Fasulye

Halisinden Gıda Ansiklopedisi sitesinden
(Fasulya sayfasından yönlendirildi)
Gezinti kısmına atla Arama kısmına atla
Fasulye.jpg

Fasulye (Phaseolus vulgaris) baklagiller familyasından anavatanı Amerika olan tek yıllık otsu bir bitki ve bu bitkinin gıda olarak kullanılan meyvesi ya da tohumlarıdır. Fasulye bitkisinin sırık ve yer fasulyesi olmak üzere iki farklı tipi bulunmaktadır. Olgunlaşmış baklaların içinde olgunlaşmamış tohumların olduğu fasulye bütün halde taze olarak kullanılırken, olgunlaşmış tohumlar ise ya doğrudan ya da kurutulduktan sonra değerlendirilir. İçerdiği kompleks karbohidratlar, diyet lifi ve antioksidanlarla kalp hastalıkları riskini azaltıcı etkileri olan fasulye, aynı zamanda kan şekerinin düzenlenmesine yardımcı olmaktadır. Fasulye tohumlarının kurutulması ile elde edilen kuru fasulye mükemmel bir protein kaynağıdır.

Fasulye Hakkında Bilgiler

Fasulye İsminin Anlamı ve Kaynağı: Fasulye; Yunanca malum sebze, Phaseolus vulgaris anlamında kullanılan kelimenin çoğul hali olan 'fasulia’ kelimesinden değişerek dilimize geçmiştir.

Fasulyenin Diğer İsimleri: Fasulya, lobya, lobiya, fasila,

Fasulyenin Latince (bilimsel) İsmi: Phaseolus vulgaris

Fasulyenin İngilizcesi: taze fasulye: green bean; kuru fasulye:dry bean

Fasulyenin Dünyada Yetiştiği Yerler: Taze fasulye en fazla Çin’de üretilmektedir. Ayrıca Endonezya, Türkiye ve Hindistan taze fasulyenin diğer önemli üretici ülkelerdir. Kuru fasulye ise en fazla Myanmar, Hindistan ve Brezilya'da üretilmektedir.

Fasulyenin Türkiye'de Yetiştiği Yerler: Ülkemizin hemen hemen her bölgesinde fasulye üretimi yapılmaktadır. Taze fasulye en fazla Samsun, Tokat, Bursa, Antalya ve İzmir, kuru fasulye ise Konya, Karaman, Nevşehir, Niğde ve Kahramanmaraş'da üretilmektedir. [1]

Fasulyenin Çeşitleri: Taze ve kuru fasulyenin ziraatı yapılan çok sayıda çeşidi bulunmaktadır. Ülkemizde üretilen taze fasulye çeşitleri arasında en yaygın olanları Ayşekadın, Boncuk Ayşe, Çalı, Şeker ve Alman Ayşe’dir. Farklı büyüklük, renk ve şekilde tohumlara sahip olan ve kuru fasulye olarak değerlendirilen çok sayıda çeşit bulunmaktadır. En bilinen kuru fasulye çeşitleri olarak Tombul, Çalı, Horoz, Selanik, Dermason, Şeker, Battal, Bomba, Sıra ve Barbunya sıralanabilir.

Fasulyenin Mevsimi: Sera yetiştiriciliği sayesinde yılın çoğu zamanında taze fasulye market raflarında ya da pazarlarda bulunabilmektedir. Açıkta yetiştirilen taze fasulyenin ve kurutulmadan kullanılan fasulye tohumlarının mevsimi ise genellikle Mayıs ile Ekim ayları arasındadır. Olgunlaşmış fasulye tanelerinin kurutulması ile elde edilen kuru fasulye her zaman bulunabilmektedir.

Fasulye Helal midir: Fasulyenin tüketilmesinde dini açıdan bir sakınca yoktur

Fasulye Hakkında Ayet ve Hadisler:

