Polidekstroz (E1200)
[[Kategori:Dolgu Maddesi]
Polidekstroz ya da Avrupa Birliğinin verdiği adıyla E1200 çok sayıda glukoz molekülünün çapraz bağlanmasıyla oluşmuş sentetik bir polimerdir. Dr. Hans Renhard tarafından 1965 yılında keşfedilen polidekstrozun gıda katkı maddesi olarak kullanımına ABD Gıda ve İlaç Dairesi tarafından 1981 yılında onay verilmiştir. Tatsız, kokusuz, beyaz-krem renkli, granüler toz formda olan polidekstroz suda mükemmel olarak çözünür. Özellikle düşük kalorili gıda maddelerinin üretilmesinde şeker, nişasta ya da yağı ikame edici olarak kullanılan polidekstroz tüketildiğinde 1 kcal enerji sağlamaktadır. Başta düşük kalorili ürünler olmak üzere çeşitli gıdaların üretiminde dolgu maddesi olarak kullanılan polidekstroz; ayrıca kıvam verici, nem tutucu ve ağız hissi özelliklerini geliştirici özellikleri ile formülasyona dahil edilmektedir. Çözünür diyet lifi özelliğine sahip olan polidekstroz doygunluk sağlar, kan şeker seviyesinin düzenlenmesine ve kilo korunumuna yardımcı olur.
İçindekiler
Polidekstroz Hakkında Bilgiler
Polidekstrozun Diğer İsimleri:
Polidekstrozun Avrupa Birliği Kodu: E1200
Polidekstrozun Kimyasal Formülü: (C6H10O5)n
Polidekstrozun İngilizcesi: Polydextrose
Canlılarda Polidekstroz
Polidekstroz insan vücudunda asit ve enzim hidrolizine dirençli olduğundan midede sindirilemez ve kalın bağırsaklarda kısmi olarak fermente olur. Polidekstrozun kalın bağırsakta bulunan mikroflara tarafından fermente edilmesi ile kısa zincirli yağ asitleri meydana gelir. Tüketilen gıdaların bileşiminde bulunan ya da gıda takviyesi olarak doğrudan alınan polidekstrozun yarısından fazlası vücutta metabolize edilmeden dışkı ile atılmaktadır.[1]
Polidekstrozun Kullanım Amacı
Polidekstroz gıda sanayinde özellikle düşük kalorili gıdaların üretiminde en yaygın kullanılan katkı maddelerinden biridir.
- Ekmek, pizza hamuru, kraker, lavaş gibi fırıncılık ürünlerinin düşük kalorili olarak elde edilmesinde polidekstroz şeker ve nişastayı ikame ederken istenilen ağız hissi ve tekstür özelliklerini sağlamak için formülasyona dahil edilmektedir. Polidekstroz ayrıca nem tutucu özelliği ile bu ürünlerde raf ömrünün uzatılmasına katkı sağlar.
- Gazlı ya da gazsız içeceklere şekeri ikame etmek ya da diyet lifi miktarını arttırmak için ilave edilen polidekstroz istenilen ürün yapısını sağlamak üzere dolgu maddesi vazifesi görür. Ayrıca düşük yağlı sütlü içeceklerde polidekstroz ürünün daha fazla yağlı gibi hissedilmesini sağlayarak ağız hissini iyileştirir.
- Düşük kalorili çikolata formülasyonuna dahil edilen polidekstroz ürünün kremsi yapısının korunmasına yardımcı olurken sağladığı hafif karamel tadıyla lezzete katkıda bulunur.
- Diyet lifi bakımından zenginleştirilmiş makarna ve erişte üretiminde polidekstrozdan faydalanılır. Polidekstroz işleme sırasında hamurun mekanik özelliklerini iyileştirerek ürünün istenilen şekli almasını ve korumasını sağlar.[2]
- Polidekstroz çeşitli gıdaların üretiminde kullanılan ve yoğun tatlılık veren sentetik ya da doğal tatlandırıcılarla beraber kullanılarak ikame edildiği şekerin sağladığı ağız hissi, dolgunluk ve tekstürel özelliklere katkıda bulunur.
Polidekstroz Helal midir
Doğal hammadde kullanılarak sentetik yolla elde edilen polidekstrozun kullanılmasında dini açıdan bir sakınca yoktur.
Polidekstrozun Sağlığa Etkileri
- Olumlu etkiler
- Polidekstroz diyet lifi özelliği ile sindirim sistemi sağlığına faydalıdır, kabızlık gibi problemleri önler ve kalın bağırsak kanseri riskini azaltır.
- Doygunluk sağlayarak kalori alımını sınırlayıcı etki gösteren polidekstroz kilo kontrolüne yardımcı olur.
- Düşük glisemik indekse sahip olan polidekstroz kan şeker seviyesinin düzenlenmesine yardımcı olur.
- Olumsuz etkiler
- Kullanıldığı miktarlar göz önüne alındığında polidekstroz içeren gıdaların tüketimi genellikle güvenilirdir. Bununla birlikte gıda takviyesi olarak kullanımında günde 50 gramın üzerinde alınması durumunda gaz, şişkinlik, mide krampları ve ishale yol açabilir.
- Polidekstroz içeren gıda takviyesi kullanmaya başlayanların başlangıçta düşük miktarlar tüketmesi ve zamanla miktarı arttırması tavsiye edilir. İlk defa polidekstroz kullananlarda günde 15 gramdan fazla alınması laksatif etki yapabilir.
Polidekstroz Nasıl Üretilir
Polidekstrozun üretimi: Ticari polidekstroz üretiminde hammadde olarak mısır nişastasından elde edilen glukoz kullanılmaktadır. Glukoz sorbitol ve sitrik asit varlığında yüksek sıcaklıkta polimerize edilerek polidekstroz elde edilir. Karışımda 89 birim glukoza karşılık plastikleştirici olarak 10 birim sorbitol ve katalizör olarak 1 birim sitrik asit bulunur. Glukoz moleküllerinin çapraz bağlanması ile elde edilen polidekstroz bir seri arındırma işlemine tabi tutulduktan ticari olarak satışa hazır hale getirilir. Son üründe çok az miktarda sorbitol ve sitrik asit bulunabilir.
