Bal Kabağı

Halisinden Gıda Ansiklopedisi sitesinden
Gezinti kısmına atla Arama kısmına atla
Bal-kabagi1.jpg

Bal kabağı (Cucurbita moschata) ve Kestane Kabağı (Cucurbita maxima ) kabakgiller familyasından anavatanı Amerika kıtası olan bitki türleri ve bu bitkilerin genellikle tatlı yapımında kullanılan meyveleridir. Hem kestane kabağı hem de bal kabağı tatlı yapımında kullanıldığından toplumda iki tür de bal kabağı olarak adlandırılır. Kışlık kabak olarak da bilinen bu kabakların kabukları kalın ve meyve eti turuncudur. Bal kabakları uzun silindirik, basık yuvarlak ya da armut şekilli olup; beyaz, sarı, turuncumsu sarı, turuncu ve gri kabuk rengine sahiptir. Kabukları düz, oluklu ya da dilimli olabilen bal kabaklarının meyve sapı kalın ve odunsudur. Karotenlerce zengin bir sebze olan bal kabağı göz sağlığına çok faydalıdır. Bal kabağı gibi karotenlerce zengin gıdaların tüketilmesi gözde yaşlanma ile ortaya çıkan katarakt ve maküler dejenerasyon hastalıklarının ilerlemesini yavaşlatır.

Bal Kabağı Hakkında Bilgiler

Bal kabağı İsminin Anlamı ve Kaynağı: Eski tarihlerde kabaklar kurutularak su kabı olarak kullanıldığından sebzenin ismi kap kelimesinden gelmektedir. Kabak Eski Türkçe’de "çanak, su veya tahıl kabı" anlamında kullanılan "kap" kelimesine "ak" son eki ilave edilerek türetilmiştir. Kışlık kabaklar genellikle tatlı yapımında kullanıldığı için "bal kabağı"; kestane lezzet ve kokusunu andırdığı için "kestane kabağı" olarak adlandırılmıştır.

Bal Kabağının Diğer İsimleri: Kışlık kabak, kestane kabağı, helvacı kabağı

Bal Kabağının Latince (bilimsel) İsmi: Bal kabağı - Cucurbita moschata; Kestane Kabağı - Cucurbita maxima

Bal Kabağının İngilizcesi: Pumpkin, winter squash

Bal kabağının Dünyada Yetiştiği Yerler: Ilık ve sıcak iklimlerin bitkisi olan bal kabağı dünyada en fazla Çin, Hindistan, Rusya ve ABD’de üretilmektedir. [1]

Bal Kabağının Türkiye'de Yetiştiği Yerler: Ülkemizde ılık ve sıcak iklime sahip pek çok ilde yetiştirilen bal kabağı en fazla Marmara ve Karadeniz bölgesinde üretilmektedir. Sakarya, Düzce, Afyon ve Samsun ülkemizde en fazla bal kabağı üretilen illerdir.

Bal Kabağının Türleri: Ülkemizde üretilen kışlık kabaklar genel olarak bal kabağı ve kestane kabağı (helvacı kabağı) türlerindedir. İri ve küreye yakın şekle sahip kestane kabağının kabuğu dilimli veya düz olup soyulması zor olan kabuk dışı serttir. Meyveleri genellikle kalın ve silindirik olan bal kabağında ise turuncu renkli kabuğun üzeri düzdür. [2]

Bal Kabağının Mevsimi: Ülkemizde bal kabağı hasadı genellikle ekim ve kasım aylarında yapılır ve depolanmaya dayanıklı bal kabakları bütün kış pazar ve marketlerde satışa sunulur.

