatalığın Diğer İsimleri: Hıyar

Salatalığın Latince (bilimsel) İsmi: Cucumis sativus

Salatalığın İngilizcesi: Cucumber

Salatalığın Dünyada Yetiştiği Yerler: Ilıman iklim bitkisi olan salatalığın tüm dünyada yaygın olarak tarımı yapılmaktadır. Dünya toplam üretiminin ¾’ünden fazlasını karşılayan Çin dışında Rusya, Türkiye ve İran en fazla salatalık üreten ülkelerdir.

Salatalığın Türkiye'de Yetiştiği Yerler: Ülkemizin her yöresinde yetiştirilen salatalık en fazla Akdeniz bölgesinde üretilmektedir. Akdeniz Bölgesindeki Antalya ve Mersin illerinde serada salatalık üretimi yıl boyunca devam etmektedir. Salatalık üretiminde Akdeniz Bölgesini sırasıyla Ege ve Marmara Bölgeleri takip etmektedir

Salatalığın Çeşitleri: Dünyada üretilen çok sayıda farklı çeşidi bulunan salatalık temel olarak iki sınıfa ayrılır; büyük meyveliler sofralık, küçük salatalıklar ise turşuluk olarak değerlendirilir. Salatalık ayrıca meyvesinin çekirdekli olup olmamasına bağlı olarak da sınıflanmaktadır. İlave olarak ziraatının açık tarlada ya da örtü altında yapılmasına bağlı olarak farklı salatalık çeşitleri yetiştirilmektedir. Açık tarlada yetiştirilen sofralık yerli çeşitler genellikle yetiştirildiği bölgenin adıyla anılmaktadır, örneğin ülkemizde en yaygın yetiştirilen çeşitler Langa, Maltepe, Çengelköy, Dere ve Kilis olarak isimlendirilmiştir. Açık tarlada yetiştirilen turşuluk çeşitler ise Kornişon, Belair, Belmonte, Rus ve Gherkin salatalıklarıdır. Serada yetiştirilen sofralık çeşitlere örnek olarak Bittex, Standex, Orion, Melior ve Green spott; turşuluk çeşitlere örnek olarak Hokus, Nimbus ve Argus verilebilir.

Salatalığın Mevsimi: Örtü altı yetiştiriciliği ile salatalık yıl boyunca üretilerek pazar ve marketlerde satışa sunulmaktadır. Açık tarlada yetiştirilen salatalıkların hasadı genellikle Haziran ayında başlar ve yaz boyunca devam eder.

Salatalık Helal midir: Salatalığın tüketilmesinde dini açıdan bir sakınca yoktur.

Salatalık Hakkında Ayet ve Hadisler: Muteber Hadis kitaplarında Abdullah İbnu Cafer’in (RA) "Resulullah aleyhissalatu vesselam'i salatalıkla birlikte taze hurma yerken gördüm." dediği rivayet edilmektedir.

Salatalığın Faydaları

• Salatalık %95’den fazla su içeriği ile kalorisi çok düşük bir sebze olup kilo verme ve koruma diyetlerinde en fazla kullanılan yiyeceklerden biridir.
• Tüketildiğinde vücudun su kazanmasına yardımcı olan salatalık sindirim sistemini rahatlatarak kabızlık problemini engeller.
• Hayvan denemeleri salatalığın kabuklarıyla beraber tüketilmesinin kan şekerini düzenleyici etkisi olduğunu ortaya çıkarmıştır.
• İki orta boy salatalığın (200 gr) yenilmesi günlük K vitamini ihtiyacımızın yaklaşık ⅓'ünü karşılar. K vitamini bakımından zengin gıdaların tüketimi kemik sağlığı için faydalıdır.

Salatalığın Zararları ve Salatalığın Yan Etkisi

• Salatalık gıda miktarında tüketildiğinde genellikle güvenilirdir ve alerjik etkisi çok nadir görülmektedir.
• Kan sulandırıcı ilaç kullananların K vitamini bakımından zengin olan salatalığı aşırı miktarda tüketmesi uygun değildir.
• Sebzelerde bulunan pestisit kalıntıları çeşitli sağlık problemlerine yol açabilir. Salatalık yetiştiriciliğinde yaygın bir şekilde pestisit kullanılmaktadır. Bu nedenle tüketilmeden önce salatalıklar mutlaka bol su ile yıkanmalıdır.

Taze Salatalığın Besin Değeri

100 gram taze salatalığın içindekiler:

Besin Öğesi	Miktar
Enerji	16 kcal
Karbonhidrat	3,63 gr
Yağ	0,11 gr
Protein	0,65 gr
Diyet Lifi	0,50 gr
Vitamin	K
Mineral	Az miktarda

Salatalık Nasıl Kullanılır

Salatalığın kullanımı: Ülkemizde salatalık genellikle taze sebze olarak tüketilmektedir. Salatalık ev ve toplu tüketim yerlerinde hazırlanan çeşitli salata ve garnitürlerin vazgeçilmez bileşenidir. Küçük boylu salatalıklar gıda sanayinde turşu üretiminde değerlendirilir.

Salatalık Resimleri

İlgili Maddeler

• Turşu

Halisinden.com'da Salatalık

Sağlıklı ve katkısız gıdaları sofranıza getiren halisinden.com'da en lezzetli ve sağlıklı Salatalık ürünleri için lütfen tıklayın:

Halisinden.com'da Salatalık ürünleri