Kamkat

Halisinden Gıda Ansiklopedisi sitesinden
(Altın Portakal sayfasından yönlendirildi)
Gezinti kısmına atla Arama kısmına atla
Kamkat.jpg

Kamkat (Citrus japonica) sedefotugiller familyasından anavatanı Güney Asya olan bir ağaç türü ve bu ağacın şekil ve renk bakımından portakala benzeyen ancak çok daha küçük meyveleridir. Kısa boylu ve yaprak dökmeyen kamkat ağaçları büyüklüğüne bağlı olarak yüzlerce hatta binlerce meyve verebilir. Yaklaşık 10 gram ağırlığında ve 2 cm çapındaki kamkat meyvesi genellikle turuncu-sarı bir kabuk rengine sahiptir. Kabuğu ile birlikte yenilen kamkat bergamotu andıran ve kalıcılığı yüksek hoş bir kokuya sahiptir. C vitamini ve diyet lifi bakımından zengin bir meyve olan Kamkat bağışıklık sistemini güçlendirir, vücudu serbest radikallerin zararından korur ve sindirimi kolaylaştırır.

Kamkat Hakkında Bilgiler

Kamkat İsminin Anlamı ve Kaynağı: Farklı dillerde genellikle kumquat ya da cumquat olarak isimlendirilen meyve Türkçe’ye kamkat olarak geçmiştir. Kumquat kelimesi Çince kökenli olup altın portakal anlamına gelmektedir.

Kamkatın Diğer İsimleri: Fortunella, altın portakal, kumkat

Kamkatın Latince (bilimsel) İsmi: Citrus japonica

Kamkatın İngilizcesi: Kumquat

Kamkatın Dünyada Yetiştiği Yerler: Kamkat anavatanı Çin haricinde subtropik iklime sahip dünyanın farklı bölgelerinde yaygın olarak yetiştirilmektedir. Literatürde ve Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü istatistiklerinde meyvesinin üretim miktarına dair bilgiler bulunmamakla birlikte kamkat yetiştiriciliği dünyada en fazla Çin, Japonya ve ABD’de yapılmaktadır.[1]

Kamkatın Türkiye'de Yetiştiği Yerler: Ülkemizde yaygın yetiştirilen narenciye meyvelerinden olmayan kamkatın bilinirliği son yıllarda artmaktadır. Sınırlı miktarda olmak üzere Akdeniz, Ege ve Doğu Karadeniz bölgelerinde kamkat üretimi yapılmaktadır.

Kamkat Çeşitleri: Çok sayıda farklı varyetesi bulunan kamkatın dünyada en fazla yetiştiriciliği yapılan çeşitleri Marumi, Meiwa ve Nagami isimleri ile bilinmektedir. Süs bitkisi olarak da yaygın kullanılan Marumi çeşidinin aromatik meyveleri hafif basık ve yuvarlak şekilli olup altın sarısı rengindedir. Kalın kabuklu, yuvarlak ve tatlı Meiwa çekirdeksiz ya da az çekirdekli olması ve tadı ile taze olarak tüketilmek üzere en fazla tercih edilen kamkat çeşididir. Dünyada Çin’den Japonya, ABD, Brezilya, Kolombiya ve Hindistan’a kadar geniş bir coğrafyada yetiştirilen Nagami çeşidinin 4-5 dilimlik oval şekilli meyveleri vardır.[2]

Kamkatın Mevsimi: Dünyada yetiştirilen kumkatlar çeşidine bağlı olarak Kasım ile Nisan ayları arasında olgunlaşarak toplanmaktadır. Ülkemizde sınırlı miktarlarda yetiştirilen kamkat Akdeniz Bölgesi şartlarında genellikle Şubat ve Mart aylarında yeme olgunluğuna ulaşır. Olgun kamkat meyveleri koparılmadan bitki üzerinde çok uzun süre dayanabilir.

Kamkat Helal midir: Kamkatın tüketilmesinde dini açıdan bir sakınca yoktur.

Kamkat Hakkında Ayet ve Hadisler:

Kamkatın Faydaları

  • Kamkat bağışıklık sistemini güçlendirici etkiye sahip C vitamini bakımından zengin bir meyvedir. 100 gram kamkat tüketimi ile günlük C vitamini ihtiyacının yarısından fazlası alınır.
  • Kamkatın kabuk kısmı çeşitli sağlık faydalarına sahip fenolik bileşikler, esansiyel yağlar ve fitosteroller içermektedir. Flavonoidler gibi antioksidan etkili fenolik bileşikler vücudu serbest radikallerin zararlı etkilerinden korur; enflamasyonu ve kronik hastalık riskini azaltır. Ayrıca yapılan araştırmalar kamkatta bulunan fitosterollerin kan kolesterol seviyesinin düzenlenmesine yardımcı olduğunu ortaya koymaktadır.
  • Diyet lifleri sindirim sağlığı için gıdalarla düzenli olarak alınması gereken çok önemli besin bileşenleridir. Kabuğu ile tüketilen kamkat çok iyi bir diyet lifi kaynağı olup sindirimin düzenlenmesine ve tokluk hissi vererek kilo kontrolüne destek olur.[3]

Kamkatın Zararları ve Kamkatın Yan Etkisi

Gıda miktarında tüketilen kamkatın genellikle güvenilir olduğu kabul edilmektedir. Kamkat tüketiminden kaynaklanan belirgin bir olumsuz sağlık etkisi olduğuna dair literatürde herhangi bir bilgi bulunmamaktadır. Diğer taraftan kabuğu ile yendiği için kamkatın tüketim öncesi düzgün bir şekilde yıkandığından emin olunmalıdır.

Kamkat Besin Değeri

100 gram kamkatın içindekiler:

Besin Öğesi Miktar
Enerji 71 kcal
Karbonhidrat 15,90 gr
Yağ 0,86 gr
Protein 1,88 gr
Diyet Lifi 6,50 gr
Vitamin C
Mineral Az miktarda

Kamkat Nasıl Kullanılır

Kamkatın kullanımı: Ülkemizde yeni tanınmaya başlayan meyvelerden olan kamkat en yaygın şekilde taze meyve olarak değerlendirilir. Gıda sanayinde veya evlerde reçel, marmelat ve şekerleme yapımında kullanılan kamkat kurutularak atıştırmalık olarak da tüketime sunulabilmektedir. İlave olarak kamkatın kabuğundan elde edilen hoş kokulu uçucu bileşikler parfümeri, eczacılık ve gıda sanayinde kullanılır.

Kamkat Nasıl Pişirilir

Kamkat Yemekleri

Kamkat Resimleri

Kamkat-ağacı.jpg Kamkat2.jpg Kamkat3.jpg

İlgili Maddeler

Halisinden.com'da Kamkat

Kaynakça

  1. D.Y. Turgut, M. Gölükcü ve H. Tokgöz. Kamkat (Fortunella margarita Swing.) meyvesi ve reçelinin bazı fiziksel ve kimyasal özellikleri. Derim. 32(1): 71 - 80, 2015.
  2. https://arastirma.tarimorman.gov.tr/alata/Belgeler/Diger-belgeler/KamkatYetiştiriciliğiMHocagil.pdf
  3. M. McCulloch, What Are Kumquats Good for and How Do You Eat Them?, Healthline Newsletter, https://www.healthline.com/nutrition/kumquat