Betanin (E162)

Halisinden Gıda Ansiklopedisi sitesinden
(E162 sayfasından yönlendirildi)
Gezinti kısmına atla Arama kısmına atla
Betanin.png

Betanin ya da Avrupa Birliğinin verdiği adıyla E162 kırmızı pancardan elde edilen ve gıda sanayinde kırmızı gıda boyası olarak kullanılan doğal bir renklendiricidir. Ticari olarak kırmızı ya da koyu kırmızı renkli konsantre sıvı, macun ya da katı toz formda bulunan betaninin rengi ortam pH’sına bağlı olarak değişir. pH 4,0 ile 5,0 aralığında parlak kırmızımsı mor olan betanin artan pH ile birlikte mavi-menekşe rengini alır. Ortam pH’sı 7,0’ye ulaştığında kararlılığını yitirerek bozunan betanin sarımsı kahverengine dönüşür. Betanin ısı, ışık ya da oksijene hassas bir katkı maddesi olduğundan genellikle az işlem görmüş ya da dondurulmuş ambalajlı ürünlerin renklendirilmesinde kullanılır. Yapılan çalışmalar betaninin antioksidan özelliğe sahip olduğunu ve hücreleri serbest radikallerin zararına karşı koruduğunu ortaya çıkarmıştır. Türk Gıda Kodeksi Gıda Katkı Maddeleri Yönetmeliği gıda formülasyonlarında betanin kullanımı ile ilgili maksimum miktar sınırlaması yapmamıştır.

Betanin Hakkında Bilgiler

Betaninin Diğer İsimleri: Pancarkökü kırmızısı

Betaninin Avrupa Birliği Kodu: E162

Betaninin Kimyasal Formülü: C24H26N2O13

Betaninin İngilizcesi: Betanin, beetroot red

Canlılarda Betanin

Betanin kırmızı pancar, kaktüs meyvesi ve pazı gibi gıdalarda doğal olarak bulunan renklendirici bir maddedir. Katkı maddesi olarak ilave edildiği gıdalarla beraber vücuda alındığında betaninin sindirim sisteminde emilerek bir kısmı parçalanır bir kısmı ise parçalanmadan idrar ile atılır.[1]

Betaninin Kullanım Amacı

Betanin çeşitli gıdalara kırmızı renk vermek için kullanılan bir katkı maddesidir. Türk Gıda Kodeksi betaninin renklendirici olarak et ürünleri, kahvaltılık tahıllar, reçel, jöle, marmelat, teneke ya da cam ambalajlı meyve - sebze ürünleri, kurutulmuş meyve -sebzeler, kahvaltılık tahıllar, işlenmiş balık ve su ürünleri gibi gıdaların formülasyonlarında kullanımına izin vermektedir.[2]

Betanin Helal midir

Kırmızı pancar suyunun konsantre edilmesiyle ya da kurutulması ile elde edilen betanin dini açıdan sakıncalı olmayan bir katkı maddesidir. Ancak sınırlı olmakla birlikte renk maddesinin özütlenmesini kolaylaştırmak için alkolun kullanıldığı üretim prosesleri de bulunmaktadır. Alkol ile muamele edilerek elde edilen betanin tüketimi şüpheli olarak değerlendirilir.

Betaninin Sağlığa Etkileri

  • Gıda katkı maddesi olarak kullanıldığı miktarlar bakımından betaninin olumsuz bir sağlık etkisi yoktur.
  • Betanin antioksidan etkiye sahip bir bileşik olduğundan hücreleri serbest radikallerin zararlı etkilerinden korur ve enflamasyonu azaltır. [3]

Betanin Nasıl Üretilir

Betaninin üretimi: Betanin ticari olarak genellikle kırmızı pancardan (Beta vulgaris var. rubra) elde edilmektedir. Pancarlar parçalanıp ezildikten sonra konsantrasyon işlemine tabi tutulur. Konsantre betanin membran filtrasyon yöntemleri kullanılarak safsızlıklarından arındırılır. Bu aşamada elde edilen koyu sıvı haldeki betain gıdaların renklendirilmesinde doğrudan kullanılabileceği gibi endüstriyel kurutma işlemi uygulanarak toz haline de getirilebilir. Kurutma aşamasında asitliğin kontrolünü sağlamak için sitrik asitten ve taşıyıcı molekül olarak maltodekstrinden faydalanılır. [1]

İlgili Maddeler

Kaynakça

  1. 1,0 1,1 Anonymous, Scientific Opinion on the re-evaluation of beetroot red (E 162) as a food additive, EFSA Journal, 13(12):4318, 2015.
  2. http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2013/06/20130630-4.htm
  3. T. Esatbeyoglu, Betanin--a food colorant with biological activity, Molecular Nutrition & Food Research, 59(1):36-47, 2015.