Aljinik Asit (E400)

Halisinden Gıda Ansiklopedisi sitesinden
(Aljinik Asit sayfasından yönlendirildi)
Gezinti kısmına atla Arama kısmına atla
Aljinik-asit.png

Aljinik Asit ya da Avrupa Birliğinin verdiği adıyla E400, kahverengi deniz yosunlarından (Phaeophyceae) elde edilen ve gıda katkı maddesi olarak kullanılan doğal bir polisakkarittir. Kahverengi yosunların hücre duvarında bulunan aljinik asit ilk defa 19. yüzyılın sonlarında İskoç bilim insanları tarafından izole edilmiştir. Suda çok az çözünmesine rağmen suyu absorplama kapasitesi yüksek bir polisakkarit olan aljinik asit ticari olarak lifli ya da granüler toz yapıda kullanıma sunulmaktadır. Kokusuz ve sarımsı beyaz renkli aljinik asit gıda formülasyonlarına en fazla kıvam arttırıcı ve emülgatör olarak dahil edilmektedir. Gıdalarda kullanıldığı miktarları ile aljinik asitin insan sağlığı üzerine bilinen bir yan etkisi bulunmamaktadır.

Aljinik Asit Hakkında Bilgiler

Aljinik Asitin Diğer İsimleri:

Aljinik Asitin Avrupa Birliği Kodu: E400

Aljinik AsitinKimyasal Formülü: (C6H8O6)n

Aljinik Asitin İngilizcesi: Alginic acid

Canlılarda Aljinik Asit

Aljinik asit kahverengi deniz yosunlarının hücre duvarının temel bileşenlerindendir. Ayrıca aljinik asit ya da aljinatlar Pseudomonas and Azotobacter bakterileri tarafından üretilebilmektedir. Aljinik asitin kalsiyum, sodyum, potasyum ya da amonyum tuzları çözünür diyet lifi özelliği gösterdiğinden insan mide ve ince bağırsaklarında sindirilemez, kalın bağırsakta bulunan mikroorganizmalar yoluyla fermente edilir.

Aljinik Asitin Kullanım Amacı

Aljinik asitin gıda, ilaç ve tekstil sanayinde geniş bir kullanım alanı vardır.

  • Dondurma, mayonez ve puding gibi emülsiyon yapıya sahip gıdalarda aljinik asit kıvam arttırıcı ve emülsiyon stabilitesini arttırıcı olarak kullanılmaktadır. Ayrıca dondurmada aljinik asit buz kristallerinin oluşmasını engelleyerek pürüzsüz yapıda ürün elde edilmesine katkı sağlar.
  • Tavuk ve benzeri ürünlerin kaplanarak kızartılması ile elde edilen ürünlerde kaplama malzemesine aljinik asit ilave edilmektedir. Aljinik asit kullanılarak elde edilen kaplamalar üründe su kaybını azaltmaktadır.
  • Gıdaların ambalajlanmasında kullanılan yenilebilir filmlerin eldesinde aljinik asit ve tuzlarından faydalanılır.
  • Çeşitli gazlı içecek ve meyveli meşrubatlarda aljinik asit süspansiyon oluşturarak koyulaştırıcı olarak işlev görür.
  • Aljinik asit tuzlu suda ısıtıldığında şişer ve bu özelliği ile çeşitli diyet ürünlerin eldesinde kullanılır. Tuzlu diyet krakerlere eklenen aljinik asit midede şişerek tokluk hissi verir ve gıda alımını sınırlar.
  • Tekstil sanayinde aljinik asit kumaş boyalarına kıvam verici olarak ilave edilir.
  • Aljinik asit medikal sanayide açık yara ve yanıkların kapatılmasında kullanılan jel yapıların elde edilmesinde kullanılmaktadır. Ayrıca etken maddenin kontrollü salımını sağlayan ilaçların geliştirilmesinde aljinik asitten faydalanılmaktadır.[1]

Aljinik Asit Helal midir

Aljinik asitin tüketilmesinde dini açıdan bir sakınca yoktur.

Aljinik Asit nın Sağlığa Etkileri

  • Olumlu Etkiler:
    • Aljinik asit suda çözünür diyet lifi özelliği gösteren doğal bir polisakkarit olduğundan kan kolesterol seviyesini azaltıcı etkiye sahiptir.
    • Suyu emerek şişen ve jelsi bir yapı oluşturan aljinik asit kilo kontrolü için geliştirilen gıdaların bileşimine doygunluk sağlamak için ilave edilir.
    • Aljinik asit reflü gibi mide rahatsızlıkların tedavisinde kullanılan ilaçların etken maddesidir. Bu ilaçlar alındığında aljinik asit midede jelsi bir yapı oluşturarak mide asidinin yemek borusuna doğru gidişine engel olur.
  • Olumsuz Etkiler:
    • Aljinik asit gıdalarda bulunduğu miktar bakımından herhangi bir yan tesir oluşturmadan tüketilebilir. Ancak nadir olmakla birlikte bazı insanlarda aljinik asit içeren gıdalar bazı alerji semptomlarını ortaya çıkarabilir.
    • Aljinik asitin aşırı tüketimi vücutta bazı minerallerin emilimini azaltabilir.[2]

Aljinik Asit Nasıl Üretilir

Aljinik Asitin üretimi: Aljinik asitin ticari üretiminde en yaygın olarak Macrocystis pyrifera türü deniz yosunları kullanılır. Bu yosunlar su altında yüzlerce gövde ve bu gövdelerin üzerinde kurdele şeklinde yaprak benzeri yapılar olarak gelişirler. Elle ya da mekanik ekipmanlarla hasat edilen yosunlar öncelikle yıkanır ve temizlenir. Daha sonra temizlenmiş yosunlardan aljinik asitin alınması için sıcak alkali ortamda bekletme işlemi yapılır. Kalsiyum klorür ile çöktürme ve filtrasyon aşamalarından sonra aljinik asitin saflaştırılması için elde edilen ara ürün asitle muamele edilir. Eğer aljinik asitin tuzları elde edilecekse son aşamada ortama sodyum, potasyum, kalsiyum veya amonyum tuzları ilave edilir.[3]

İlgili Maddeler

Kaynakça

  1. F. Tezcan, Aljinat/ Kil Biyopolimer Nanokompozit Filmlerin Eldesi ve Karakterizasyonu, Yüksek Lisans Tezi, İTÜ, 2008.
  2. http://www.food-info.net/tr/e/e400.htm
  3. http://www.kimmuh.com/genel/aljin-ve-aljinatlar-yapisi-ozellikleri-kullanim-alanlari.html