Fasulyenin Faydaları

  • Taze fasulye
    • Diyet lifi ve antioksidan bakımından iyi bir kaynak olup düşük yağ ve kalori içerir.
    • Taze fasulye gibi sebzelerin düzenli tüketimi özellikle bağırsak kanseri riskini azaltıcı etki gösterir.
    • Antioksidan özelliklere sahip flavonoidler bakımından zengin bir kaynak olmasıyla taze fasulye kalp sağlığını destekler, kalp krizi ve felç risklerini azaltır.
  • Kuru fasulye
    • Protein bakımından zengin bir kaynak olması yanında kayda değer miktarda folik asit, potasyum, magnezyum, demir ve çinko içermesi ile özellikle vejeteryan beslenmesi açısından kıymetli bir gıda maddesidir.
    • Taze ya da kuru fasulye yüksek demir içeriği ile anemiye karşı vücudu korur.
    • Kuru fasulye kanser riskine karşı koruyucu etkisi olan polifenolik antioksidanlar bakımından zengindir.
    • Yapılan çalışmalar kuru fasulye tüketiminin kalp hastalığı riskini azalttığını ortaya koymuştur.
    • Kuru fasulyenin 100 gramında yaklaşık 10 gram diyet lifi bulunmaktadır. Kuru fasulyedeki diyet liflerinin önemli kısmı kan kolesterol seviyesinin düzenlenmesine yardım eden çözünür liflerdir. Diyet lifleri ayrıca doygunluk sağlayarak kilo vermeyi kolaylaştırır.

Fasulyenin Zararları ve Fasulyenin Yan Etkisi

  • Taze fasulye
    • Bileşiminde bulunan fitik asit minerallere bağlanarak vücut tarafından absorbe edilmelerini zorlaştırır. Mineral eksikliği ile ilgili sağlık problemi olanların taze fasulye tüketimini sınırlandırması tavsiye edilir.
    • Taze fasulyedeki oksalik asit taş oluşumuna yol açabilir. Boşaltım sisteminde taş problemi olanların fasulyeden kaçınmaları ya da taş oluşum riskini azaltmak için fasulye yendiğinde yeterli miktarda su içmeleri tavsiye olunur.
    • Çiğ taze fasulye lektin isimli bir protein içermektedir. Lektin karbohidratlar ile bağ oluşturarak sindirim problemlerine yol açar. Pişirme ile fasulyedeki lektin miktarı azalır.
  • Kuru Fasulye
    • Kuru fasulye tüketiminin en belirgin yan etkisi gaz oluşumudur. Kuru fasulyede gaz oluşumuna yol açan bileşenler sindirilemeyen nitelikteki oligosakkaritlerdir. Kuru fasulyeler pişirilmeden önce belirli süre suda bekletilerek gaz oluşumuna yol açan oligosakkaritlerin bir kısmı uzaklaştırılır.
    • Baklagillere karşı alerjisi olanların kuru fasulye tüketimi konusunda dikkatli olması gerekir. Fasulye bazı hassas bünyeye sahip insanlarda alerjik reaksiyonlara neden olabilir.

Taze Fasulyenin Besin Değeri

100 gram taze fasulyenin içindekiler:

Besin Öğesi Miktar
Enerji 31 kcal
Karbonhidrat 6,97 gr
Yağ 0,22 gr
Protein 1,80 gr
Diyet Lifi 2,70 gr
Vitamin C
Mineral Manganez

Kuru Fasulyenin Besin Değeri

100 gram kuru fasulyenin içindekiler:

Besin Öğesi Miktar
Enerji 249 kcal
Karbonhidrat 63,90 gr
Yağ 0,93 gr
Protein 3,30 gr
Diyet Lifi 9,80 gr
Vitamin K, B6, B5
Mineral Manganez, Magnezyum, Kalsiyum, Potasyum

Fasulye Nasıl Kullanılır

Fasulyenin kullanımı: Taze Fasulye evlerde çeşitli yemeklerde ve turşu yapımında kullanılmaktadır. Gıda endüstrisinde konserve üretiminde en fazla kullanılan sebzelerin başında taze fasulye gelmektedir. Kuru fasulye evlerde ve katering sektöründe farklı yemek ve salataların elde edilmesinde kullanılır. Ayrıca öğütülmüş kuru fasulyeden glutensiz soslar hazırlanmaktadır.

Fasulye Nasıl Pişirilir

Fasulye Yemekleri

Fasulye Resimleri

Kurufasulye.jpg

Fasulye-bitkisi.jpg

İlgili Maddeler

Halisinden.com'da Fasulye

Sağlıklı ve katkısız gıdaları sofranıza getiren halisinden.com'da en lezzetli ve sağlıklı Fasulye ürünleri için lütfen tıklayın:

Halisinden.com'da Fasulye ürünleri

Kaynakça

  1. H. Parlak, M. Gül, 2016. Dünyada ve Türkiye’de Fasulye Üretimi ve Dış Ticaretinin Gelişimi. Bahçe, 45: 423-434. 2016.