Bal Kabağı Helal midir: Bal kabağının tüketilmesinde dini açıdan bir sakınca yoktur

Bal Kabağı Hakkında Ayet ve Hadisler: Peygamber Efendimizin (SAV) kabak sebzesini sevdiği ve Vâsilet bin Eska’dan nakledildiğine göre Kabak aşı yiyin. Kabak aklı artırır ve beyine kuvvet verir buyurduğu rivayet edilmektedir. Ancak hadiste bahsedilenin sakız ya da yaz kabağı da denilen ve yemek yapmakta kullanılan kabak olduğu tahmin edilmektedir.

Bal Kabağının Faydaları

  • Bal kabağı beta karotence en zengin gıdaların başında gelmektedir. Karotenler göz sağlığını koruyarak maküle dejenerasyon ve kataraktın ilerleme hızını yavaşlatmaktadır. Ayrıca bal kabağı gibi beta karotence zengin gıdaların tüketimi kronik hastalıkların riskini azaltır ve yaşlılığın etkilerini geciktirir.
  • Bal kabağında bulunan antioksidan etkili bileşikler bağışıklık sistemini güçlendirerek vücudun hastalıklara karşı direncini arttırır.
  • Bal kabağında bulunan beta karoten ve diğer karotenoidler karaciğer sağlığına fayda sağlar ve karaciğer fonksiyonlarını iyileştirir.
  • İçerdiği A vitamini ve karotenler sayesinde bal kabağı cildin nem kazanmasına ve yenilenmesine destek olur.

Bal Kabağınn Zararları ve Bal Kabağının Yan Etkisi

  • Bal kabağı tüketiminin bilinen bir zararı ya da yan etkisi bulunmamaktadır. Bununla birlikte tüm yiyecekler için geçerli olduğu üzere bal kabağı da aşırı miktarda tüketilmemelidir. Özellikle tatlı olarak hazırlanan bal kabağının ceviz ve fındık gibi yüksek yağ içerikli çerezlerle birlikte tüketilmesi fazla miktarda kalori alımına neden olur.

Bal Kabağının Besin Değeri

100 gram Bal kabağının (çiğ) içindekiler:

Besin Öğesi Miktar
Enerji 26 kcal
Karbonhidrat 6,50 gr
Yağ 0,10 gr
Protein 1,00 gr
Diyet Lifi 0,50 gr
Vitamin A
Mineral Potasyum

Bal Kabağı Nasıl Kullanılır

Bal Kabağının kullanımı: Bal kabağı ülkemizde en fazla tatlı yapımında kullanılır. Unlu mamüller sektöründe çeşitli pasta ve kurabiyelerin üretiminde bal kabağından faydalanılır. Ayrıca bal kabağı yöresel çorba ve yemek çeşitlerinin hazırlanmasında sebze olarak kullanılmaktadır. Bal kabağı bitkisinin taze çiçeklerinden dolma yemeği yapılmaktadır.

Bal Kabağı Nasıl Pişirilir

Bal Kabağı Yemekleri

Bal Kabağı Resimleri

Bal-kabagi2.jpg

Bal-kabagi3.jpg

İlgili Maddeler

Halisinden.com'da Bal Kabağı

Sağlıklı ve katkısız gıdaları sofranıza getiren halisinden.com'da en lezzetli ve sağlıklı Bal Kabağı ürünleri için lütfen tıklayın:

Halisinden.com'da Bal Kabağı ürünleri

Kaynakça

  1. A. Balkaya ve Ark. Karadeniz Bölgesinden Toplanan Bal Kabağı (Cucurbita moschata Duch.) Populasyonlarındaki Meyve Özelliklerinin Karakterizasyonu ve Varyasyonun Değerlendirilmesi, Tarım Bilimleri Dergisi, 16: 17-25, 2010.
  2. G. N. Dalkıran, Kabak Çeki̇rdeği̇nden Enzi̇mati̇k Sulu Ekstraksi̇yon Iile Yağ Eldesi̇ ve Yüzey Akti̇f Madde Kullanımının Yağ Veri̇mi̇ne Etki̇si̇, Yüksek Lisans Tezi, İTÜ, 2014