Kükürt Dioksit (E220)

Halisinden Gıda Ansiklopedisi sitesinden
(E220 sayfasından yönlendirildi)
Gezinti kısmına atla Arama kısmına atla
Küçük resim oluşturmada hata: Küçük resim hedefe kaydedilemiyor

Kükürt Dioksit ya da Avrupa Birliğinin verdiği adıyla E220, kükürt ya da kükürt içeren bileşiklerin yakılması ile elde edilen ve gıda sanayinde koruyucu olarak kullanılan renksiz, keskin kokulu bir gazdır. Atmosferde az miktarda bulunan kükürt dioksit gazı volkan faaliyeti ya da orman yangını gibi olaylar sonrasında veya petrol rafinerilerinde ve elektrik santrallarında kömürün yakılması sonucunda oluşur. Gıda sanayinde katkı maddesi olarak faydalanılması yanında farklı sektörlerde çeşitli amaçlarla kullanılmaktadır. Soğan ve sarımsak gibi sebzelerde doğal olarak bulunan kükürt dioksit özellikle meyvelerin kurutulmasında ürünün renk özelliklerinin korunması ve bozulmayı önlemek için kullanılır. Gıdalarda ürün çeşidi bazında belirli limitlerde kullanılan kükürt dioksitin fazla miktarda kullanımı ürünün tadını olumsuz etkiler. İzin verildiği miktarlarda kullanıldığında kükürt dioksit ile muamele edilmiş gıdalar sağlıklı insanlarda olumsuz etkilere yol açmazken, bazı astım hastalarında astım ataklarının başlamasına yol açabilir. İnsan sağlığına olumsuz etki yapmadan kükürt dioksitin günlük alım miktarı 0,7 mg/kg vücut ağırlığı olarak belirlenmiştir.

Kükürt Dioksit Hakkında Bilgiler

Kükürt Dioksitin Diğer İsimleri: Sülfür dioksit

Kükürt Dioksitin Avrupa Birliği Kodu: E220

Kükürt Dioksitin Kimyasal Formülü: SO2

Kükürt Dioksitin İngilizcesi: Sulfur dioxide

Canlılarda Kükürt Dioksit

Bileşiminde kükürt bulunan soğan, sarımsak ve lahana gibi gıdalarda kükürt dioksit doğal olarak bulunur.[1] Hayvan denemelerinde ağızdan verilen kükürt dioksitin bağırsaklarda emildiği ve çoğunluğunun idrar ile vücuttan atıldığı belirlenmiştir.[2]

Kükürt Dioksitin Kullanım Amacı

  • Gıda sanayinde kükürt dioksit çeşitli gıdalarda koruyucu katkı maddesi olarak kullanılır.
    • Kükürt dioksit meyve-sebzelerde esmerleşmeye yol açan enzim faaliyetini ve mikrobiyal gelişimi engeller. Bu nedenle kayısı başta olmak üzere çeşitli meyvelerin kurutulmasında üründe renk kararması ile mikrobiyal bozulmanın önlenmesinde kükürt dioksitten faydalanılır. Ayrıca reçel ya da marmelata işlenecek meyveler taze olarak bozulmadan muhafaza etmek için kükürt dioksit ile muamele edilir.[3]
    • İşlenmiş et ürünlerinde bakteriyel bozulmayı engellemek için kükürt dioksit kullanılır.
    • Kükürt dioksit koruyucu olarak asitli meyve suları, salamura, sirke ve turşuya eklenir.
  • Ağartıcı etkiye sahip kükürt dioksit kağıt ve tekstil sanayinde kullanılan ağartıcı miktarını azaltmak için faydalanılır.[4]
  • Çevre mühendisliğinde kükürt dioksit atık suların arıtılmasında kullanılan bir bileşiktir.
  • Kükürt dioksit kimya endüstrisinde sülfürik asit başta olmak üzere çeşitli kimyasal bileşiklerin üretilmesinde kullanılır.
  • İlaç sanayinde bazı aerosol ve bulantı ilaçlarının üretiminde kükürt dioksitten faydalanılır.

Kükürt Dioksit Helal midir

Kükürt dioksitin tüketilmesinde dini açıdan bir sakınca yoktur.

Kükürt Dioksitin Sağlığa Etkileri

  • Sülfitli bileşiklere karşı hassasiyeti olanların ve astım hastalarının kükürt dioksit içeren gıdalardan kaçınması gerekir. Bu kişilerin kükürt dioksit içeren gıdaları tüketmesi durumunda hapşırma ve nefes almada zorluk ortaya çıkar. Ayrıca bazı hassas bünyeli insanlarda kükürt dioksit içeren gıdaların tüketimi mide ağrısı, ishal ve ciltte kızarıklık gibi yan etkilere neden olabilir.[5]
  • Kükürt dioksit buharının solunması solunum problemlerine ve cilt ya da göz ile teması şiddetli tahrişlere yol açabilir.

Kükürt Dioksit Nasıl Üretilir

Kükürt Dioksitin üretimi: Kükürt dioksit ticari olarak elementel kükürt, pirit, atık sülfürik asit ve sülfatlar ile kükürt içeren fosil yakıtların yanması sonucu ortaya çıkan baca gazlarından elde edilir. En yaygın üretim elementel kükürtün oksijenle yakılması ile gerçekleştirilir.

İlgili Maddeler

Kaynakça

  1. Hee-Yun Kim et al. Studies on the Contents of Naturally Occurring of Sulfite in Foods. Korean Journal of Food Science and Technology. 32.
  2. http://www.inchem.org/documents/jecfa/jecmono/v05je19.htm
  3. F. Keleş, Kükürt Dioksit ve Gıdalarda Kullanılması, Gıda, 14(3):159-164, 1989
  4. https://www.ams.usda.gov/sites/default/files/media/Sulfur%20dioxide%20smoke%20bombs%20report%202011.pdf
  5. https://www.livestrong.com/article/317156-the-health-risks-of-sulfur-dioxide-in-dried-fruits/