Ayva

Halisinden Gıda Ansiklopedisi sitesinden
Gezinti kısmına atla Arama kısmına atla
Ayva1.jpg

Ayva (Cydonia oblonga) gülgiller familyasından anavatanı Türkiye, İran ve Yunanistan olan bir ağaç türüdür. Ağacın parlak sarı renkli meyvesi yumuşak çekirdekli bir tür olup güçlü bir aroması vardır. Ayva karakteristik kekremsi ve ekşimsi bir aromaya sahiptir ve sofralık meyve olarak tüketilmesi yanında özellikle marmelat ve reçel üretiminde kullanılmaktadır. Ayva tüketildiğinde uzun süre tokluk hissi verdiğinden kilo kontrolüne yardımcı olmaktadır.

Ayva Hakkında Bilgiler

Ayva İsminin Anlamı ve Kaynağı: Ayva kelimesinin menşei hakkında iki görüş bulunmaktadır. İlki kelimenin Türkçe olduğu ve ilk zamanlarda “avya” olarak kullanıldığı zamanla geçişme ile “ayva” şekline dönüştüğünü ortaya koymaktadır. Diğer görüş ise Farsça “abiya” kelimesinden Türkçeye “ayva” olarak geçtiği yönündedir.

Ayvanın Diğer İsimleri: Yerel kullanımda “hayva” olarak kullanılabilmektedir.

Ayvanın Latince (bilimsel) İsmi: Cydonia oblonga

Ayvanın İngilizcesi: Quince

Ayvanın Dünyada Yetiştiği Yerler: Dünyada ılıman iklime sahip tüm yörelerde yetişen ayvanın en fazla yetiştirildiği ülkeler Türkiye, Çin, Özbekistan ve İran’dır.

Ayvanın Türkiye'de Yetiştiği Yerler: Ülkemizde Ayva en fazla Marmara, Ege ve Akdeniz bölgelerinde üretilmektedir. İl bazında Sakarya, Denizli ve Bilecik toplam ayva üretiminin yarısından fazlasını karşılamaktadır.[1]

Ayvanın Çeşitleri: Ülkemizde yetiştirilen ayva çeşitleri arasında öne çıkanlar Bardak, Demir, Ekmek, Limon, Eşme, Şekergevrek, Altın, Tekkeş olarak isimlendirilmektedir. Bunlar arasında Ekmek ve Eşme çeşitleri gevrek sulu meyve eti ve mayhoş lezzeti ile sofralık olarak ve reçel üretiminde tercih edilmektedir.

Ayvanın Mevsimi: Ayvanın hasadı tür ve iklime bağlı olarak eylülün ikinci haftasından itibaren ekim sonuna kadar yapılmaktadır.

Ayva Helal midir: Ayvanın tüketilmesinde dini açıdan bir sakınca yoktur

Ayva Hakkında Ayet ve Hadisler: Kütüb’ü Sitte’de Talha (RA)’ın “Resulullah’ın (ASM) yanına girmiştim. Elinde ayva vardı. Bana: “Ey Talha! Şunu al (ye)! Çünkü bu, kalbe rahatlık verir” buyurduğu bildirilmektedir.

Ayvanın Faydaları

  • Ayvanın yapısında bulunan diyet lifi sindirim sistemi sağlığına katkı sağlar. Diyet lifi bakımından zengin yiyeceklerin tüketimi kolon kanseri riskini azaltır. Ayrıca ayvadaki diyet lifleri tokluk hissi vererek kilo kontrolüne yardımcı olur.
  • Meyvenin içerdiği klorojenik asit, kuersetin ve kamferol gibi bileşikler irratabl bağırsak hastalığında hastalığın mideye verdiği zararı azaltarak tedaviye destek olmaktadır.
  • İçerdiği fenolik bileşikler ve C vitamini bağışıklık sistemini kuvvetlendirir.
  • Ayva içerdiği antioksidan ve vitaminlerle cilt sağlığına olumlu etkilerde bulundurur.

Ayvanın Zararları ve Ayvanın Yan Etkisi

  • Aşırı tüketilmesi ishale yol açabilir. Ayva tüketimi var olan ishal probleminin şiddetlenmesine yol açarak vücudun su kaybetmesine neden olabilir.
  • Yapısında siyanid bulunduğundan ayva çekirdeğinin tüketilmesi önerilmez.

Ayvanın Besin Değeri

100 gram Ayvanın içindekiler:

Besin Öğesi Miktar
Enerji 53 kcal
Karbonhidrat 15,30 gr
Yağ 0,10 gr
Protein 0,40 gr
Diyet Lifi 1,90 gr
Vitamin C, B2
Mineral Demir, Potasyum

Ayva Nasıl Kullanılır

Ayvanın kullanımı: Sofralık meyve olarak çiğ olarak tüketilebilir. Ayva yapısında kıvam verici pektin maddesini içermesi yanında son ürüne verdiği renk ve aroması nedeniyle marmelat ve reçel üretiminde tercih edilen bir hammaddedir.

Ayva Nasıl Pişirilir

Ayva Yemekleri

Ayva Resimleri

Ayva2.jpg

Ayva ağacı.jpg

İlgili Maddeler

Halisinden.com'da Ayva

Sağlıklı ve katkısız gıdaları sofranıza getiren halisinden.com'da en lezzetli ve sağlıklı Ayva ürünleri için lütfen tıklayın:

Halisinden.com'da ayva ürünleri

Kaynakça

  1. B. S. Şirikçi, M. Gül, Türkiye ve Dünyada Ayva Piyasası, Turkish Journal of Agriculture - Food Science and Technology, 5:600-606, 2017.