Marul

Halisinden Gıda Ansiklopedisi sitesinden
(Göbek Salata sayfasından yönlendirildi)
Gezinti kısmına atla Arama kısmına atla
Marul.jpg

Marul (Lactuca sativa) papatyagiller familyasından anavatanı Avrupa, Asya ve Afrika’yı kapsayan geniş bir bölge olan tek yıllık bir bitki ve bitkinin genellikle sebze olarak kullanılan yapraklarıdır. Yetiştiriciliği yapılan çeşidin özelliklerine bağlı olarak marulun yaprakları renk, şekil, düz veya kıvırcık oluşu, göbek bağlayıp bağlamamasına göre farklılıklar göstermektedir. Genellikle salata yapımında kullanılan marul ayrıca sandviç ve dürümlerin vazgeçilmez sebzesidir. Su içeriği çok yüksek olan marulun tüketimi çok az miktarda enerji sağladığından kilo verme/koruma için hazırlanan diyet listelerinde en fazla faydalanılan sebzelerdendir. K ve A vitamini bakımından zengin bir sebze olan marul aynı zamanda sağlık faydaları olan çeşitli biyoaktif bileşenleri içermektedir. Marul tüketimi uyku kalitesini arttırır, vücutta serbest radikallerin zararlı etkilerini ve enflamasyonu azaltır.

Marul Hakkında Bilgiler

Marul İsminin Anlamı ve Kaynağı: Marul Yunanca’da yaprakları salata olarak yenilen bir bitki, lactuca sativa anlamında kullanılan maruli kelimesinden dilimize geçmiştir.

Marulun Diğer İsimleri: Kıvırcık salata, göbek salata

Marulun Latince (bilimsel) İsmi: Lactuca sativa

Marulun İngilizcesi: Lettuce

Marulun Dünyada Yetiştiği Yerler: Serin-ılıman iklim bitkisi marulun toprak seçiciliği olmadığından dünyada geniş bir coğrafya’da üretilmektedir. En fazla marul üretimi yapılan ülkeler Çin, ABD, Hindistan ve İspanya’dır. Çin dünya marul rekoltesinin yarısından fazlasını sağlamaktadır ancak bu üretimin büyük çoğunluğu iç tüketimde kullanılmaktadır. ABD ve İspanya ise en büyük marul ihracatçısı ülkelerdir.[1]

Marulun Türkiye'de Yetiştiği Yerler: Ülkemizde her bölgede yetiştirilebilen marulun ticari ziraatı en fazla Ege, Marmara ve Akdeniz Bölgelerinde üretilmektedir. Göbekli marulda Adana ve Mersin; kıvırcık marulda Samsun ve Mersin; atom (iceberg) marulda ise Ankara ve Mersin en fazla üretim yapılan illerdir. [2]

Marulun Çeşitleri: Marullar yaprak özelliklerine bağlı olarak çeşitli sınıflara ayrılır.

  • Lactuca sativa var. capitata - göbekli (baş) marullar
  • Lactuca sativa var. crispa - kıvırcık yapraklı marullar
  • Lactuca sativa var. angustana - yapraklı marullar

Ayrıca farklı renklerde marul çeşitlerinin üretimi yapılmaktadır. Ülkemizde yerli ve ithal tohumluklar kullanılarak üretilen marul çeşitlerinden bazıları Yedikule, Yağlı Baş, Karadeniz Kıvırcık, Arapsaçı, Iceberg, Great Lakes gibi isimlerle bilinmektedir.

Marulun Mevsimi: Marul çeşidine bağlı olarak ekimden 50-120 gün sonra hasat olgunluğuna gelmesi ve ülkemizde hem açık tarlada hem de örtü altında yetiştiriciliğinin yapılması nedenleriyle yılın tüm zamanlarında tezgahlarda bulunmaktadır.

Marul Helal midir: Marulun tüketilmesinde dini açıdan bir sakınca yoktur

Marul Hakkında Ayet ve Hadisler:

Marulun Faydaları

  • Marul yüksek su içerikli bir sebzedir. 100 gram tüketimi sadece 13 kcal enerji sağladığı için marul diyetlerin vazgeçilmez yiyeceklerinden olan salatalarda en fazla kullanılan sebzedir. Ayrıca marul tüketimi vücudun su kazanmasını sağlar.
  • Marul yapraklarında bulunan lactucarium isimli bileşik ile ilgili yapılan çalışmalar bu bileşenin rahatlamaya yardımcı olarak uyku kalitesini arttırdığını ortaya koymuştur.
  • Marulda bulunan antioksidan etkili bileşikler vücudu serbest radikallerin etkilerine karşı korur ve kanser gibi kronik hastalıkların riskini azaltır. Yapılan çalışmalarda marul ekstraktlarının göğüs ve kan kanserinde kanserli hücrelerin yayılmasını engellediği belirlenmiştir.
  • K vitamini bakımından çok zengin bir sebze olan marulun 100 gram tüketimi günlük ihtiyacımız olan K vitaminin tamamını karşılar. K vitamini bakımından zengin gıdaların düzenli olarak alımı kemik sağlığına faydalıdır.

Marulun Zararları ve Marulun Yan Etkisi

  • Gıda miktarında kullanıldığında genellikle güvenilir bir şekilde tüketilebilen marul bazı insanlarda alerjik reaksiyonlara yol açabilir.
  • Marul yetiştiriciliğinde yaygın olarak pestisit kullanıldığı için tüketimden önce düzgün bir şekilde yıkanması pestisitlerden kaynaklanabilecek sağlık sorunlarından kaçınmak için gereklidir.
  • Kan sulandırıcı ilaç kullananların marul gibi K vitamini bakımından zengin gıdaları aşırı miktarda tüketmesi uygun değildir.

Taze Marulun Besin Değeri

100 gram marulun içindekiler:

Besin Öğesi Miktar
Enerji 13 kcal
Karbonhidrat 2,23 gr
Yağ 0,22 gr
Protein 1,35 gr
Diyet Lifi 2,80 gr
Vitamin K, A
Mineral Az miktarda

Marul Nasıl Kullanılır

Marulun kullanımı: Marul evlerde ve hazır yemek sektöründe salata, sandviç ve dürüm hazırlanmasında kullanılmaktadır. Ülkemizde yaygın olmamakla birlikte marul sebze suyu ya da çorba yapımında da değerlendirilir.

Marul Nasıl Pişirilir

Marul Yemekleri

Marul Resimleri

Marul-fide.jpg Marul2.jpg Marul-çeşit.jpg

İlgili Maddeler

Halisinden.com'da Marul

Sağlıklı ve katkısız gıdaları sofranıza getiren halisinden.com'da en lezzetli ve sağlıklı Marul ürünleri için lütfen tıklayın:

Halisinden.com'da Marul ürünleri

Kaynakça

  1. https://www.worldatlas.com/articles/world-leaders-in-lettuce-production.html
  2. A. Balkaya ve ark. Türki̇ye’de Kışlık Sebze Türleri̇ni̇n Tarımsal Üreti̇mdeki̇ Yeri̇ ve Önemi̇, https://www.turktob.org.tr/dergi/makaleler/dergi20/8-12.pdf